Niemal dokładnie rok temu, 6 marca 2015 roku, sonda Dawn weszła na orbitę wokół Ceres, największego obiektu z pasa planetoid rozciągającego się pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza. Od tej pory sonda dostarczyła nam wiele cennych informacji oraz zdjęć niezbadanej dotąd planety karłowatej, ukazując świat pełen niespodzianek i tajemnic będących nowym wyzwaniem dla naukowców.

Jednym z najbardziej zadziwiających zjawisk jest wysoka góra, przez naukowców zajmujących się misją Dawn określana jako Ahuna Mons. Zanim jeszcze sonda weszła na orbitę wokół Ceres, w lutym 2015 roku góra już była widoczna jako drobne wzniesienie o jasnych zboczach. Gdy sonda, okrążając planetę karłowatą na coraz mniejszych wysokościach, coraz lepiej ukazywała nietypowe wzniesienie, stanęło ono w centrum uwagi badaczy ze względu na swój kształt. Początkowo wydawało się, że jest on zbliżony do piramidy, jednak najnowsze zdjęcia pokazują, że góra bardziej przypomina kopułę o gładkich, stromych zboczach.

Wzniesienie osiąga wysokość do 5 kilometrów przy najbardziej stromym zboczu. To dwukrotnie więcej, niż najwyższy szczyt Polski (Rysy, 2499 m nad poziomem morza). Stoki góry są nierównomiernie pokryte jasnym materiałem – na niektórych zboczach jest go mniej, a na innych więcej. Mimo że naukowcy szukają na pozostałych obszarach Ceres struktur podobnych do Ahuna Mons, nie udało im się znaleźć innej tak wysokiej góry. Wciąż nie mają również satysfakcjonującej odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób taka góra mogła się uformować.

Góra Ahuna Mons ukazana z perspektywy.

Jasny materiał na powierzchni Ceres był obserwowany w innych obszarach planety już wcześniej przez Kosmiczny Teleskop Hubble`a jako jasna plama. Wraz ze zbliżaniem się sondy Dawn do Ceres uzyskiwaliśmy obrazy coraz lepszej jakości, ukazujące, że takich plam jest więcej. Przynajmniej 10 jaśniejszych obszarów znajduje się w obrębie krateru umiejscowionego w odległości 670 kilometrów od góry Ahuna Mons, z czego plama umiejscowiona w samym jego centrum jest najjaśniejsza ze wszystkich zaobserwowanych na powierzchni całej planety karłowatej. Nie jest jeszcze potwierdzone, czy jasny materiał tworzący plamy jest taki sam jak ten pokrywający zbocza tajemniczej góry.

Naukowcy podkreślają, że wbrew pozorom Ceres jest bardzo dużym obiektem i utworzenie pełnego jej obrazu musi zająć trochę czasu. Najnowsze zdjęcia i rezultaty badań zostaną zaprezentowane podczas konferencji prasowej 22 marca.