O obiekcie:

M98 to galaktyka spiralna leżąca w Warkoczu Bereniki. Jej jasność obserwowana to 11 magnitudo. Leży w odległości 44,4 milionów lat świetlnych od Ziemi. M98 rozciąga się na powierzchni 9,8 na 2,9 minut kątowych, co odpowiada 160 tysiącom lat świetlnych średnicy. Inklinacja tej galaktyki to około 74°, co oznacza, że właściwie widzimy jej krawędź. To jeden z najciemniejszych obiektów z katalogu Messiera. Jego mała jasność powierzchniowa sprawia, że jest jednym z trudniejszych obiektów do zaobserwowania.

Obiekt został odkryty przez francuskiego astronoma Pierre’a Méchain 15 marca 1781 r. razem z galaktyką spiralną bez poprzeczki M99 i galaktyką spiralną M100.

Galaktyka jest typu SAB(s)ab, co oznacza, że posiada cechy charakterystyczne zarówno dla galaktyk z poprzeczką jak i bez oraz dość zwięźle upakowane ramiona. Ponadto nie posiada ona pierścienia. Jej ramiona wirują z prędkością dochodzącą do 236 km/s. Zbliża się ona do Ziemi z szybkością 142 km/s. To jedna z najdalszych galaktyk wykazujących zniebieszczenie widma (blueshift).

Szacuje się, że w galaktyce tej jest obecnych nawet bilion gwiazd, a łączna ich masa to 96 miliardów mas Słońca. Wolny wodór oraz międzygwiezdny pył obecny w galaktyce ma masę około 85 milionów mas Słońca.

Jądro M98 jest aktywne i wykazuje charakterystykę LINERa (regionu niskiej jonizacji, świecącego światłem emisyjnym). Jest ono otoczone regionem H II. Światło jądra jest przyćmiewane przez podłużny dysk galaktyki i pył międzygwiezdny. Pył zjawił się tam wskutek oddziaływań z pobliskimi galaktykami. Na drodze stoją również liczne obszary gwiazdotwórcze.

Obiekt najprawdopodobniej przeszedł bliskie spotkanie z inną galaktyką, NGC 4254, około 750 milionów lat temu. Obecnie obie galaktyki są w odległości 1,3 miliona lat świetlnych od siebie. Przypuszcza się, że ciemna galaktyka Virgo HI21 została utworzona z materiału wyrzuconego z galaktyk w trakcie zbliżenia.

Galaktyka Spiralna M98, zdjęcie z kosmicznego teleskopu Hubble’a

Podstawowe informacje:

  • Typ obiektu: galaktyka spiralna
  • Numer w katalogu NGC: NGC 4192
  • Jasność: +11,0m
  • Gwiazdozbiór: Warkocz Bereniki
  • Deklinacja: +14°54’01,69”
  • Rektascensja: 12h 13m 48,292s
  • Rozmiar kątowy: 9,8′ x 2,8′

Jak obserwować:

Do zaobserwowania M98 potrzeba naprawdę ciemnego nieba i niemałego teleskopu. Średniej wielkości teleskop pokaże zaledwie pasmo światła na niebie z widocznie jaśniejszym centrum. Pomoc większych instrumentów będzie nieoceniona w dostrzeżeniu jądra galaktyki.

Nasz obiekt znajdziemy w obrębie Gromady Galaktyk w Pannie. M98 leży bardzo blisko linii łączącej Denebolę (β Leo) oraz Vindemiatrix (ε Vir). Na grafice na granicy niebieskiego okręgu widać również jaśniejszą gwiazdę. To gwiazda 6 Com o jasności ok. 5 mag. To rejon bogaty w obserwowalne obiekty głębokiego nieba, łatwo więc o pomyłkę choćby z M99 czy M100.

Najlepszy czas do obserwacji M98 to wiosna.

Autor

Michał Stefanik

Członek Klubu Astronomicznego Almukantarat. Finalista LXIII Olimpiady Astronomicznej.