Czy brązowe karły są bardziej gwiazdami niż planetami? Takie obiekty nie mogą świecić dzięki energii fuzji nuklearnej, tak jak to robią gwiazdy, ponieważ masa brązowych karłów wynosi mniej niż 7% masy Słońca. Brązowe karły są jednak zazwyczaj samotnymi wędrowcami w przestrzeni międzygwiezdnej, w przeciwieństwie do obiektów nazywanych zwykle planetami. Podstawową cechą odróżniającą te dwa typy obiektów jest sposób ich uformowania się. Gwiazdy powstają przez kondensację wprost z obłoków gazowych. Planety natomiast powstają przez akrecję małych ciał skalnych wewnątrz dysków protoplanetarnych krążących wokół gwiazd.

Zespół astronomów kierowany przez Charlesa Lada (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics) i Augusta Muencha (University of Florida) dodał do tej układanki jeszcze jeden element. Zespół odkrył, że młode brązowe karły – tak jak młode gwiazdy – są często otoczone dyskami pyłowymi, z których mogą uformować się ich własne planety.

Korzystając z kamery podczerwieni zainstalowanej na 3,5-metrowym New Technology Telescope Europejskiego Obserwatorium Południowego w Chile, zespół Lada obserwował gęstą gromadę ponad 1000 młodych gwiazd w Wielkiej Mgławicy Oriona. Brązowe karły w mgławicy są bardzo młode, ponieważ mają około 1 miliona lat (generalnie poszukiwania brązowych karłów są najłatwiejsze w przypadku młodych obiektów tego typu, ponieważ ich temperatura maleje wraz z wiekiem). W obserwowanym rejonie astronomowie zidentyfikowali ponad 100 kandydatów na takie obiekty. 63% spośród nich wykazywało ślady w podczerwieni, wskazujące na posiadanie krążących wokół nich dysków rozgrzanej materii.

Dyski są prawie powszechnie występującym półproduktem w procesie formowania się gwiazd. Zespół oczekuje, że dalsze obserwacje zwiększą odsetek brązowych karłów posiadajacych dyski pyłowe do poziomu 80%, odpowiadającego młodym gwiazdom.

Klasyfikacja obiektów nie jest jednak taka prosta. Samo posiadanie dysku w swojej młodości nie wystarcza do odróżnienia gwiazdy od planety, bo np. Jowisz, Saturn i Uran mają swoje „systemy planetarne” (księżyce), które również musiały powstać z dysków akrecyjnych tych planet.

Autor

Jan Lemiech

Komentarze

  1. CDev    

    Hybryda — Według mnie brązowe karły nie powinno się zaliczać ani do gwiazd, ani do planet. Po prostu to taka „hybryda”.

Komentarze są zablokowane.