Kończy się czwarty i zaczyna piąty miesiąc 2020 roku. 3 czerwca planeta Wenus przejdzie przez koniunkcję dolną ze Słońcem i przeniesie się na niebo poranne, dlatego w pierwszej połowie maja zobaczymy jej szybkie zbliżanie się do Słońca i jednoczesny szybki wzrost średnicy tarczy planety i spadek jej fazy. Zanim jednak Wenus zniknie z wieczornego nieboskłonu, spotka się z planetą Merkury, osiągającą na początku czerwca maksymalną elongację wschodnią oraz z cienkim sierpem Księżyca po kolejnym nowiu. W drugiej części nocy coraz lepiej widoczna jest trójka planet Jowisz, SaturnMars, jednak Czerwona Planeta z każdą nocą oddala się od dwóch największych planet Układu Słonecznego.

Natomiast na przełomie kwietnia i maja Księżyc przejdzie przez I kwadrę i podąży ku pełni, pokonując w najbliższych dniach gwiazdozbiory odwiedzane przez Słońce latem. Planeta Wenus zbliża się do drugiej co do jasności gwiazdy Byka, El Nath, jednak nie dotrze do niej, gdyż niecałe 1,5 stopnia od niej zawróci w kierunku Słońca w dniach 10-11 maja i potem szybko skieruje się ku Słońcu. Na niebie porannym blisko siebie znajdują się trzy planety Układu Słonecznego: Jowisz, Saturn i Mars.

 

 

Animacja pokazuje położenie Księżyca i Wenus na przełomie kwietnia i maja 2020 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć).

 

Planeta Wenus wędruje przez gwiazdozbiór Byka i pozostanie w nim aż do początku sierpnia, gdy przejdzie najpierw przez Oriona, a potem przez Bliźnięta. Wenus na początku drugiej dekady maja wykona zakręt na kreślonej przez siebie pętli na niebie, 1,5 stopnia od drugiej co do jasności gwiazdy Byka, a potem podąży ku Słońcu, by na początku czerwca przenieść się na niebo poranne. A ponieważ aż do pierwszego dnia lata 20 czerwca Słońce przebywa w gwiazdozbiorze Byka, również Wenus po przejściu na niebo poranne pozostanie w tym gwiazdozbiorze. Niestety w tym okresie Wenus znajdzie się na południe od ekliptyki, która jeszcze będzie nachylona niekorzystnie, stąd ominie nas najatrakcyjniejszy okres tuż po koniunkcji, gdy tarcza planety jest największa, a sierp — najwęższy. W lipcu planeta przejdzie przez gromadę otwartą gwiazd Hiady i minie Aldebarana w odległości mniejszej od 1°. Ale wtedy jej średnica spadnie do około 40″, zaś faza urośnie do ponad 20%.

Na razie planeta zbliża się do gwiazdy El Nath, w niedzielę 3 maja odległość między tymi ciałami niebieskimi spadnie poniżej 3°. Jasność planety wynosi -4,5 wielkości gwiazdowej, przy średnicy tarczy 40″ i fazie 22%. Warunki obserwacyjne planety już zaczynają się pogarszać. Wenus zachodzi coraz wcześniej i na godzinę po zachodzie Słońca zajmuje pozycję na wysokości niewiele przekraczającej 20°.

Księżyc zaczął tydzień na pograniczu gwiazdozbiorów Byka, Oriona i Bliźniąt, bardzo blisko punktu przesilenia letniego, czyli miejsca na ekliptyce, w którym Słońce znajduje się pierwszego dnia lata. Faza Księżyca wynosiła 20%, a 2° nad nim znajdowała się jasna gromada otwarta gwiazd M35. 15° na zachód od niego świeciła planeta Wenus.

Wtorkowy wieczór Srebrny Glob spędzi w środku gwiazdozbioru Bliźniąt, a jego sierp pogrubi się do 29%. Mniej więcej 11° nad nim pokażą się dwie najjaśniejsze gwiazdy tej konstelacji, czyli Kastor i Polluks, a 8° pod Księżycem — trzecia co do jasności gwiazda Bliźniąt, Alhena.

