Najnowsze obserwacje układu Kastor C sugerują, że jest on wyraźnie starszy niż wskazują na to modele teoretyczne. Modele te równie niepoprawnie szacują rozmiary gwiazd tego układu – informuje najnowszy „Astrophysical Journal”.
Kastor to jedna z jaśniejszych gwiazd naszego nieba. Świeci on w konstelacji Bliźniąt obok swojego „brata bliźniaka” – Polluxa. Obie gwiazdy możemy obecnie podziwiać bez problemów na wieczornym niebie.
Gołym okiem Kastor wydaje się być jedną gwiazdą. Przez nawet niewielki teleskop zobaczymy jednak, że są to trzy gwiazdy. Kastor A i B mają podobną jasność i znajdują się tylko 3,9 sekundy łuku od siebie.
Są to gwiazdy typu widmowego A orbitujące wokół siebie z okresem 467 lat. Aby sprawę dodatkowo skomplikować, każda z tych gwiaz jest sama w sobie układem podwójnym. Obie widoczne gwiazdy mają za towarzysza niewidocznego karła.
Trzeci składnik układu – Kastor C leży już w odległości 72 sekund łuku od swoich jaśniejszych towarzyszy. Także Kastor C jest układem podwójnym, zwanym przez astronomów YY Geminorum. Jest to układ zaćmieniowy o okresie obiegu równym 19 godzin. Co 9,5 godziny jedna gwiazda zasłania drugą, przez co możemy obserwować wyraźne zmiany jasności obiektu. Na układ YY Geminorum składają się dwie prawie identyczne i niewielkie gwiazdy typu widmowego M1.
Kastor C stał się niedawno celem obserwacji spektroskopowych wykonanych przez G. Torresa z Harvard-Smithonian Center for Astrophysics i I. Ribasa z University of Barcelona. Wyniki tych obserwacji publikuje marcowy numer czasopisma „Astrophysical Journal”.
Aż 90 wysokiej jakości widm uzyskanych przez Torresa i Ribasa pozwoliło wyznaczyć parametry układu podwójnego z niespotykaną dotychczas dokładnością 1 procenta. Masy gwiazd oszacowano na 0,60 i 0,62 mas Słońca, ich temperatury na 3280 kelwinów, a skład chemiczny na bardzo zbliżony do Słońca.
Porównując uzyskane wyniki z modelami teoretycznymi astronomowie stwierdzili, że gwiazdy o takich własnościach powinny mieć od 30 do 85 milionów lat. Problem w tym, że wiek Kastora A i B, dużo większych gwiazd typu widmowego A, ocenia się na 370 milionów lat. Przy bardzo prawdopodobnym założeniu, że cały układ Kastora powstał z jednej chmury gazowo-pyłowej, rozbieżność wieku wynosi około 300 milionów lat.
Wydaje się więc, że oba składniki Kastora C są wyraźnie większe i starsze niż przewiduje teoria. Szacowane różnice w rozmiarach dochodzą do 20 procent.
Ponieważ niewielkie gwiazdy późnych typów widmowych są obecnie jednym z najistotniejszych tematów tych działów astrofizyki, które zajmują się formowaniem się układów planetarnych, poznanie ich dokładnego wieku jest bardzo ważnym zagadnieniem.
Torres i Ribas sugerują wręcz, że w przypadku niektórych obiektów nasze wyznaczenia ich wieku są nawet dziesięciokrotnie mniejsze od rzeczywistości.
