Zdjęcie w tle: Fryns
O obiekcie:
Mgławica Sowa (M97) to mgławica planetarna należąca do gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy. Swoją nazwę wzięła od dwóch ciemnych plam, przypominających oczy sowy, które można dostrzec w większych teleskopach. Jest oddalona od nas o 2030 lat świetlnych, a jej pozorna wielkość gwiazdowa to 9,9m. Rozmiar kątowy obiektu to 3,4′ na 3,3′, co odpowiada rzeczywistej średnicy około 1,82 roku świetlnego.
Pierwszy rysunek mgławicy M97, na którym zaznaczono ciemne plamy przypominające sowie oczy. Narysował go Lord Rosse w 1848 roku.
Jak większość tego typu obiektów Mgławica Sowa wydaje się być ciemniejsza na fotografiach, niż obserwowana przez teleskop, ponieważ większość promieniowania emituje w postaci zielonego światła widzialnego. Zewnętrzne halo M97 zostało odkryte dopiero w 1991 roku. Prawdopodobnie mgławica powstała 8 000 lat temu, gdy u końca swego życia gwiazda podobna do Słońca odrzuciła swoje zewnętrzne powłoki i zapadła się z czerwonego olbrzyma w białego karła. M97 rozszerza się z szybkością 27 do 39 km/s i rozproszy się całkowicie w ciągu najbliższych kilku tysięcy lat. Biały karzeł, będący centrum Mgławicy Sowa, ostygnie w ciągu następnych kilku miliardów lat.
Kiedy centralna gwiazda zapadała się, wyrzucała materiał w dwie strony. Powstałe w ten sposób dwa strumienie materii leżą wzdłuż jednej prostej. Znajdujący się w nich pył zatrzymuje część promieniowania, dlatego wewnątrz M97 obserwujemy dwie ciemniejsze plamy — dwoje oczu sowy. Na południowym niebie znajduje się podobny obiekt: Mgławicę Sowa Południowa (ESO 378-1), która należy do gwiazdozbioru Hydry.
Zdjęcie mgławicy M97.
Podstawowe informacje:
- Typ obiektu: mgławica planetarna
- Numer w katalogu NGC: NGC 3587
- Jasność: +9,9<m
- Gwiazdozbiór: Wielka Niedźwiedzica
- Deklinacja: +55°01’08,50”
- Rektascensja: 11h 14m 47.734s
- Rozmiar kątowy: 3,4′ x 3,3′
Jak obserwować:
Mgławica Sowa znajduje się około 2,5° na południowy wschód od Merak (β UMa), gwiazdy wyznaczającej południowo-zachodni róg asteryzmu Wielkiego Wozu. Można jej szukać na prostej łączącej dwie gwiazdy Wielkiej Niedźwiedzicy: β UMa i χ UMa.
Przy bardzo dobrych warunkach obserwacyjnych Mgławicę Sowa można obserwować przez lornetki 20 na 80 i małe teleskopy. Pojawia się w nich jako słaba plamka światła. Sowie oczy można zobaczyć używając teleskopów 10-calowych i większych. M97 należy do Wielkiej Niedźwiedzicy, gwiazdozbioru okołobiegunowego, dlatego na półkuli północnej można ją obserwować przez cały rok.
Położenie M97 na niebie.
