Astronomowie Alyssa Goodman (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics) i Hector Arce (Caltech) ogłosili dzisiaj na 203 spotkaniu American Astronomical Society, że udało im się złapać bardzo młodą gwiazdą, która poruszała się z nadmierną prędkością. PV Ceph, zlokalizowana około 1400 lat świetlnych od nas w kierunku Cefeusza, śmiga w przestrzeni kosmicznej z prędkością 64 000 kilometrów na godzinę – około 40 razy szybciej niż pędząca kula. I jak kula zostawia ona ślad przeszywając gromadę gwiazd, w której powstała.
Odkrycie to wspomogło teorię, która przewidywała, że protogwiazdy mogą być wyrzucane z młodych gromad. Szybki ruch młodych gwiazd na zewnątrz gromad czy układów podwójnych udało się dostrzec jednak dopiero teraz.
„PV Ceph została wyrzucona z domu, zanim jeszcze zdążyła się uformować. Przemierzyła pustą przestrzeń i odnalazła swój drugi dom w innym obłoku molekularnym” – powiedział Goodman.
Odkrycie Goodmana i Arce daje wiele informacji, które pomogą w kalkulacjach ile gwiazd i jakich wielkości może powstać z danego obłoku molekularnego. Stworzenie prawidłowego modelu tego procesu jest krytycznym zagadnieniem, aby zrozumieć w jaki sposób galaktyki zmieniają gaz w gwiazdy.
PV Ceph – kawałki układanki
„Rozpracowanie historii PV Ceph było niczym składanie układanki z porozrzucanych części” – powiedziała Arce.
Pierwszy klucz nadszedł z obserwacji węzłów Herbiga-Haro (HH) po obu stronach PV Ceph. Te bąble gazu były wyrzucane z gwiazdy w dwóch przeciwnych do siebie kierunkach. Punkt środkowy linii łączącej parę tych bąbli daje do zrozumienia gdzie gwiazda była umiejscowiona, kiedy zaczęła wyrzucać materię.
Co ciekawsze, droga gwiazdy wskazuje na gromadę gwiazd NGC 7023. W rzeczywistości, wskazuje ciemną szczelinę w mgławicy gdzie gaz został usunięty.
„Szanse, że to ustawienie jest przypadkowe są nikłe” – powiedziała Arce.
Idąc dalej, Goodman i Arce przetestowali ostatnie obserwacje radiowe gęstego regionu gazowego niedaleko PV Ceph. Udało im się dostrzec, że gwiazda pozostawia warkocz gazu molekularnego w kierunkach, które zgadzają się z kierunkami ustalonymi wcześniej na podstawie bąbli gazowych.
„Warkocz gazu pozostawiony został niczym ślad zostawiany przez płynący statek” – powiedział Goodman.
Następny klucz do rozwiązania zagadki dotyczył molekularnego dżetu o wysokiej prędkości, który emanował z gwiazdy. Emanował on z prędkością 64 000 kilometrów na godzinę.
Nawet przybliżone określenie wieku PV Ceph na 500 000 lat i przebyta w tym czasie droga około 30 lat świetlnych, pozwala na dokładne określenie pierwotnej lokacji gwiazdy w NGC 7023.
Pytania bez odpowiedzi
Cały czas jednak pozostaje sporo pytań co do PV Ceph. Co gwiazda robiła podróżując z NGC 7023 do obecnego miejsca pobytu oraz jaki gaz czy/i dysk zabrała ze sobą podczas swej wędrówki. Kalkulacje Goodmana i Arce pokazują, że gwiazda mogła być w stanie utrzymać otaczający ją kokon materii o wielkości 200 AU. Kokon tej wielkości zmieścił by w sobie nasz Układ Słoneczny od Słońca aż po Pas Kuipera.
„Nie jest niemożliwe, że wokół PV Ceph formują się planety” – powiedział Goodman.
Nie ma odpowiedzi także na pytanie w jaki sposób zebrane dane mają się do teorii formacji gwiazd w obłokach molekularnych.
„W jaki sposób przeprowadzić spis gromad gwiazd podczas gdy niektóre gromady tracą gwiazdy, inne je zyskują, a jeszcze inne pozostają niezmienione. Czy te wyrzuty gwiazd są tak częste, że kalkulacje dotyczące formujących się gwiazd będą znacznie utrudnione?” – powiedział Goodman.
Goodman i Arce zalecają skupienie się na poszukiwaniu innych gwiazd poruszających się z dużym prędkościami.
