Od kilku lat polscy uczniowie i studenci mogą brać udział w programie Telescopes in Education. W ramach programu uzyskują oni dostęp do zdalnie sterowanych teleskopów i kamer CCD. Mogą własnoręcznie prowadzić obserwacje astronomiczne na żywo, przez Internet. Ostatnio również członkowie Klubu Astronomicznego Almukantarat mieli okazję zapoznać się z systemem. Prezentujemy zdjęcia (w większości nieba południowego), które udało nam się wykonać podczas sesji z użyciem 35-centymetrowego teleskopu w Las Campanas w Chile.

Program TIE to dobra okazja w dla szkół i uczelni, które posiadają dostęp do Internetu, ale nie stać ich na własny teleskop, bądź mają siedzibę w dużym mieście, gdzie warunki nie sprzyjają obserwacjom. TIE korzysta z teleskopów zwierciadlanych o średnicy 60 lub 35 centymetrów znajdujących się na Mt. Wilson (na terenie słynnego obserwatorium w Kalifornii), w Las Campanas w Chile (dosłownie kilka metrów od polskich teleskopów projektów OGLE i ASAS) oraz w Australii. Wszytkie są wyposażone w profesjonalne kamery CCD i pozwalają na prowadzenie obserwacji o wartości naukowej.

Swoje wrażenia z sesji obserwacyjnej opisuje członkini Klubu Astronomicznego Almukantarat i jednocześnie redaktorka AstroNETu – Anna Urbańska.

35-centymetrowy teleskop Schmidt Cassegrain znajdujący się w obserwatorium Las Campanas, który w ramach programu Telescopes in Education mogą zdalnie obsługiwać również uczniowie z Polski.

„11 stycznia 2004 roku mieliśmy okazję wypróbować możliwości 35-centymetrowego teleskopu znajdującego się w Las Campanas w Chile. Teleskop obsługuje się poprzez stronę WWW, gdzie można ustawić parametry ekspozycji, a także wybrać obiekt z bazy lub za pomocą prostej mapki nieba„.

„Do obserwacji staraliśmy się wybrać obiekty różnego typu. Zaczelismy prawie ćwiczeniowo – od gromady kulistej NGC 104„.

Na zdjęciu widzimy gromadę kulistą NGC 104, znaną także jako 47 Tucanae. Jest to druga najjaśniejsza i druga największa gromada kulista na ziemskim niebie. Fotografia to pojedyncza 45-sekundowa ekspozycja, kolory są fałszywe. Zdjęcie wykonano przy pomocy 35-centymetrowego teleskopu znajdującego się w Las Campanas w Chile.

„Następnie przeprowadziliśmy polowanie na kometę NEAT C/2001 Q4, która lada chwila miała schowac się za horyzontem. Udało się 🙂„

Fotografia przedstawia kometę NEAT C/2001 Q4. Czarno-biała, 180-sekundowa ekspozycja została zrealizowana za pomocą 35-centymetrowego teleskopu znajdującego się w Las Campanas w Chile.

„Potem pokusiliśmy się o bardzo znany obiekt – Mgławicę Tarantula. Oglądając rezultat najbardziej chyba żałuję, że mieliśmy możliwość wykoanania jedynie zdjęć czarno-białych. Paleta barw na tym zdjęciu nie jest rzeczywista„.

Zdjęcie przedstawia mgławicę emisyjną Tarantula. Jest złożeniem trzech ekspozycji 10, 30 i 60 sekundowej. Paleta barw jest fałszywa. Zdjęcie wykonano przy pomocy 35-centymetrowego teleskopu znajdującego się w Las Campanas w Chile.

„Następnie sfotografowaliśmy bardzo efektowną gromadę otwartą Jewel Box (Szkatułka – NGC 4755) i ułożoną do nas prostopadle swoim dyskiem galaktykę spiralną Sombrero„.

Fotografia przedstawia gromadę otwartą NGC 4755, znaną także jako Jewel Box. Obraz jest wynikiem złożenia 26-ciu 3-sekundowych ekspozycji. Kolory są fałszywe. Zdjęcie wykonano przy pomocy 35-centymetrowego teleskopu znajdującego się w Las Campanas w Chile.

Zdjęcie przedstawia galaktykę spiralną Sombrero. Powstało w wyniku uśrednienia ekspozycji 45 i 60 sekundowej. Zdjęcie wykonano przy pomocy 35-centymetrowego teleskopu znajdującego się w Las Campanas w Chile.

„Kolejnym wdzięcznym obiektem do fotografowania były dwie kolidujace galaktyki – NGC 4038 oraz NGC 4039 – czyli Czułki. Śladem kolizji poza zdeformowanymi dyskami są dwa ogony – czułki ciągnące się za galaktykami. Można je dostrzec na zdjęciu w palecie zielono-czerwonej„.

Fotografia przedstawia kolidujące galaktyki NGC 4038 oraz NGC 4039, zwane Czułkami. Wszystkie obrazy powstały na podstawie 180-sekundowej ekspozycji, kolory są za każdym razem fałszywe. Warto zwrócić uwagę na zdeformowane dyski kolidujących galaktyk oraz na widoczne na najwyższym zdjęciu rozciągłe smugi materii – także jeden z efektów kolizji. Zdjęcie wykonano przy pomocy 35-centymetrowego teleskopu znajdującego się w Las Campanas w Chile.

„Na koniec zajęliśmy się mgławicą emisyjną Eta Carinae. Z kilku wykonanych zdjęć powstała efektowna mozaika„.

Zdjęcie przedstawia mgławicę emisyjną Eta Carinae, znaną także jako Keyhole. Fotografia jest mozaiką czterech ekspozycji 45-sekundowych, kolory są fałszywe. Zdjęcie wykonano przy pomocy 35-centymetrowego teleskopu znajdującego się w Las Campanas w Chile.

Mimo iż obserwacje są prowadzone przez Internet, a osługa systemu nie jest trudniejsza niż korzystanie z typowego programu-planetarium, nie można zapomnieć, iż mamy tu do czynienia z rzeczywistym sprzętem i przyrodą. Czasem zdarzają się drobne problemy sprzętowe lub niekorzystne warunki pogodowe. Jednak pojawiające się czasem trudności tylko czynią cenniejszymi wspaniałe wyniki obserwacji.

„Z czystym sumieniem mogę polecić program TIE, który umożliwia każdemu dokonanie emocjonujących, efektownych i pouczających obserwacji sprzętem, który dotychczas nie był dostępny dla zainteresowanych astronomią uczniów. Pozostaje tylko mieć nadzieję, iż znajdzie się dość szkół, które angażując się w program umożliwią swoim uczniom rozwój ich zainteresowań w kierunku nauk ścisłych” – powiedział także uczestniczący w obserwacjach Marcin Marszałek.

Więcej informacji o programie można odnaleźć na stronach TIE.