O obiekcie:
M82 jest galaktyką spiralną ze słabym jądrem i bardzo wyraźnymi ramionami, położoną w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Jest jedną z najbliższych nam galaktyk spoza Grupy Lokalnej i jednocześnie jedną z najodleglelszych, które się do nas zbliżają. Aktywne jądro tej galaktyki zawiera czarną dziurę 15 razy bardziej masywną niż ta w centrum Drogi Mlecznej, będąc nieco mniejszą od naszej Galaktyki. Wciąż zachodzą w niej procesy gwiazdotwórcze, częściowo dlatego, że spora część jej wodoru pochodzi z sąsiadujących z nią galaktyk. Szacuje się, że jest w niej 210 gromad kulistych. W 1993 roku astronom amator Francisco Garcia Diaz z Hiszpanii zaobserwował w niej supernową, która później była badana przez naukowców. Był to drugi w tym stuleciu przypadek ekstragalaktycznej supernowej.
Swoją nazwę zawdzięcza odkrywcy, niemieckiemu astronomowi Johannowi Elertowi Bodemu, który zaobserwował ją 31 grudnia 1774 roku. Została ona niezależnie odkryta przez przyjaciela Messiera – Pierre’a Méchaina w sierpniu 1779 roku, dzięki któremu została ona wpisana do Katalogu 9 lutego 1781 roku, który podał tam obydwu odkrywców.
M81 w spektrum od promieniowania rentgenowskiego do światła widzialnego. Jasny punkt w środku to czarna dziura, promieniowanie w ramionach jest natomiast związane z działalnością gwiazdotwórczą.
Podstawowe informacje:
- Typ obiektu: galaktyka spiralna
- Numer w katalogu NGC: 3031
- Jasność: 6,94m
- Gwiazdozbiór: Wielka Niedźwiedzica
- Deklinacja: 69o 03′ 55″
- Rektascensja: 9h 55m 33,02s
- Rozmiar kątowy: 26,9′ x 14,1′
Jak obserwować:
Obiekt widać nawet w lornetce, mniejsze teleskopy pozwolą zobaczyć jasną plamę na niebie, a większe pozwolą nam dostrzec jasne jądro. Ze względu na swoją pozycję jest niewidoczna na południowym niebie. M81 jest bardzo popularna wśród astrofotografów amatorów ze względu na swoją jasność, kształt i sąsiadujące galaktyki w polu widzenia. Najlepiej szukać jej w miesiącach wiosennych, ale na naszej szerokości geograficznej pozostaje widoczna cały rok.
Do jej znalezienia można posłużyć się gwiazdami Phecda i Dubhe, gdyż Dubhe leży mniej więcej w połowie odległości między M81 a Phecdą.
