Zdjęcie w tle: NASA/JPL

Według nowego badania, życie, jakie znamy, na Wenus mogło nigdy nie mieć szansy na istnienie.

W przypadku wewnętrznych planet młodego Układy Słonecznego historia brzmi tak: miliardy lat temu były trzy skaliste ciała pokryte oceanami wody w ciekłym stanie. Być może wszystkie trzy mogły posiadać warunki sprzyjające powstaniu życia. Jednak, gdy Mars stracił swoją atmosferę, a atmosfera Wenus doświadczyła niekontrolowanego efektu cieplarnianego, przez co cała jej woda odparowała, ostatecznie tylko Ziemia mogła podtrzymywać życie.

Badacze z Wielkiej Brytanii twierdzą jednak inaczej. Astronomowie z Uniwersytetu w Cambridge przeanalizowali atmosferę Wenus, stwierdzając, że powierzchnia planety od zawsze była zbyt gorąca dla ciekłej wody. Znajdowała się tam para wodna, która na powierzchni mogła osiągać temperatury do 727 stopni Celsjusza, nie miała ona jednak możliwości skroplić się w oceany. Oznacza to, że te miliardy lat temu Wenus już była piekielnym światem, niezdatnym do utrzymania kluczowego dla życia składnika – wody – i nigdy nie doszło do poprawy tych warunków.

Według autorki badań, Terezy Constantinou, atmosfera Wenus, zasilana przez podziemny gaz wydobywający się z erupcji wulkanów, zawiera bardzo mało cząsteczek wody, co sugeruje, że wnętrze planety jest równie suche.

„Jest to zgodne z tym, że Wenus miała długotrwale suchą powierzchnię i nigdy nie nadawała się do zamieszkania”.

NASA/JPL

Powierzchnia Wenus widziana z sondy Magellan.

Badanie może również zmienić sposób, w jaki astronomowie szukają planet zdatnych do zamieszkania poza Układem Słonecznym.

„Wenus jest ważna dla nauki o egzoplanetach, ponieważ daje okazję do zbadania planety, która wyewoluowała zupełnie inaczej niż nasza, tuż na skraju ekosfery.” – powiedziała Constantinou.

Astronomowie często pracują na dwóch konceptach strefy zdatnej do zamieszkania. Istnieje konserwatywna ekosfera, którą definiuje się jako obszar o temperaturach podobnych do ziemskich. Jest też bardziej optymistyczna wersja, pozwalająca na teoretyczne uważanie Wenus i Marsa za planety, na których kiedyś mogły występować warunki odpowiednie dla życia. Wiedząc jednak, że Wenus prawdopodobnie nigdy nie sprzyjała zamieszkaniu i znajduje się poza krawędzią tej strefy, znacząco zawęża to poszukiwania życia poza Układem Słonecznym. Dzięki tym informacjom Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba jest w stanie sklasyfikować egzoplanety podobne do Wenus jako mało prawdopodobne do utrzymania życia podobnego do ziemskiego.

Aktualnie na Wenus panują skrajne warunki, czyniące ją zupełnie niezdatną do życia. Temperatura na jej powierzchni sięga do 500 stopni Celsjusza, a jej atmosfera składa się głównie z dwutlenku węgla i gęstych chmur z kwasu siarkowego.

Planowane są misje, które mogą odpowiedzieć na pytania związane z historią klimatu tej planety oraz potencjalnie potwierdzić nowe odkrycie. NASA pod koniec lat 20. Ma zamiar wystartować z misją DAVINCI, która dzięki wyposażeniu w sondy atmosferyczne będzie w stanie dowiedzieć się więcej o atmosferze Wenus. Niedługo później, bo w roku 2031, ma wyruszyć europejska misja EnVision, która za pomocą wielu przyrządów będzie oglądać z orbity, jak współdziałają atmosfera i powierzchnia Wenus.

Nadal jest niewielka szansa na życie na Wenus. Warunki w wyższej części jej atmosfery są bardziej zbliżone do ziemskich, i w niektórych przypadkach mogłyby być wystarczające dla życia.

„Każde potencjalne życie w atmosferze Wenus powstałoby i ewoluowałoby w kompletnie odmiennych warunkach, być może przystosowało się do przetrwania w chmurach kwasu siarkowego – życie, jakiego jeszcze nie znamy.” – mówi Constantinou.

Korekta – Matylda Kołomyjec