Noce w środkowej części sierpnia będą  rozświetlone przez tarczę Księżyca w okolicach pełni. Przez to trudno będzie obserwować słabsze obiekty mgławicowe i gwiazdowe, a także nadal promieniujące meteory z roju Perseidów. Srebrny Glob w środku tygodnia minie planetę Neptun oraz zakryję gwiazdę φ Aquarii, natomiast pod koniec tygodnia zbliży się do planety Uran. Niedaleko Urana swoją pętlę na niebie kreśli widoczna przez lornetki planeta karłowata (1) Ceres. Przed północą można obserwować parę planet MarsSaturn, która z dnia na dzień wyraźnie staje się coraz ciaśniejsza.

 

Mapka pokazuje położenie Księżyca i Neptuna w trzecim tygodniu sierpnia 2016 roku (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć).

 

 

W nadchodzących dniach Księżyc odwiedzi gwiazdozbiory Strzelca, Koziorożca, Wodnika, Ryb i Wieloryba, najmniej czasu spędzając w ostatnim z wymienionych gwiazdozbiorów. Niestety sąsiadujące z nim gwiazdy nie będą łatwe do odszukania, ponieważ tło nieba będzie silnie rozświetlone jego łuną  i słabsze gwiazdy (a przeważnie właśnie takie będzie spotykał Srebrny Glob na swojej drodze w tym tygodniu) będą w niej ginąć. Ten tydzień Księżyc zaczął w gwiazdozbiorze Strzelca, z tarczą oświetloną w 92%.  O godzinie podanej na mapce około 11° na południowy zachód (na godzinie 5) od niego świeciła gwiazda Nunki, jedna z jaśniejszych gwiazd tej konstelacji, zaś około 13° na północny wschód – para gwiazd Algedi i Dabih, z sąsiedniego Koziorożca.

Właśnie dwie następne noce Księżyc spędzi w gwiazdozbiorze Koziorożca i na pograniczu tej konstelacji z konstelacją Wodnika. We wtorkowy wieczór 16 sierpnia faza naturalnego satelity Ziemi będzie wynosić 97%, a będzie go można dostrzec na południe od dość jasnych gwiazd w zachodniej części Koziorożca, Algiedi (α Cap) i Dabih (β Cap). Od pierwszej z wymienionych gwiazd Księżyc będzie oddalony o prawie 5°, natomiast druga z nich będzie dwukrotnie bliżej.

Prawie dokładnie w czwartkowe południe naszego czasu, 18 sierpnia o godzinie 11:27, Księżyc przejdzie przez pełnię, stąd już poprzedniej nocy, w środę wieczorem 17 sierpnia, jego tarcza będzie oświetlona w 100%. Najbliżej niego świecące w tym momencie dość jasne gwiazdy, to Nashira (γ Cap), odległa o nieco ponad 5°, położona 1,5 stopnia dalej Deneb Algiedi (δ Cap) oraz odległa o ponad 9° gwiazda Sad al Suud (β Aqr). Jednak wszystkie te gwiazdy trudno będzie wyłowić z księżycowej łuny. Przy próbie ich odnalezienia na pewno warto zasłonić sobie księżycową tarczę dłonią.

Dwie kolejne noce naturalny satelita Ziemi świecił będzie na tle konstelacji Wodnika, w której przebywa planeta Neptun. W czwartek 18 sierpnia o godzinie podanej na mapce faza Księżyca nadal będzie wynosiła prawie 100%, zaś niecałe 9° na wschód od niego świecić będzie gwiazda λ Aquarii, a tuż obok niej – planeta Neptun. Obecność Księżyca praktycznie w pełnie tak blisko niej oznacza, że jest ona bardzo blisko opozycji. I faktycznie tak jest, ponieważ w tym roku ostatnia planeta Układu Słonecznego będzie po przeciwnej stronie Ziemi niż Słońce w dniu 2 września. Jednak Neptun, przy jasności +7,8 wielkości gwiazdowej będzie trudny wtedy do dostrzeżenia. Do rana Księżyc zbliży się do Neptuna na odległość 6°, potem zajdzie, a kolejnej nocy będzie przebywał już jakieś 5° na północy wschód od Neptuna. W międzyczasie, przebywając pod horyzontem Srebrny Glob zakryje Neptuna, co będzie można obserwować z północnych wybrzeży Pacyfiku oraz południowego Oceanu Arktycznego, na północ od Ameryki Północnej o wschodniej Azji, czyli północno-zachodniej Kanady, Alaski, a także z północno-wschodniej Rosji i Japonii. Oczywiście również na wyspach, znajdujących się między Ameryką Północną i Azją.

