Dwie gromady kuliste w galaktyce NGC 1399 wykazują nietypowe własności. Można to wytłumaczyć jedynie bardzo młodym (co najwyżej dwa miliardy lat) albo bardzo zaawansowanym wiekiem (ponad 16,5 miliarda lat) – donosi „Astrophysical Journal Letters”.
Gromady kuliste są jednymi z najstarszych obiektów we Wszechświecie. Najbardziej zaawansowane wiekowo gwiazdy w naszej galaktyce ocenia się na 12,5 miliarda lat. Biorąc pod uwagę, że pierwsze z nich pojawiły się około miliarda lat po Wielkim Wybuchu, wiek Wszechświata powinien wynosić około 13,5 – 14 milardów lat.
Astronomowie starają się uzyskać jak najwięcej informacji o własnościach fizycznych gromad kulistych, aby porównać je z gromadami leżącymi w naszej Galaktyce.
Grupa astronomów pod wodzą Duncana A. Forbesa z Swinburne University w Australii zainteresowała się 10 gromadami należącymi do galaktyki eliptycznej NGC 1399. Do ich obserwacji wykorzystali spektrograf umieszczony w ognisku 10-metrowego teleskopu Kecka – jednego z największych instrumentów współczesnej astronomii. Uzyskane przez nich widma okazały się najdokładniejszymi uzyskanymi dla obiektów leżących poza Lokalną Grupą Galaktyk.
Widma dwóch z dziesięciu obserwowanych gromad charakteryzują się bardzo silnymi liniami wodoru, które spowodowane są przejściami elektronów z czwartego poziomu energetycznego na drugi (tzw. linia H-beta). Tak nietypowe natężenia linii H-beta mogą być spowodowane przez istnienie bardzo gorących i niebieskich gwiazd palących hel w swoim centrum. Takie gwiazdy mogłyby tłumaczyć obserwowane linie widmowe tylko w momencie, gdy wiek ich macierzystych gromad byłby większy od najstarszych gromad z naszej Galaktyki o jakieś 4 mld lat, zatem wiek obserwowanych dwóch gromad przekroczyłby 16,5 miliarda lat. Konsekwencją tego faktu jest oczywiście podniesienie wieku Wszechświata – do 17,5 miliarda lat. Tymczasem najnowsze obserwacje i modele teoretyczne wskazują, że od początku Wszechświata upłynęło nie więcej niż 14 mld lat.
Alternatywnym wyjaśnieniem obserwacji, niesprzecznym z modelami teoretycznymi Wszechświata wykonanych przez grupę Forbesa jest założenie, że dwie gromady z NGC 1399 są wyjątkowo młode i ich wiek nie przekracza 2 mld lat. To założenie stwarza jednak poważne problemy z wyjaśnieniem obserwowanych u nich zawartości metali.
Problem da się prawdopodobnie rozwiązać przy pomocy obserwacji NGC 1399 w dalekim ultrafiolecie.
