Niedawno sonda kosmiczna MAVEN obchodziła swój czwarty rok pobytu na orbicie Marsa. Zajmuje się ona badaniem jego górnych warstw atmosfery oraz tego, jak oddziałują one z wiatrem słonecznym. Z tej okazji NASA opublikowała „selfie” zrobione przez sondę.

Po prawej znajduje się obraz sondy wykonany na komputerze, a po lewej jej selfie. Dorysowane linie pokazują, gdzie znajdują się części sondy, które ze względu na ograniczony ruch aparatu nie mogły zostać ujęte na zdjęciu. Cień aparatu i utrzymującego go pręta jest widoczny pośrodku sylwetki sondy. Można porównać położenie różnych części orbitera na obu zdjęciach.

Sonda uzyskała zdjęcie dzięki światłu słonecznemu odbijającemu się w jednym z jej modułów. Zdjęcie zostało wykonane za pomocą instrumentu IUVS (Imaging Ultraviolet Spectrograph), który w  ciągu normalnej pracy sondy rejestruje emisje światła z marsjańskiej atmosfery w zakresie ultrafioletu. Urządzenie to jest zamontowane na platformie na pręcie długości 1,2 m. Może się tam obracać na wszystkie strony. Zdjęcie zostało złożone z 21 różnych obrazów wykonanych pod różnymi kątami.

Misja wystartowała 18 listopada 2013 roku. Sonda przybyła na orbitę Marsa 21 września następnego roku. Podczas swojego pobytu wokół Marsa sonda odpowiedziała na wiele pytań dręczących naukowców.

Fragment sondy na tle Czerwonej Planety.

Na powyższym zdjęciu widoczny jest fragment sondy na tle Marsa. Jest to jedno ze zdjęć składających się na całość selfie. Ukazuje magnetometr i znajdujące się na końcu panelu słonecznego. Co ciekawe, na zdjęciu można zauważyć również najwyższą górę na Marsie – Olympus Mons. Znajduje się ona w lewym górnym rogu i widoczna jest jako ciemniejsza plama na powierzchni Czerwonej Planety.

Sonda MAVEN dokonała wielu znaczących odkryć m.in.:

  • Dowiodła, że większość dwutlenku węgla znajdującego się w przeszłości w marsjańskiej atmosferze została wywiana przestrzeń kosmiczną.
  • Przeprowadziła bezpośrednie obserwacje jonów metali w jonosferze Marsa.
  • Udowodniła, że utrata atmosfery była czynnikiem, który najbardziej wpłynął na zmianę klimatu na Czerwonej Planecie.
  • Ustaliła, że podczas burz słonecznych utrata atomów z górnych warstw atmosfery zwiększa się o czynnik 10 lub więcej. Mogą one więc być główną przyczyną utraty atmosfery.
  • Zaobserwowała dwa nowe typy zórz polarnych na Marsie: zorzę protonową i rozproszoną (diffuse aurora).  Ani lokalne, ani globalne pole magnetyczne nie ma bezpośredniego wpływu a występowanie którejkolwiek z nich, w odróżnieniu od ziemskich zórz.

MAVEN zakończyła swoją pierwotną misję w listopadzie 2015 roku. Obecnie działa w ramach wydłużonej misji i kontynuuje badanie górnych warstw atmosfery Czerwonej Planety. W tym roku naukowcy rozpoczną manewr, który spowoduje obniżenie się orbity sondy, co pozwoli jej na przekazywanie danych z łazików marsjańskich na Ziemię.

Autor

Avatar photo
Maria Puciata-Mroczynska