Z punktu widzenia chemicznego, aminokwasy, składniki budujące białka, mogą być prawo lub lewoskrętne. Jednak białka budujące wszystkie żywe organizmy na Ziemi, są lewoskrętne. Naukowcy nie wiedzą dlaczego życie na Ziemi preferuje lewoskrętność, jedna z hipotez mówi, że wpływ na to mogło mieć promieniowanie ultrafioletowe Słońca na wczesnym etapie ewolucji. Hipotezę tę ma sprawdzić w 2012 roku sonda Rosetta, zbierając dane na powierzchni komety Wirtanen.

Uwe Meierhenrich z Uniwersytetu w Bremie w Niemczech uważa, że pierwsze aminokwasy przybyły na Ziemię z przestrzeni kosmicznej, przyniesione przez komety. Dlatego wraz z grupą innych naukowców, stara się on odtworzyć proces powstawania cząsteczek w przestrzeni kosmicznej, by lepiej zrozumieć, co Rosetta może znaleźć na powierzchni komety.

W laboratorium w Leiden w Holandii, naukowcy obniżyli temperaturę w komorze doświadczalnej do minus 261 stopni Celsjusza, wypompowali powietrze i wstrzyknęli do komory mieszankę cząsteczek organicznych, które występują w przestrzeni kosmicznej: wody, amoniaku i cząstek węgla. Pod wpływam niskiej temperatury powstały sztuczne cząsteczki pyłu międzygwiezdnego. Wtedy naukowcy zasymulowali światło gwiazdy, poddając cząsteczki działaniu światła ultrafioletowego.

Naszym celem było zasymulowanie warunków panujących w przestrzeni międzygwiezdnej. Nie staraliśmy się otrzymać aminokwasów” – mówi Meierhenrich.

Używając wersji instrumentu Cometary Sampling and Composition (COSAC) znajdującego się na sondzie Rosetta, naukowcy zmierzyli ilość powstałych prawo- i lewoskrętnych aminokwasów i okazało się, że występują one w tych samych ilościach. Jednak życie na Ziemi wykorzystuje wyłącznie aminokwasy lewoskrętne, a co więcej już eksperymenty przeprowadzone w latach pięćdziesiątych pokazały, że dodanie do roztworu aminokwasów cząsteczek prawoskrętnych, zatrzymuje proces powstawania białka.

Pojawiła się koncepcja, że na początku powstawania życia, kiedy tworzyły się białka, dostępnych było więcej aminokwasów lewo- niż prawoskrętnych. Odpowiedź taką sugerowały również badania sławnego meteorytu Murcheson, gdzie znaleziono lewoskrętne aminokwasy. Jednak, jak mówi Meierhenrich „ilości znalezione w Murchesonie były niewielkie. Misja Rosetta ukaże nam znacznie jaśniejszy obraz„.

Niektórzy naukowcy twierdzą, że za dominację jednego rodzaju aminokwasów nad drugim odpowiedzialne może być promieniowanie ultrafioletowe. Kiedy dociera ono do pyłu międzygwiezdnego, zostaje skręcone, i może niszczyć jeden rodzaj cząsteczek bardziej niż drugi.

W 1998 roku międzynarodowa grupa naukowców potwierdziła, że do skręcenia światła dochodzi samoczynnie w pyle otaczającym niektóre młode gwiazdy, czyli tam, gdzie formują się planety. Obecnie w laboratorium w Paryżu naukowcy badają powstawanie aminokwasów pod wpływem skręconego światła ultrafioletowego.

Autor

Anna Marszałek