Na porannym niebie można już obserwować najjaśniejszą gwiazdę zmienną długookresową – Mirę Ceti. Jej obecny blask wynosi około 3,5 magnitudo i systematycznie wzrasta. Maksimum jasności przewidywane jest na pierwsze dni sierpnia.
W następnych latach największą jasność Mira osiągnie w okresach, gdy będzie niewidoczna, ze względu na niekorzystne położenie w stosunku do Słońca. Warto więc w tym roku zobaczyć czerwony blask „Cudownej”.
Mirę Ceti (Cudowną Wieloryba) można obserwować od połowy lipca do połowy marca. Najlepsze warunki widoczności przypadają na miesiące jesienno-zimowe, kiedy to gwiazdozbiór Wieloryba góruje około północy.
Okres zmienności gwiazdy wynosi 332 dni, a zmiany blasku wahają się w granicach 2,0 – 10,1 magnitudo. Dzięki temu dysponując nawet niewielkim, amatorskim instrumentem optycznym, na przykład lunetą o średnicy obiektywu 6 cm, można śledzić zmiany jasności gwiazdy zarówno w maksimum, jak i minimum.
W tym roku maksimum jasności przewidywane jest około 4 sierpnia, a biorąc pod uwagę obecną jasność gwiazdy, wynoszącą około 3,5 magnitudo, można spodziewać się, że jej blask będzie zbliżony do maksymalnego. Średnio w maksimum Mira osiąga jasność 3,4 magnitudo.
Obecnie gwiazdozbiór Wieloryba widoczny jest rano nad południowo-wschodnim horyzontem. Najlepsze warunki do obserwacji zmiennej występują około godziny trzeciej, gdy jest jeszcze stosunkowo ciemno, a gwiazda wznosi się około 20 stopni nad horyzontem. Kilka stopni na lewo od Miry znajdują się dwie inne, jasne gwiazdy nalężące do gwiazdozbioru Wieloryba – alfa (2,5 mag.) i gamma (3,6 mag.), z którymi można porównywać jasność „Cudownej”. Wszystkie wymienione gwiazdy znajdują się na mapce zamieszczonej powyżej.
W najbliższych dniach obserwacje i oceny jasności zmiennej będą utrudnione ze względu na blask Księżyca, który zbliża się do pełni i rozświetla nocne niebo. Należy pamiętać, że w czasie takich jasnych nocy, gwiazdy o czerwonej barwie wydają się jaśniejsze niż są w rzeczywistości. Jest to tzw. błąd tła, który należy uwzględnić w czasie wykonywania oceny jasności.
Pełnia Księżyca wypada w dniu 24 lipca, jednak także w następnych dniach nasz satelita będzie przeszkadzał w obserwacjach, ponieważ w swojej drodze po niebie będzie się przemieszczał w kierunku gwiazdozbioru Wieloryba i 1 sierpnia minie Mirę w odległości około 10 stopni. Dopiero po tej dacie warunki obserwacji ulegną poprawie. Księżyc będzie oddalał się od rejonu nieba, w którym przebywa zmienna i jednocześnie zmniejszał swoją jasność. Natomiast Mira będzie wschodziła z każdym dniem wcześniej, co przy późniejszych wschodach Słońca wpłynie na poprawę warunków jej widoczności.
Zachęcamy do śledzenia zmian jasności tej ciekawej gwiazdy i liczymy, że blask „Cudownej” skłoni do rozpoczęcia tego typu obserwacji młodych adeptów astronomii.