W środę 29 kwietnia Księżyc dotrze na pogranicze gwiazdozbiorów Bliźniąt i Raka, jednocześnie zwiększając fazę do 40%. Tym razem para gwiazd Kastor-Polluks znajdzie się 6° od tarczy Księżyca, zaś 10° na wschód od niego można odnaleźć gromadę otwartą gwiazd M44. Dobę później naturalny satelita Ziemi osiągnie I kwadrę, która przypada dokładnie o godzinie 22:38. Po zapadnięciu ciemności Księżyc minie już M44 i pokaże się 3° na wschód od niej.

Pierwsze dwie noce maja Srebrny Glob ma zarezerwowane na odwiedziny gwiazdozbioru Lwa. 1 maja jego faza przekroczy 60%. O godzinie podanej na mapce dla tego dnia Księżyc zbliży się na 6° do Regulusa, najjaśniejszej gwiazdy konstelacji. W nocy z soboty 2 maja na niedzielę 3 maja tarcza Księżyca zwiększy fazę do 72% i przesunie się na pozycję 10° na wschód od Regulusa.

Ostatniego wieczora tego tygodnia Księżyc dotrze na pogranicze gwiazdozbiorów Lwa i Panny, prezentując tarczę w fazie o kolejne 10% większej. 8° nad nim znajdzie się Denebola, druga co do jasności gwiazda Lwa i jednocześnie najbardziej na wschód wysunięta gwiazda głównej figury konstelacji.

 

 

Animacja pokazuje położenie planet Jowisz, Saturn i Mars na przełomie kwietnia i maja 2020 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć).

 

 

Planety Jowisz i Saturn prawie nie poruszają się względem gwiazd, szykując się do zmiany kierunku ruchu w drugiej dekadzie maja, tworząc parę o rozpiętości 5°. Między planetami przebiega granica między gwiazdozbiorami Strzelca i Koziorożca. Jasność Jowisza zwiększyła się do -2,4 wielkości gwiazdowej, a średnica tarczy wynosi 41″, czyli podobnie, jak średnica tarczy Wenus. Jasność Saturna jest o prawie 3 magnitudo mniejsza, a jego tarcza ma średnicę 17″. Maksymalna elongacja Tytana, największego i najjaśniejszego księżyca Saturna, tym razem wschodnia, przypada w sobotę 2 maja.

W układzie księżyców galileuszowych planety w tym tygodniu będzie można dostrzec następujące zjawiska (na podstawie strony Sky and Telescope oraz programu Starry Night):

  • 29 kwietnia, godz. 5:08 – minięcie się Ganimedesa (N) i Europy w odległości 5″, 168″ na wschód od brzegu tarczy Jowisza,
  • 30 kwietnia, godz. 1:56 – od wschodu Jowisza cień Europy na tarczy planety (w IV ćwiartce),
  • 30 kwietnia, godz. 3:04 – wejście Europy na tarczę Jowisza,
  • 30 kwietnia, godz. 3:10 – zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
  • 30 kwietnia, godz. 3:56 – minięcie się Ganimedesa (N) i Io w odległości 10″, 28″ na zachód od brzegu tarczy Jowisza,
  • 30 kwietnia, godz. 4:20 – Io chowa się w cień Jowisza, 21″ na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
  • 1 maja, godz. 1:52 – od wschodu Jowisza cień Io na tarczy planety (w IV ćwiartce),
  • 1 maja, godz. 2:50 – wejście Io na tarczę Jowisza,
  • 1 maja, godz. 3:50 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
  • 1 maja, godz. 5:08 – zejście Io z tarczy Jowisza,
  • 2 maja, godz. 2:22 – wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
  • 3 maja, godz. 4:45 – minięcie się Io (N) i Ganimedesa w odległości 9″, 76″ na zachód od brzegu tarczy Jowisza.

 

Planeta Mars obecnie wędruje przez północno-wschodnią część gwiazdozbioru Koziorożca, niedaleko miejsca, w którym w latach 2007-2008 swoje pętle na niebie kreśliła planeta Neptun. W sobotę 2 maja Czerwona Planeta przejdzie niecały 1° na północ od Nashiry, gwiazdy Koziorożca oznaczanej na mapach nieba grecką literą γ. Planeta wędruje systematycznie na północny wschód i do końca tygodnia oddali się od Saturna na ponad 20°. Jasność Marsa pod koniec tygodnia przekroczy +0,4 wielkości gwiazdowej, a jego tarcza zwiększyła średnicę do prawie 8″. Przez teleskopy wyraźnie powinna być widoczna faza tarczy planety, która wynosi 86%.

Autor

Avatar photo
Ariel Majcher