Badacze z NASA dołączą do ponad 350 naukowców ze Stanów Zjednoczonych, Uni Europejskiej, Kanady, Islandii, Japoni, Norwegii, Polski, Rosji i Szwajcarii, którzy będą tej zimy mierzyć poziom ozonu i innych atmosferycznych przy pomocy awionetek, małych i dużych balonów, naziemnych przyrządów i satelitów.

Druga kampania SAGE III Ozone Loss and Validation Experiment (SOLVE II) będzie prowadzona w ścisłej współpracy z Komisją Europejską, dzięki środkom finansowym z programu VINTERSOL (Validation of International Satellites and Study of Ozone Loss – Atestacja Satelitów Międzynarodowych i Badania Utraty Warstwy Ozonowej). SAGE III to skrótowa nazwa trzeciego programu Stratospheric Aerosol and Gas Experiment (Stratosferyczny Eksperyment Aerozolowy i Gazowy). SOLVE będzie umiejscowiony w Kiruna w Szwecji, tam, gdzie zimą 1999-2000 odbyły się pierwsze międzynarodowe badania tego typu.

Pierwszoplanowym celem połączonych programów SOLVE II-VINTERSOL jest dalsze zrozumienie procesów utraty warstwy ozonowej nad Arktyką, a także weryfikacja obserwacji warstwy ozonowej wykonywanych bezpośrednio z przestrzeni kosmicznej przy pomocy satelitów” – powiedział Michael Kurylo, pracujący przy programie SOLVE II w kwaterze głównej NASA w Waszyngtonie.

Badania ozonu są ważne, ponieważ warstwa ozonowa zapobiega przedostawaniu się przez atmosferę szkodliwego promieniowania ultrafioletowego. Promieniowanie ultrafioletowe jest główną przyczyną raka skóry. Bez ochronnej warstwy ozonowej nie byłoby życia na Ziemi.

Arktyczna kampania potrwa od 8 stycznia do 6 lutego 2003 roku. Loty dużych balonów będą stanowiły wsparcie dla kampani lotniczej, poszerzając okres dokonywania pomiarów od wczesnego listopada 2002 do późnego marca 2003.

Podczas kampanii 1999-2000 zaobserwowano rekordowo wysoką utratę ponad 70 procent ozonu na wysokości około 18 kilometrów, dowiedziano się również wiele o procesach prowadzących do nagłej utraty warstwy ozonowej nad Arktyką. Kampania SOLVE II ma poszerzyć naszą wiedzę w tej materii.

Podczas nadchodzącej zimy naukowcy z programu SOLVE II-VINTERSOL sprawdzą również dokładność pomiarów dokonywanych przez satelity. Badacze wykonają pomiary stratosfery przy pomocy szerokiej gamy instrumentów umieszczonych na pokładzie należącego do NASA samolotu DC-8 i europejskiego wysokościowca M55 Geo-physica, niemieckiego samolotu DLR Falcon. Przyrządy z NASA’s Jet Propulsion Laboratory znajdą się również na pokładzie M55 Geophysica. Samoloty będą miały swoją bazę w Kirunie.

Balony badawcze z ładunkiem kilkuset kilogramów balastu będą wypuszczane z Kiruny przez zespoły z Centre National d’Etudes Spatiales (fancuskie Narodowe Centrum Badań Kosmosu) i z NASA. Sieć ponad 30 stacji naziemnych dokona odczytów szerokiego zasięgu, któree pokażą, jak zmienia się skład chemiczny arktycznej stratosfery podczas całej zimy.

VINTERSOL jest paneuropejską kampanią zaangażowaną rozwój nauki, wspierany przez Komisję Europejską i narodowe agencje badawcze. Satelita SAGE III był używany do badania utraty ozonu na dużych wysokościach. SAGE III został wynieisony na orbitę okołoziemską przez rosyjską rakietę Meteor-3M 10 grudnia 2001 roku. Zweryfikowanie obserwacji SAGE III jest głównym celem projektu SOLVE II.

SOLVE II jest sponsorowany przez NASA’s Earth Science Enterprise, wspierającą lepsze zrozumienie i ochronę naszej planety.

Autor

Łukasz Wiśniewski