Merkurego można próbować dostrzec jeszcze tylko w pierwszych dniach tygodnia, jednak będzie to już bardzo trudne zadanie. Na wieczornym niebie będą dominować Wenus z Jowiszem, które we wtorek 13 marca miną się w odległości 3°. Po drugiej stronie nieba od zmierzchu można obserwować słabszego od nich Marsa, zaś kilka godzin później – jeszcze słabszego Saturna. Księżyc zbliża się powoli do nowiu i jest widoczny w drugiej połowie nocy, a pod koniec tygodnia nad samym ranem, nisko nad horyzontem.

Pierwsza planeta od Słońca najlepiej była widoczna tydzień temu, a teraz już szybko zbliża się do naszej Gwiazdy Dziennej i każdej kolejnej doby jest widoczna coraz gorzej. Próby jej obserwacji można podjąć jeszcze w pierwszych trzech dniach tego tygodnia, ale będzie to trudne, ponieważ Merkury świeci coraz słabiej, mimo zwiększającej się średnicy kątowej jego tarczy. Znacznie większe znaczenie ma w tym przypadku zmniejszająca się faza.

Szczegóły widoczności Merkurego godzinę po zmierzchu pokazuje poniższa tabela:

Znacznie lepiej od Merkurego widoczne są dwie najjaśniejsze obecnie planety na naszym niebie. O tej samej porze znajdują się około 30° nad widnokręgiem i zachodzą po godzinie 22. Na początku tygodnia Wenus przejdzie zaledwie 3° od Jowisza, ale przez cały tydzień planety będą blisko siebie. Planet nie sposób pomylić ze sobą, ponieważ Wenus świeci około 8 razy (więcej niż 2 magnitudo) jaśniej od Jowisza: do niedzieli 18 marca jasność Wenus wzrośnie do -4,3 wielkości gwiazdowej, natomiast jasność Jowisza spadnie do -2,1 w tych samych jednostkach. Jowisz będzie miał za to większą tarczę (35″, a Wenus 22″) i fazę (100%, zaś Wenus – 56%).

Coraz gorsze warunki obserwacyjne Jowisza odbijają się na liczbie zjawisk, które można dostrzec z naszego kraju. W tym tygodniu będzie ich zaledwie kilka:

• 15 marca, godz. 19:28 – wejście Ganimedesa na tarczę Jowisza,
• 15 marca, godz. 21:36 – zejście Ganimedesa z tarczy Jowisza,
• 16 marca, godz. 20:40 – Io chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
• 17 marca, godz. 18:00 – wejście Io na tarczę Jowisza,
• 17 marca, godz. 18:56 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 17 marca, godz. 20:12 – zejście Io z tarczy Jowisza,
• 17 marca, godz. 21:08 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 18 marca, godz. 18:16 – wyjście Io z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
• 18 marca, godz. 20:56 – wejście Europy na tarczę Jowisza.

StarryNight

Mapka pokazuje położenie Marsa na początku drugiej dekady marca 2012 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Równocześnie z Wenus i Jowiszem można obserwować Marsa, który godzinę po zachodzie Słońca jest już ponad 20° nad wschodnim widnokręgiem. Czerwona Planeta pod koniec tygodnia będzie już 2 tygodnie po opozycji i niestety zacznie się to odbijać na jej warunkach widoczności: z każdym tygodniem jasność Marsa będzie wyraźnie spadać, a jego tarcza będzie się zmniejszać. W niedzielę 18 marca jasność Czerwonej Planety będzie wynosić -1 magnitudo (o 0,2 mniej, niż 2 tygodnie temu), ale tarcza będzie miała średnicę jeszcze 14″. Zacznie już spadać faza marsjańskiej tarczy i pod koniec tygodnia wynosić będzie 99%.

StarryNight

Mapka pokazuje położenie Księżyca i Saturna na początku drugiej dekady marca 2012 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Prawie 5 godzin po Marsie wschodzi Saturn. W trakcie pierwszej nocy tego tygodnia można obserwować, jak od Saturna oddala się Księżyc w fazie 82%. O godzinie podanej na mapce oba ciała niebiańskie dzielił dystans ponad 14°. Saturn przebywa obecnie około 6,5 stopnia na północny wschód od Spiki, najjaśniejszej gwiazdy w Pannie i się do niej zbliża, ponieważ porusza się ruchem wstecznym. W tym tygodniu jasność Saturna będzie miała wartość +0,4 wielkości gwiazdowej, a jego tarcza urośnie do ponad 19″. Maksymalna elongacja Tytana (wschodnia) wypada w tym tygodniu w czwartek 15 marca.

