Zdjęcie w tle: NASA

O obiekcie:

Mgławica Oriona jest jedną z najjaśniejszych mgławic widocznych na nocnym niebie, jej jasność pozorna to 4,0 m. Jest oddalona od Ziemi o 1344 lata świetlne, a jej średnica przestrzenna to 24 lata świetlne. Masa M42 jest 2000 razy większa od masy Słońca. Wewnątrz Wielkiej Mgławicy Oriona znajduje się wiele gromad gwiazd, mgławic refleksyjnych, obojętnych chmury pyłu i gazu oraz zjonizowanego gazu. Jej częściami są m.in. Mgławica Koński Łeb, Mgławica Płomień, mgławica emisyjna Pętla Bernarda, Mgławica de Mairana (M43), mgławica refleksyjna M78, czy Gromada Trapezu.

Wnętrze Mgławicy Oriona jest obszarem bardzo intensywnej aktywności gwiazdotwórczej, dlatego M42 jest jednym z najczęściej badanych obiektów nocnego nieba. Naukowcy badają procesy formowania się gwiazd wewnątrz mgławicy oraz efekty fotojonizujące młodych, masywnych gwiazdy Mgławicy Oriona emitują promieniowanie nadfioletowe, które jonizuje chmury gazu i pobudza je do świecenia. Ten efekt odpowiada za jasność Mgławicy Oriona. Kilka z tych gwiazd tworzą Gromadę Trapezu, otwartą gromadę gwiazd wewnątrz M42. Najwięcej promieniowania emituje Theta-1 Orionis C, najmasywniejsza gwiazda Mgławicy Oriona i jedna z najjaśniejszych znanych nam gwiazd.

Obecnie wewnątrz M42 znajdują się setki bardzo młodych gwiazd, mających mniej niż milion lat oraz wiele protogwiazd osadzonych w gęstych chmurach gazowych. Łącznie Mgławica Oriona jest domem dla około 700 gwiazd w różnych fazach rozwoju. Natomiast za około 100 000 lat większość mgławicy zaniknie. Pozostanie po niej jasna gromada gwiazd, otoczonych resztkami mgławicy, podobna do Plejad (M45).

Zdjęcie Wielkiej Mgławicy Oriona w podczerwieni wykonane przez teleskop VISTA w Obserwatorium Paranal ESO w Chile.

Podstawowe Informacje:

  • Numer w katalogu NGC: NGC 1976
  • Typ obiektu: mgławica emisyjna
  • Jasność: +4,0 m
  • Gwiazdozbiór: Orion
  • Deklinacja: -05°23’28”
  • Rektascencja: 05h 35m 17,3s
  • Rozmiar kątowy na niebie: 65′ x 60′

Jak i gdzie obserwować:

Wielką Mgławicę Oriona łatwo znaleźć. Znajduje się ona około 5° na południe od Pasa Oriona, asteryzmu tworzonego przez trzy gwiazdy Oriona: δ Ori, <big>ε Ori i ζ Ori. Można ją również znaleźć, prowadząc prostą pomiędzy dwiema gwiazdami Oriona: δ Ori i κ Ori, M42 znajduje się mniej więcej w połowie odległości pomiędzy nimi.

M42 jest widoczny gołym okiem i wyglądem przypomina rozmytą kulę światła. W małych teleskopach można dostrzec cztery najjaśniejsze gwiazdy Mgławicy Oriona, które tworzą Gromadę Trapezu. M42 najlepiej obserwować zimą, kiedy gwiazdozbiór Oriona króluje na nocnym niebie.

Autor

Avatar photo
Krystyna Syty

Studiuję chemię i fizykę w kolegium MISMaP na Uniwersytecie Warszawskim. Naukowo szczególnie ciekawi mnie elektrochemia i ziemskie pole magnetyczne. Interesuję się uczeniem i popularyzacją nauk ścisłych wśród dzieci i młodzieży. W redakcji swoją przygodę zaczęłam od serii Śladami Messiera i Przygotowania do Olimpiady Astronomicznej. Byłam Zastępcą Redaktora Naczelnego w latach 2021-2022, od tego roku jestem Członkiem Zarządu Klubu Astronomicznego Almukantarat.