Zdjęcie w tle: Wikisky

O obiekcie:

M103 jest gromadą otwartą znajdującą się w gwiazdozbiorze Kasjopei. Leży ona w odległości około 10 tysięcy lat świetlnych od Ziemi, a jej jasność obserwowana wynosi 7,4 mag. Wielkość tej gromady na niebie to 6′, co odpowiada średnicy 17,5 lat świetlnych. Poruszą się z szybkością 37 km/s. Wiek gromady szacuje się na 25 milionów lat. To około jedna trzecia wieku Plejad.

M103

W pobliżu obiektu leżą również inne gromady, między innymi NGC 654, NGC 659 oraz NGC 663, które jest często mylone z M103. Nasz obiekt jest najmniejszą i najdalszą gromadą otwartą, o której istnieniu wiemy. Zawiera 172 potwierdzonych członków. Najjaśniejsza gwiazda gromady ma jasność 10,5 mag oraz jest typu widmowego B5 Ib oraz B2 III. Znaczy to, że to białoniebieskie olbrzymy i superolbrzymy. Większość najjaśniejszych gwiazd gromady to młode, gorące, niebieskie gwiazdy. Jasna czerwona gwiazda ze środka o jasności 10,8 mag jest typu M6 III lub gM6.

M103 w otoczeniu innych charakterystycznych obiektów

Obiekt M103 został odkryty w 1781 roku przez Pierre’a Méchain’a. To ostatni obiekt umieszczony w pierwszej edycji katalogu Messiera.

Podstawowe informacje:

  • Typ obiektu: gromada otwarta
  • Numer w katalogu NGC: NGC 581
  • Jasność: +7,4m
  • Gwiazdozbiór: Kasjopea
  • Deklinacja: +60°42′
  • Rektascensja: 01h 33,2m
  • Rozmiar kątowy: 6′

Jak obserwować:

M103 łatwo zaobserwować już przy użyciu lornetki. Ukazuje się jako mglista plamka. Za pomocą małego teleskopu będziemy w stanie dostrzec jej najjaśniejsze gwiazdy. Z większym teleskopem może być problem odróżnienia gromady od tła, gdyż jej gwiazdy są dość luźno rozrzucone.

Gromadę stosunkowo łatwo znaleźć. Leży ona bowiem zaraz obok rozpoznawalnego znaku „W”, który tworzą najjaśniejsze jej gwiazdy. Jest położona około 1° na wschód od Ruchbah (δ Cas), gwiazdy w lewym dolnym końcu „W”. Leży zaraz obok linii łączącej Ruchbah i Segin (ε Cas).

Najlepszy czas do obserwacji to zima, choć z naszym położeniem na północnej półkuli będziemy w stanie dostrzec ją zawsze.

 

Autor

Michał Stefanik

Członek Klubu Astronomicznego Almukantarat. Finalista LXIII Olimpiady Astronomicznej.