Z Europy nie będzie można obserwować zakrycia Neptuna przez Księżyc, ale za to będziemy mogli być świadkami zakrycia przez niego dużo jaśniejszej gwiazdy φ Aquarii, o jasności obserwowanej +4,2 magnitudo. Zjawisko będzie widoczne z zachodniej Azji, południowo-wschodniej Europy (poza wybrzeżami mórz Bałtyckiego i Północnego) oraz z północnej Afryki. W Polsce całe zakrycie będzie dobrze widoczne prawie z całego kraju, poza najbardziej na północny zachód wysuniętymi jej krańcami, gdzie Księżyc minie tę gwiazdę w małej odległości. Gdzieś na Pomorzu będzie widoczne zakrycie brzegowe. Jednak nadal duża faza Księżyca, 97% w momencie zakrycia, sprawi, że zjawisko będzie bardzo trudne do obserwacji.

Dwie ostatnie doby tego tygodnia Srebrny Glob spędzi w odwiedzinach u gwiazdozbioru Ryb, w którym nie ma jasnych gwiazd. W sobotni wieczór  jego tarcza będzie oświetlona w 92%, dobę później – w 88.

 

 

 

Mapka pokazuje położenie Urana i radiantu Perseidów w trzecim tygodniu sierpnia 2016 roku (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć).

 

Ponad 40&adeg; na północny wschód od Neptuna swoją pętlę po niebie kreśli planeta Uran. W nocy z 20 na 21 sierpnia jakieś 22° na południowy zachód od niej świecić będzie Księżyc w fazie 92%, co już będzie znacznie utrudniać jej obserwację. Siódma planeta Układu Słonecznego zmieniła niedawno kierunek swojego ruchu z prostego na wsteczny i również zbliża się do opozycji. W następnych miesiącach Uran będzie oddalał się od gwiazdy o Psc i jednocześnie zbliżał do gwiazdy ζ Psc, niedaleko której wędrował w zeszłym sezonie obserwacyjnym. Uran świeci blaskiem +5,7 magnitudo, zatem na ciemnym, bezksiężycowym niebie (o co trudno w tym tygodniu) można go próbować dostrzec gołym okiem. Jednak znacznie łatwiej odnaleźć go przy pomocy lornetki.

Wysoko nad Uranem znajduje się radiant słynnych Perseidów. Jest już co prawda po maksimum ich aktywności, ale nadal można obserwować meteory z tego roju, choć w tym tygodniu nie będzie tego zadania ułatwiał bliski pełni Księżyc. Na szczęście jest on daleko od radiantu i Perseidy można obserwować, mając wzrok odwrócony od Księżyca, przez co jest szansa na ich dostrzeżenie.

Mniej więcej 15° na południowy wschód od Urana, na tle gwiazdozbioru Wieloryba wędruje w tym sezonie obserwacyjnym pierwsza i największa z odkrytych planetoid (1) Ceres. Obecnie jej jasność to +8,6 wielkości gwiazdowej, a znajduje się ona prawie na linii, łączącej gwiazdę Menkar (α Cet) z gwiazdą γ Cet, czyli dwóch południowych gwiazd z charakterystycznego wielokąta w północnej części Wieloryba,  jakieś 4,5 stopnia od drugiej z wymienionych gwiazd, zatem w jednym polu widzenia lornetki. Dokładna, wykonana w programie Nocny Obserwator mapka z trajektorią Ceres i Urana do końca tego roku jest dostępna tutaj.

 

Mapka pokazuje położenie Marsa i Saturna w trzecim tygodniu sierpnia 2016 roku (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć).

 

Wieczorem stopniowo, lecz systematycznie pogarszają się warunki widoczności pary planet Mars – Saturn. Obie planety zbliżają się powoli do Słońca i jednocześnie do widnokręgu, przez co widoczne są coraz gorzej. Sytuację ratuje trochę coraz wcześniej zapadający zmierzch, dzięki czemu warunki widoczności obu planet pogarszają się dużo wolniej, niż byłoby to w przypadku, gdyby dzień się wydłużał. Niestety, zanim zrobi się ciemno, planety są już bardzo nisko nad widnokręgiem. O godzinie podanej na mapce Mars znajduje się na wysokości zaledwie 2°, zaś Saturn – na wysokości 7,5 stopnia.  Do końca tygodnia dystans między planetami spadnie do niecałych 5°. Cały czas 6° na południe od drugiej z wymienionych planet świeci Antares, najjaśniejsza gwiazda Skorpiona. W tym tygodniu Mars zmniejszy swoją jasność do -0,4 wielkości gwiazdowej, jego tarcza zmniejszy swój rozmiar do 11″, bardzo mała jest faza Czerwonej Planety, która wynosi tylko 85%. Blask Saturna to +0,4 magnitudo, a jego tarcza ma średnicę 17″. Maksymalna elongacja Tytana, tym razem zachodnia, przypada w tym tygodniu w sobotę 20 sierpnia.

Autor

Avatar photo
Ariel Majcher