Trwające w Lowell Observatory poszukiwania bliskich Ziemi planetoid zaowocowały znalezieniem kolejnego ciekawego obiektu. Ciało niebieskie oznaczone jako 2004 JG6 zostało znalezione w ramach projektu LONEOS (Lowell Observatory Near-Earth Object Search) wieczorem 10 maja przez Briana Skiff'a.

Od razu zauważyłem niezwykły sposób poruszania się” – powiedział Skiff, „było więc jasne, że to nie jest zwykła ciekawostka.” Szybko zawiadomił ośrodek Minor Planet Center (MPC) w Cambridge w Massachussetts, który działa jako międzynarodowe centrum rejestracji nowo odkrytych asteroid i komet. MPC zamieścił zgłoszenie na stronie internetowej żeby dać możliwość porównania wyników astronomom z całego świata. Okazało się, że wszystkie wstępne obserwacje zostały, jednak, dokonane i powtórzane przez amatorów astronomii i profesjonalnych obserwatorów z południowo-zachodnich rejonów Stanów Zjednoczonych. Dodatkowe pomiary pozycji na niebie w ciągu następnych kilku dni pozwoliły wyliczyć orbitę planetoidy.

Oficjalne ogłoszenie odkrycia i wstępne obliczenia orbity zostały opublikowane przez MPC 13 maja. Pokazują one, że obiekt zlokalizowany jest między orbitą Ziemi i Wenus (obecnie widocznej jako jasna „gwiazda wieczorna” na zachodnim niebie). Co więcej, „rok” obiektu 2004 JG6 trwa tylko 6 ziemskich miesięcy, co czyni ją planetoidą z najkrótszym czasem obiegu wokół Słońca ze wszystkich znanych. Zwykle planetoidy krążą między orbitami Marsa i Jowisza, w odległości od Słońca od ponad dwóch do czterech razy większej niż Ziemia, a pokonanie całej długości orbity zajmuje im kilka ziemskich lat.

Zdjęcie przedstawia orbitę planetoidy o znajmniejszym znanym nam czasie obiedu wokół Słońca. W odróżnieniu od wcześniejszego zdjęcia na tym widać nachylenie orbity 2004 JG6 do płaszczyzny eklipytki. Położenia ciał Układu Słonecznego jest z dnia 26 maja 2004 roku. W lewym dolnym roku zdjęcia znajduje się obecna odległościa 2004 JG6 od Słońca i Ziemi.

Natomiast orbita 2004 JG6 zawiera się całkowicie wewnątrz orbity Ziemi, i jest zaledwie drugim znanym obiektem, który ma te właściwość. „Co czyni tę planetoidę wyjątkową to to, że przeważnie jest obiektem drugim w kolejności od Słońca w Układzie Słonecznym,” powiedział Edward Bowell, kierownik LONEOS. Tylko Merkury obiega Słońce w mniejszej odległości.

Rysunek przedstawia orbitę planetoidy o najmniejszym znanym nam czasie obiegu wokół Słońca. Położenia ciał Układu Słonecznego jest z dnia 26 maja 2004 roku. W lewym dolnym rogu znajdują się obecne odległości 2004 JG6 od Słońca i Ziemi.

Jak pokazuje załączony diagram, tor JG6 przecina orbitę WenusMerkurego, przechodząc w odległości mniejszej niż 30 milionów mil od Słońca co sześć miesięcy. Przypuszczalna średnia prędkość liniowa tej planetoidy to więcej niż 30 km/s, czyli 67000 mil na godzinę. W zależności od wzajemnego położenia, planetoida mija Ziemię nie dalej niż o 3,5 miliona mil i o około 2 milionów mil od Merkurego. W nadchodzących tygodniach 2004 JG6 przejdzie między Ziemią a Słońcem. Przesunie się na tle konstelacji Raka i Małego Psa, nisko nad zachodnim niebem o zmierzchu. Z powodu niemal dokładnie sześciomiesięcznego czasu obiegu wokół Słońca, planetoida będzie obserwowalna ponownie, niemal w tym samym miejscu nieba w maju przyszłego roku, gdy obiegnie ona dwa razy Słońce, a Ziemia zrobi jedno okrążenie.

Z obecnych wyliczeń wynika, że 2004 JG6 prawdopodobnie ma średnicę między 500 m a 1 km. Mimo jej bliskości, nie grozi kolizją z Ziemią.

Planetoidy z orbitami zawartymi całkowicie wewnątrz orbity Ziemi zostały nieoficjalnie nazwane „Apoheles”, od Hawajskiego słowa oznaczającego orbitę. Apohele ma również greckie korzenie: „apo”, czyli „zewnętrzny” i „heli”, czyli Słońce. Dynamik Wiliama F. Bottke z Southwest Research Institute i jego zespół uważają, że obiekty krążące całkowicie wewnątrz orbity Ziemi stanowią ledwie dwa procent obiektów znajdujących się w pobliżu Ziemi, co sprawia, że są zarówno rzadkie jak i trudne do odkrycia. Jest tak dlatego, że pozostają dla nas na niebie dziennym przez większość czasu. Może istnieć około 50 apoheles o rozmiarach porównywalnych albo większych niż 2004 JG6, lecz wiele z nich może być wogóle nieobserwowalnych z powierzchni Ziemi.

Pierwszą planetoidą znajdującą się całkowicie wewnątrz orbity Ziemi była 2003 CP20, odkryta ponad rok temu przez ufundowany przez NASA projekt Lincoln Laboratory Near-Earth Asteroid Research, który ma siedzibę niedaleko Socorro w Nowym Meksyku. Mimo że większa niż 2004 JG6, 2003 CP20 jest nieco bardziej oddalona od Słońca.

LONEOS jest jednym z pięciu programów fundowanych przez NASA służących poszukiwaniu planetoid i komet, które mogą zbliżyć się do naszej planety. Program NASA ma na celu odkrycie 90 procent bliskich Ziemi asteroid o średnicy większej niż 1 km przed rokiem 2008. Podejrzewa się istnienie około 1000 takich asteroid.

Autor

Avatar photo
Agata Rożek

Jako astronomka obecnie pracuję na University of Kent w Wielkiej Brytanii. Przygodę z astronomią zaczęłam od nauki obsługi Uniwersałów na obozach Almukantaratu. Obecnie obserwuję planetoidy zbliżające się do Ziemi, przy pomocy teleskopów ESO i radaru Arecibo.