Od czterech miesięcy trwa Międzynarodowy Rok Astronomii. Gdy uczelnie, obserwatoria i planetaria organizują pokazy nieba, my proponujemy wycieczkę do… Ogrodu Botanicznego w Łodzi.

Astronomia nie jest nauką samą dla siebie. Wykorzystuje matematykę, łączy się z fizyką i chemią. Jednak bez trudu można dostrzec też jej związki także z innymi naukami.

Ogród Botaniczny w Łodzi, zegar słoneczny (I)

Pierwszy z zegarów słonecznych w łódzkim Ogrodzie Botanicznym. Początek ścieżki edukacyjnej „Czasoprzestrzeń Przyrodnicza”.

Ziemia, przedmiot badań geografii, to ciało niebieskie. Orientacja osi obrotu Ziemi, ruch Słońca na niebie interesuje zarówno astronomów jak i geografów. Zmiany pór roku są jednym z czynników kształtujących klimat i pogodę naszej planety.

Ogród Botaniczny w Łodzi, zegar słoneczny (II)

Obelisk z analemmą. Gnomon zegara słonecznego w Ogrodzie Botanicznym w Łodzi.

A biolog? Czy on może znaleźć wspólny temat z astronomem? Oczywiście. Zmiany pór roku oraz cykl dzień/noc sterują zachowaniem roślin i zwierząt. Kwiaty kwitną w określonych porach roku, a zwierzęta prowadzą aktywne życie o odpowiednich porach roku.

Ogród Botaniczny w Łodzi, zegar słoneczny (III)

Zegar interaktywny, wyjaśniający różnicę między czasem słonecznym, średnim słonecznym i urzędowym.

Aby pokazać związki astronomii i botaniki, w Ogrodzie Botanicznym w Łodzi stworzono ścieżkę edukacyjną „Czasoprzestrzeń Przyrodnicza”. Składa się ona z 6 zegarów słonecznych o różnej konstrukcji. Przy każdym z nich znajdują się tablice informacyjne.

Ogród Botaniczny w Łodzi, zegar słoneczny (IV)

Zegar wielokrotny. Najbardziej skomplikowany z zegarów znajdujących się na ścieżce edukacyjnej. Na pięciu ścianach umieszczono urządzenia odmierzające czas o różnych porach dnia.

Spacerując wśród łódzkich zegarów, przeczytać można o czasie słonecznym, urzędowym, analemmie, ruchu dziennym Słońca w różnych porach roku.

Ogród Botaniczny w Łodzi, zegar słoneczny (V)

Zegar analemmatyczny. Rolę wskazówki rzucającej cień spełnia człowiek, który na tarczy zegara ustawić się musi według instrukcji umieszczonej na tablicy informacyjnej.

Wśród alejek parku odnaleźć można też „zegar kwiatowy”. Różne gatunki kwiatów otwierają i zamykają swoje płatki o różnych porach dnia. W wiosenny lub letni dzień, obserwując ich stan, można więc odczytać przybliżoną godzinę.

Ogród Botaniczny w Łodzi, zegar słoneczny (VIb)

Widok ogólny zegara równikowego. Zbliżenie tarczy zegara zobaczyć można na pierwszym ze zdjęć w tym artykule.

Zachęcamy do odwiedzenia Ogrodu Botanicznego. Wejście znajduje się u zbiegu ulic Konstantynowskiej i Krzemienieckiej. Warto pospacerować alejkami parkowymi nie tylko dla zegarów słonecznych, ale także po to, by zobaczyć różnorodność prezentowanych tam roślin. W pobliżu znajduje się także Ogród Zoologiczny, Lunapark oraz Park na Zdrowiu, największy z łódzkich parków.

Sasanka zwyczajna

Sasanka zwyczajna (Pulsatilla vulgaris) w Ogrodzie Botanicznym w Łodzi.

Autor

Michał Matraszek