21 stycznia wieczorem świat obiegła wiadomość o odkryciu jasnej supernowej w Wielkiej Niedźwiedzicy.

Odkrycie jako pierwszy zgłosił dr Steve Fossey z Uniwersytetu Londyńskiego, który zauważył zjawisko podczas prowadzenia ćwiczeń z podstaw astronomii ok. 20:20 czasu polskiego. Z uwagi na narastające zachmurzenie, które utrudniało studentom stawianie pierwszych samodzielnych kroków, dr Fossey zdecydował się pokazać studentom, jak wygląda obrazowanie CCD przy pomocy jednego z uniwersyteckich teleskopów, a M82 chwilowo nie była zasłonięta przez chmury. W trakcie ustawiania teleskopu wykładowca zorientował się, że ma do czynienia z supernową, wykorzystał zatem kwadrans, który pozostał do zakrycia obiektu przez chmury na uruchomienie drugiego teleskopu celem potwierdzenia odkrycia, co nastąpiło ok. 20:40 czasu polskiego.

Wstępny przegląd obserwacji z poprzednich dni dokonany przez różne ośrodki już po ogłoszeniu odkrycia wskazuje na to, że już tydzień temu jasność przekroczyła 14 mag., by z nadejściem nowego tygodnia osiągnąć 12 mag. Obecna jasność wizualna wynosi między 11.4 a 11.5 mag.

Uczelnia w komunikacie prasowym podała, że IAU nadało supernowej, znanej do tej pory jako PSN J09554214+6940260, oficjalne oznaczenie SN2014J.

Wszystko wskazuje na to, że mamy do czynienia z relatywnie bliską supernową typu Ia, wykazującą wg Yi Cao z Caltechu cechy podobne do obserwowanej swego czasu SN2002bo. Spektrum jeszcze nie zostało opublikowane, jednak pojawia się już trochę obserwacji fotometrycznych. Zauważalne jest wyraźne poczerwienienie (indeks B-V wynoszący ponad 1.2). Wstępna analiza krzywej jasności (przeprowadzona przez autora niestety tylko na podstawie zagranicznych wyników z uwagi na całkowite zachmurzenie zeszłej nocy) wskazuje, że relatywnie prawdopodobne jest pojaśnienie do 10 magnitudo w ciągu najbliższych dwóch tygodni. Oczywiście konieczne są dalsze obserwacje, które na bieżąco pozwolą weryfikację modelu.

Z racji tego, że pogoda w naszym kraju generalnie nie sprzyja miłośnikom astronomii, zachęcamy wszystkich miłośników astronomii do wykorzystania każdej nadarzającej się okazji do prowadzenia przez najbliższe tygodnie obserwacji tego niezwykle ciekawego zjawiska. Szczególnie cenne będą amatorskie obserwacje fotometryczne i spektrometryczne, do których prowadzenia zachęcamy bardziej zaawansowanych amatorów astronomii.

Postaramy się na bieżąco informować o nowych doniesieniach o supernowej.

Autor

Tomasz Banyś