Mapka pokazuje położenie Księżyca na początku drugiej dekady marca 2012 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Na początku tygodnia Księżyc będzie widoczny jeszcze w miarę dobrze, ale każdej kolejnej doby naturalny satelita Ziemi będzie wschodzić wyraźnie później i będzie zajmował coraz niższe położenie nad widnokręgiem. Będzie to spowodowane tym, że w trakcie tygodnia Księżyc przejdzie od gwiazdozbioru Wagi do gwiazdozbioru Koziorożca, przechodząc po drodze przez najbardziej na południe wysunięty punkt na swojej orbicie. Jednocześnie Srebrny Glob będzie zmniejszał swoją fazę przechodząc w czwartek 15 marca przez III kwadrę.

Pierwszej nocy tego tygodnia można zaobserwować Księżyc oddalający się od Saturna, ale jednocześnie zbliżający się do gwiazdy Zuben Elgenubi, oznaczonej literą α w konstelacji Wagi. O godzinie podanej na mapce odległość Księżyca od drugiej co do jasności gwiazdy Wagi będzie wynosić niecałe 4°, zaś od Saturna – 16°.

Dobę później Księżyc przemieści się na pogranicze konstelacji Wagi i Skorpiona. Jego faza zmniejszy się do 71%, natomiast około godziny 4:35 znajdował się on będzie dokładnie na zachód od charakterystycznego łuku gwiazd konstelacji Skorpiona: mniej niż 5° od Dschubby (δ Sco) i prawie 6° od Graffias (β Sco). Ta druga gwiazda nie jest podpisana, ale znajduje się na godzinie 11 w stosunku do Dschubby, tuż nad ekliptyką. Graffias jest ciekawą gwiazdą, gdyż jest to układ podwójny o separacji 14″, a więc łatwy do rozdzielenia nawet w niezbyt dużych teleskopach.

W środę 14 marca Księżyc wzejdzie już po północy i do rana dotrze do południka niebiańskiego, czyli osiągnie najwyżej położony punkt na niebie w trakcie ruchu dobowego. Jednak będzie to zaledwie około 15°. O godzinie podanej na mapce faza Księżyca będzie wynosić 60% i zajmował on będzie pozycję niecałe 5° na północ od Antaresa – najjaśniejszej gwiazdy w Skorpionie, choć będzie przebywał na tle sąsiedniego gwiazdozbioru Wężownika.

Do następnego ciekawego spotkania Księżyca z gwiazdami dojdzie w piątek 16 marca. Tego ranka faza Srebrnego Globu zmniejszy się już do 38%, a będzie się on znajdował się około 6° od Nunki – najjaśniejszej gwiazdy konstelacji Strzelca i jednocześnie mniej niż 3° od jasnej gromady kulistej gwiazd M22, której jasność obserwowana wynosi +5 wielkości gwiazdowych, a więc jest możliwa do dostrzeżenia nawet gołym okiem! Jednak w Polsce M22 nie wznosi się więcej niż jakieś 15° ponad widnokrąg i dlatego w jej odszukaniu potrzebna będzie co najmniej lornetka (zwłaszcza teraz, gdy tło nieba jest już rozjaśnione).

W niedzielny poranek 18 marca faza Księżyca zmniejszy się już do 19%, a wzejdzie on mniej niż godzinę przed momentem pokazanym na mapce. Tego dnia Księżyc będzie przebywał już w konstelacji Koziorożca, na wschód od jej jasnych gwiazd: Dabih (2,5 stopnia na wschód) i Algedi (ponad 4° na wschód). Do nowiu zostało jeszcze 4 dni, ale już teraz Srebrny Glob będzie trudny do zaobserwowania, ponieważ o tej porze roku warunki widoczności Księżyca przed nowiem są niekorzystne. Co innego wieczorem, o czym będzie można przekonać się w przyszłym tygodniu.