Rentgenowskie obserwatorium satelitarne Chandra odkryło tajemnicze, wysokoenergetyczne cząstki znajdujące się w pobliskiej gromadzie gwiazd.

Znajdująca się około 6000 lat świetlnych od nas gromada gwiazd jest rozświetlana światłem pochodzącym z wysokoenergetycznych elektronów. Taka emisja świadczy o zachodzeniu gwałtownych procesów astrofizycznych, takich jak wybuchy supernowych czy obecność czarnych dziur. Tu tkwi problem: w gromadzie nie ma takich strasznych bestii, a przynajmniej dotąd ich nie znaleziono.

Młoda gromada, oznaczona RCW 38, zawiera tysiące gwiazd powstałych w ciągu ostatniego miliona lat upakowanych w obszarze o średnicy około 5 lat świetlnych. Takie gromady często wypełnione są gorącym gazem, ale nie wysokoenergetycznymi cząstkami takimi jak odkryte przez Chandrę. Elektrony są zwykle przyspieszane przez wybuchające gwiazdy lub silne pola magnetyczne w pobliżu czarnych dziur czy gwiazd neutronowych. Jednak w omawianej gromadzie nie odkryto żadnego przedstawiciela tych trzech klas obiektów.

Obserwacje RCW 38 nie zgadzają się ze standardowym obrazem” – stwierdził Scott Wolk z Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics, lider grupy, która 1 grudnia opublikowała swoją pracę w Astrophysical Journal Letters. „Dane pokazują, że w wysokoenergetyczne elektrony są tam jakoś produkowane, nie jest jednak jasne jak„.

Jednym z zaproponowanych wyjaśnień jest wybuch gwiazdy supernowej, której pozostałości zniknęły już z pola widzenia. W produkcji cząstek mogłaby pomóc jakaś opóźniona fala uderzeniowa lub nie odkryta dotąd gwiazda neutronowa – pozostałość po wybuchu.

Bez względu na to jakie jest pochodzenie tych elektronów, ich obecność może zmienić chemię dysków protogwiazdowych w sposób, który może być wciąż widoczny po wielu miliardach lat” – stwierdził Wolk. Grupa uczonych uważa, że wysokoenergetyczne elektrony mogą zmienić sposób w jaki w gromadzie w przyszłości ewoluować będą dyski protoplanetarne. Zajście analogicznego wydarzenia w naszym kosmicznym sąsiedztwie może wyjaśnić obecność rzadkiego i krótko żyjącego izotopu glinu 26. Izotop ten znaleziono w niektórych meteorytach.

Autor

Michał Matraszek