Za pomocą Teleskopu Rentgenowskiego Chandra naukowcom udało się wykryć promieniowanie X brązowego karła, znajdującego się w systemie podwójnym. Karzeł TWA 5B liczy sobie zaledwie 12 milionów lat. Jego odkrycie jest ważnym elementem składającym się na historię powstania brązowych karłów, a być może również masywnych planet wokół innych gwiazd.
Brązowy karzeł TWA 5B został odkryty obok pary gwiazd podobnych do Słońca znanych jako TWA 5A. Układ znajduje się w odległości 180 lat świetlnych od Słońca i wchodzi w skład grupy dwunastu młodych gwiazd znajdujących się w konstelacji Hydry na niebie południowym. Brązowy karzeł okrąża system podwójny w odległości wynoszącej 2,75 promieni orbity Plutona. Po raz pierwszy brązowy karzeł znajdujący się tak blisko gwiazd macierzystych został odkryty w promieniowaniu rentgenowskim.
„Nasze dane wskazują, że promieniowanie rentgenowskie pochodzi od plazmy koronalnej brązowego karła. Ma ona temperaturę 3 milionów stopni Celsjusza” – mówi Yohko Tsuboi z Cuuo University w Tokio, autor publikacji opisującej wyniki badań. „Ten brązowy karzeł jest wystarczająco odległy od gwiazd macierzystych, by móc zaniedbać zjawisko odbicia ich promieniowania X, więc promieniowanie musi pochodzić od samego karła„.
Masę TWA 5B szacuje się na 15-40 mas Jowisza, co czyni go jednym z najmniej masywnych spośród znanych brązowych karłów. Stawia go to raczej w pobliżu obecnie przyjmowanej granicy masy między planetą a gwiazdą (12 mas Jowisza). Dlatego otrzymane wyniki mogą również dotyczyć bardzo masywnych planet, które zostały niedawno odkryte w pozasłonecznych układach planetarnych.
„Ten brązowy karzeł świeci obecnie tak samo jasno jak Słońce w promieniowaniu X, ale jest 50 razy lżejszy” – mówi Tsuboi. – „Nasze obserwacje wskazują więc, że być może nawet masywne planety w okresie swojej młodości mogą emitować promieniowanie X!„.
Badania TWA 5B wskazują również powiązanie między aktywnością w promieniowaniu X młodych brązowych karłów (w wieku około 1 miliona lat), a późniejszym, spokojnym okresem, kiedy karzeł osiąga wiek 500 milionów lat.
O brązowych karłach mówi się często jako o chybionych gwiazdach, gdyż ich masa uniemożliwia rozpoczęcie się w ich wnętrzu procesów jądrowych (potrzeba na to masy 80 mas Jowisza), charakteryzującej normalne gwiazdy. Naukowcy mają nadzieję na podstawie obserwacji rentgenowskich brązowych karłów dowiedzieć się czegoś o ich aktywności magnetycznej.
„Ten karzeł świeci około 200 razy słabiej niż gwiazdy wokół których krąży i znajduje się w odległości zaledwie 2 sekund łuku” – mówi Gordon Garmire z Penn State University. – „To duże osiągnięcie, że Chandrze udało się go rozróżnić„. Chandra obserwowała TWA 5B przez około 5 godzin 15 kwietnia 2001 roku za pomocą Advanced CCD Imaging Spectrometer (ACIS). Instrument ten może osiągać rozdzielczość pół sekundy łuku.
