W astronomicznym znaczeniu słowa „chmura” jest to coś innego niż puszysty zbiór cząsteczek wody na niebie albo sposób zapisu informacji. Gigantyczne molekularne chmury to ogromne obiekty (pierwotnie składające się molekuł wodoru i atomów tlenu), gdzie rodzą się nowe gwiazdy i planety. Obiekty te mogą mieć dużo więcej masy niż miliony Słońc, oraz mogą rozciągać się na setki lat świetlnych.

Najbliższa Ziemi chmura molekularna oddalona jest od nas, na odległość około 17000 lat świetlnych i nazywa się W51. Ze względu na jej relatywną bliskość astronomowie mają wspaniałą okazję, dowiedzieć się więcej na temat tego, jak formują się gwiazdy w naszej galaktyce.

Najnowsze zdjęcia W51 pokazują ogromną emisję energii z gwiezdnego wnętrza, gdzie promienie gamma uchwycone przez Chandrę zaznaczono na kolor niebieski. W około 20 godzin naświetlania Chandry udało się zanotować ponad 600 młodych gwiazd, rozsianych jako źródła promieni X, często posiadających temperatury ponad milionów stopni. Światło podczerwone zaobserwowane za pomocą Kosmicznego Teleskopu Spitzera (NASA), zaznaczono w kolorach pomarańczowym i żółto-zielonym. Na zdjęciu widzimy także zimniejsze gazy oraz gwiazdy otoczone dyskiem chłodnych obiektów.

W51 zawiera wiele grup młodych gwiazd. Dane pochodzące z Kosmicznego Teleskopu Chandra pokazują, że źródła tego zakresu promieniowania tworzą niewielkie zagęszczenia, do tego jasno widzimy koncentrację ponad 100 źródeł w centralnej grupie nazwanej G49.5-0.4.

 

Chociaż W51 zajmuje całe zdjęcie, to znajdują się obszary, gdzie Chandra nie wykryła żadnego rozproszenia, niskioenergetycznego promieniowanie X z gorącego gazu międzygwiezdnego. Prawdopodobnie gęste regiony chłodniejszych materiałów wyparły gorący gaz lub zablokowały promieniowanie X pochodzące od niego.

Jedna z masywnych gwiazd w W51 jest jasnym emiterem promieniowania X, otoczonym przez słabsze źródła promieniowania, co możemy zaobserwować po bliższym przeanalizowaniu obrazów z Chandry. Sugeruje to, że masywne gwiazdy mogą powstawać praktycznie w izolacji, mając obok tylko kilka dużo mniej masywnych towarzyszek, a nie potrzebują do tego setek sąsiadów jak w typowych grupach gwiazd.

Inna młoda, masywna gromada znajdująca się blisko centrum W51 zawiera system gwiezdny, który produkuje niesamowicie dużą część najbardziej energetycznego promieniowania X wychwyconego przez Chandrę z W51. Obecne teorie opisujące promieniowanie z pojedynczych masywnych gwiazd nie wyjaśniają tego fenomenu, więc najprawdopodobniej dochodzi tu do bliskiej interakcji dwóch bardzo młodych, masywnych gwiazd. Taka intensywność radiacji energetycznej musi zmieniać budowę molekularną cząsteczek otaczających ten system gwiezdny, zmieniając środowisko dla tworzenia się planet

Źródła:

Autor

Grzegorz Hilmantel