O obiekcie

Caldwell 93 jest migoczącą gromadą kulistą wiążącą grawitacyjnie ponad 100 tys. gwiazd. Gromada utrzymuje swoje gwiazdy w obrębie sfery o średnicy 100 lat świetnych. Znajduje się ona w halo Drogi Mlecznej. Gromady kuliste to pierwsze obiekty w naszej Galaktyce, niektóre są zapewne w jej wieku. Gwiazdy w tych pradawnych gromadach są w podobnym wieku, czyli mają po około 10 miliardów lat.

Zdjęcie teleskopu Hubble’a, wykonane w spektrum widzialnym i podczerwieni za pomocą Zaawansowanej Kamery Przeglądowej (ACS), pokazało, że znaczna część gwiazd w pobliżu centrum gromady to gwiazdy wielokrotne. Hubble odkrył też obecność błękitnych maruderów. Gwiazdy te zdają się znacznie młodsze niż sąsiednie. Uważa się, że błękitni maruderzy powstają w wyniku złączeń gwiazd i kolizji w gęstym ośrodku w centrum gromady.

Grafika pokazuje lokalizację przypadkowo odkrytej galaktyki karłowatej Bedin 1, znajdującej się za gromadą kulistą C93. Zdjęcie na dole pochodzi z naziemnych obserwacji za pomocą Digitized Sky Survey 2. Ujęcie w prawym górnym rogu ukazuje przybliżenie na część gwiazd gromady, natomiast to po lewej przedstawia region, w którym znajduje się galaktyka Bedin 1. Widać ją jako zagęszczenie gwiazd po lewej stronie zdjęcia.

Obserwacje C93 ujawniły coś niespodziewanego, mianowicie galaktykę. Jest to Bedin 1, znajdująca się ponad 2000 razy dalej od Ziemi niż Caldwell 93. Została odkryta przypadkiem podczas obserwacji pomiędzy gwiazdami gromady. Jej średnica wynosi około 3 tys. lat świetlnych, czyli 30 razy mniejsza od Drogi Mlecznej, z kolei jej wiek to 13 miliardów lat, co oznacza, że jest prawie tak dawna, jak Wszechświat. Jest nie tylko niezwykle mała, ale również ciemna, dlatego naukowcy sklasyfikowali ją jako galaktykę karłowatą. Ze względu na podeszły wiek i odizolowanie, które spowodowało, że nie ma prawie żadnych interakcji z innymi galaktykami, galaktyka karłowata jest astronomicznym odpowiednikiem żywej skamieliny z wczesnego Wszechświata.

Podstawowe informacje

  • Typ obiektu: gromada kulista
  • Numer w katalogu NGC: 6752
  • Jasność: 5,4m
  • Gwiazdozbiór: Paw
  • Deklinacja: -59° 58′ 53″
  • Rektascensja: 19h 10m 52s
  • Rozmiar kątowy: 29,0′
  • Promień: 50 ly

Jak obserwować?

Caldwell 93 jest jedną z najjaśniejszych gromad kulistych nieba południowego. W szczególnie dobrych warunkach można ją zobaczyć gołym okiem. Lornetka dostarczy doskonałego widoku na ten obiekt. C93 najlepiej obserwować zimą na półkuli południowej, natomiast na półkuli północnej w okolicach równika latem.

C93 na mapie nieba.

Autor

Amelia Staszczyk