Przed chwilą (dokładnie w poniedziałek 21 marca o godzinie 0:20 polskiego czasu) zaczęła się kalendarzowa wiosna. Początek ulubionej dla wielu osób pory roku zbiegnie się z końcem widoczności Jowisza, który na poranne niebo powróci pod koniec maja. W dalszym ciągu natomiast dobrze widoczne są Merkury (wieczorem), Saturn (prawie całą noc) i Księżyc (druga połowa nocy). Tuż przed świtem widoczna jest trudno obserwowalna Wenus.

Po zeszłotygodniowej najjaśniejszej od 18 lat pełni Księżyc będzie świecił coraz słabiej, a efekt będzie pogłębiała jego mała wysokość nad horyzontem. Szczególnie pod koniec tygodnia, gdy nawet podczas górowania Srebrny Glob nie będzie wyżej niż 15°.

W poniedziałek 21 marca Księżyc będzie przebywał na tle gwiazdozbioru Panny, oddalając się od Saturna i zbliżając się do Spiki. Księżyc będzie świecił wciąż bardzo jasno, ponieważ jego faza będzie miała wartość 97%. O godzinie podanej na mapce naturalny satelita Ziemi znajdował się będzie na wysokości 14°, około 5,5 stopnia od Spiki i jednocześnie ponad 9,5 stopnia od Saturna.

Planeta z pierścieniami jest już tylko 2 tygodnie od opozycji (widać to też po tym, że przebywający w jej sąsiedztwie Księżyc jest blisko pełni) i jej warunki obserwacyjne są teraz najlepsze w ciągu roku. Dużo lepiej niż rok temu widoczne są też pierścienie Saturna, których rozwartość przez najbliższe kilka lat będzie się zwiększać. Ten fakt ma też wpływ na jasność Saturna, która z roku na rok będzie rosła. Obecnie Saturn świeci z jasnością +0,4 magnitudo, a jego tarcza ma wielkość 19″. Maksymalna elongacja Tytana (zachodnia) przypada w tym tygodniu w poniedziałek 21 marca.

Po minięciu Saturna Księżyc przejdzie do gwiazdozbioru Wagi. W środę 23 marca Księżyc przejdzie między gwiazdami Zubenelgenubi (α Lib) i Brachium (γ Lib), około 4° na północ od Brachium. Faza Księżyca będzie wciąż duża, bo 85% i niezbyt jasne gwiazdy Wagi będą słabo widoczne.

W czwartek 24 marca Srebrny Glob dotrze do gwiazdozbioru Skorpiona i przejdzie przez charakterystyczny łuk gwiazd w zachodniej części konstelacji. Tej nocy faza Księżyca zmniejszy się do 75%, a zobaczyć go będzie można około 1° (dwie swoje średnice) od Dschubby (δ Sco). Jednocześnie znajdzie się on nieco ponad 7° na zachód od Antaresa – najjaśniejszej gwiazdy całego gwiazdozbioru.

Ostatnie dwa dni pierwszego tygodnia wiosny Księżyc spędzi w gwiazdozbiorze Strzelca. W sobotę 26 marca (dokładnie o godzinie 13:07) Księżyc osiągnie trzecią kwadrę, dlatego tej i następnej nocy jego widoczna z Ziemi półkula będzie oświetlona prawie w połowie. W niedzielę Srebrny Glob przesunie się do wschodniej części Strzelca i znajdzie się około 4° na północ od Nunki – najjaśniejszej gwiazdy tej konstelacji.

StarryNight

Mapka pokazuje położenie Wenus w czwartym tygodniu marca 2011.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Po obserwacjach Księżyca można poczekać trochę (pod koniec tygodnia niecałą godzinę) i spróbować zapolować na Wenus. Mimo, że planeta jest bardzo jasna (-4 wielkości gwiazdowe) i przebywa daleko od Słońca – nie będzie łatwo ją dostrzec, ponieważ tuż przed świtem znajduje się ona nisko nad horyzontem: w czwartek 24 marca o godzinie podanej na mapce na wysokości mniejszej niż 2°. Dla posiadaczy teleskopów Wenus również nie będzie zbyt atrakcyjna: jej tarcza ma średnicę zaledwie 14″, zaś faza urośnie do 78%.

W tym tygodniu Wenus przejdzie bardzo blisko Neptuna. W niedzielę 27 marca najjaśniejsza planeta na naszym niebie znajdzie się zaledwie 9' (mniej niż 1/3 średnicy Księżyca) od najciemniejszej. Jednak ze względu na jasne tło nieba tego zbliżenia nie da się obserwować z naszego kraju. Kto chce zaobserwować bliskie spotkanie tych planet – musi udać się przynajmniej na wyspy basenu Morza Śródziemnego i to te wysunięte dalej na południe. Dopiero na takich szerokościach geograficznych widać będzie obie planety na wystarczająco ciemnym niebie.

StarryNight

Animacja pokazuje położenie Merkurego i Jowisza w czwartym tygodniu marca 2011.

Animację wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Jednak chyba największą atrakcją tego tygodnia będzie Merkury. W środę 23 marca planeta znajdzie się w maksymalnej elongacji kątowej od Słońca (niecałe 19°), dlatego w najbliższym czasie będzie widoczna bardzo dobrze. 45 minut po zmierzchu (na tę porę wykonane są poszczególne mapki w animacji) Merkury będzie się znajdował niecałe 10° nad zachodnim widnokręgiem.

Niestety przestanie jej towarzyszyć Jowisz, który zniknie w zorzy wieczornej, zbliżając się do koniunkcji ze Słońcem 6 kwietnia (prawie tego samego dnia, bo 3 kwietnia Saturn znajdzie się w opozycji – wyraźny znak, że planety znajdują się prawie dokładnie po przeciwnych stronach nieba i ich wzajemna odległość jest bliska maksimum, około 14,5 AU).

Po osiągnięciu maksymalnej elongacji Merkury zacznie zbliżać się na niebie do Słońca i jednocześnie dość szybko zbliżać się do Ziemi. To spowoduje, że będzie rosła jego średnica kątowa, natomiast faza i jasność będzie się zmniejszać. Szczegóły w poniższej tabeli: