Czerwona Planeta na początku trzeciej dekady grudnia zacznie poruszać się ruchem wstecznym (ze wschodu na zachód, czyli przeciwnie do Słońca), co w przypadku planet zewnętrznych zawsze oznacza, że zbliżają się one do opozycji i zaczyna się właśnie najlepszy czas do ich oglądania w ciągu całego sezonu obserwacyjnego. Planety zewnętrzne mają w tym czasie największe jasności i rozmiary kątowe.
Nie inaczej będzie w przypadku Marsa, który ruchem wstecznym będzie przesuwał się od 21 grudnia br. do 10 marca przyszłego roku (80 dni), przemierzając w tym czasie na niebie prawie 20°. Tym razem pętla będzie zakreślana na tle gwiazdozbiorów Raka i Bliźniąt. W omawianym czasie Czerwona Planeta zbliży się dwukrotnie do gromady otwartej gwiazd M44 (6 lutego na odległość 3,5 stopnia oraz 16 kwietnia 2010 na odległość nieco ponad 1°), ale tym razem przejdzie na zewnątrz Żłóbka.
W środku tego okresu (29 stycznia 2010) planeta będzie poruszać się najszybciej – prawie 24 minuty kątowe na dobę. Wtedy też przypada opozycja Marsa, czyli czas, kiedy planeta ma największą jasność i rozmiary kątowe.
Tegoroczna opozycja Marsa będzie należeć do tych mniej efektownych. Pod koniec stycznia 2010 planeta zbliży się do nas na ponad 99 milionów kilometrów (maksymalne zbliżenie 27 stycznia), osiągając jasność -1,3 magnitudo i rozmiary tarczy 14″ (większość z czytelników zapewne pamięta, że podczas wielkiej opozycji w 2003 roku średnica Czerwonej Planety była prawie 2 razy większa).
Do sierpnia przyszłego roku Marsa czeka kilka efektownych spotkań z Księżycem oraz z niektórymi planetami Układu Słonecznego. I tak do spotkań ze Srebrynm Globem dojdzie w następujących dniach: 6 grudnia 2009, 3 i 30 stycznia, 26 lutego, 25 marca, 21 i 22 kwietnia, 20 maja, 17 czerwca, 15 lipca i 13 sierpnia. Przy czym dwa ostatnie mogą być trudno obserwowalne ze względu na niekorzystne nachylenie ekliptyki do horyzontu.
Spotkania z planetami będą miały miejsce niestety pod koniec okresu widoczności, gdy Mars już nie będzie świecił tak jasno, a ponadto w naszych szerokościach geograficznych owe spotkania będą widoczne na jeszcze jasnym wieczornym niebie, niezbyt długo po zmierzchu. Być może jednak ze względu na okres wakacyjny niektórzy wyjadą na południe, gdzie warunki widoczności będą o wiele lepsze.
Przed spotkaniami z planetami Mars przejdzie blisko Regulusa. 6 czerwca 2010 odległość Czerwonej Planety od α Leo będzie wynosić nieco ponad 52'(10 lipca jeszcze bliżej Regulusa przejdzie Wenus).
Lipiec i sierpnień przyszłego roku będą bardzo efektownymi miesiącami pod tym względem, ponieważ blisko siebie będą Merkury, Wenus, Mars, Saturn oraz Księżyc. Niestety 2,5 (w lipcu) oraz 1,5 (miesiąc później) godziny po zachodzie Słońca wszystkie planety będą już pod horyzontem, jeśli obserwacje będziemy prowadzić z naszego kraju.
I tak:
- 31 lipca 2010 – Mars (jasność już niestety +1,5 magnitudo) przejdzie niecałe 2° na południe od Saturna (+1,1 magnitudo),
- 9 sierpnia 2010 – 3° na południe od Saturna przejdzie Wenus (jasność -4,3 magnitudo),
- 13 sierpnia 2010 – bardzo efektowne spotkanie Wenus, Marsa, Saturna i Księżyca: Saturn będzie nieco ponad 12° na północny zachód od Srebrnego Globu a między nimi znajdą sie Wenus z Marsem. 16° na zachód od Saturna będzie jeszcze Merkury (jasność +0,7 magnitudo). Niestety to zbliżenie będzie słabo widoczne z naszego kraju.
- 21 sierpnia 2010 – zbliżenie Marsa i Wenus na odległość 2°.
Mars jest drugą (po Wenus) planetą na naszym niebie pod względem zmiany rozmiarów kątowych i również drugą (po Merkurym tym razem) pod względem zmiany jasności. W trakcie opisywanego okresu amplituda zmian jasności Czerwonej Planety osiągnie 2,8 magnitudo, natomiast średnica w maksimum będzie miała wielkość 14″ (podczas opozycji) a w sierpniu zmniejszy się do 4,6 sekundy kątowej. Szczegółowe dane są przedstawione w poniższej tabeli w cotygodniowych odstępach:
| Data | Jasność [mag] | Średnica [„] | Faza [%] |
|---|---|---|---|
| 2009.12.01 | -0,06 | 9,9 | 91 |
| 2009.12.08 | -0,21 | 10,5 | 92 |
| 2009.12.15 | -0,36 | 11,1 | 93 |
| 2009.12.22 | -0,53 | 11,8 | 94 |
| 2009.12.29 | -0,69 | 12,4 | 96 |
| 2010.01.05 | -0,86 | 13,0 | 97 |
| 2010.01.12 | -1,02 | 13,5 | 98 |
| 2010.01.19 | -1,15 | 13,9 | 99 |
| 2010.01.26 | -1,26 | 14,1 | 100 |
| 2010.02.02 | -1,25 | 14,1 | 100 |
| 2010.02.09 | -1,12 | 13,7 | 99 |
| 2010.02.16 | -0,96 | 13,3 | 99 |
| 2010.02.23 | -0,78 | 12,7 | 97 |
| 2010.03.02 | -0,59 | 12,0 | 96 |
| 2010.03.09 | -0,40 | 11,3 | 95 |
| 2010.03.16 | -0,22 | 10,6 | 94 |
| 2010.03.23 | -0,05 | 10,0 | 93 |
| 2010.03.30 | 0.12 | 9,4 | 92 |
| 2010.04.06 | 0.27 | 8,8 | 91 |
| 2010.04.13 | 0,41 | 8,3 | 90 |
| 2010.04.20 | 0,54 | 7,9 | 90 |
| 2010.04.27 | 0,66 | 7,5 | 90 |
| 2010.05.04 | 0,77 | 7,1 | 90 |
| 2010.05.11 | 0,87 | 6,8 | 90 |
| 2010.05.18 | 0,96 | 6,5 | 90 |
| 2010.05.25 | 1.04 | 6,2 | 90 |
| 2010.06.01 | 1,12 | 6,0 | 90 |
| 2010.06.08 | 1,18 | 5,8 | 90 |
| 2010.06.15 | 1,24 | 5,6 | 91 |
| 2010.06.22 | 1,29 | 5,4 | 91 |
| 2010.06.29 | 1,34 | 5,3 | 91 |
| 2010.07.06 | 1,38 | 5,1 | 92 |
| 2010.07.13 | 1,41 | 5,0 | 92 |
| 2010.07.20 | 1,44 | 4,9 | 92 |
| 2010.07.27 | 1,46 | 4,8 | 93 |
| 2010.08.03 | 1,48 | 4,7 | 93 |
| 2010.08.10 | 1,50 | 4,6 | 94 |
Natomiast opisywaną drogę Marsa wśród gwiazd w ciągu najbliższych 9 miesięcy można prześledzić na animacji, wykonanej również z krokiem 7-dniowym:
Animacja (wykonana w Gimpie na podstawie obrazków z programu StarryNight) pokazuje drogę Marsa na niebie podczas zakreślania pętli w pobliżu opozycji pod koniec stycznia 2010.
