Zdjęcie w tle: NASA/JPL-Caltech
MarsExpress dostarczył szczegółowe zdjęcia krateru Jezero – miejsca lądowania łazika Perseverance. Dzięki zastosowaniu kamery stereoskopowej o wysokiej rozdzielczości uzyskaliśmy trójwymiarowe mapy powierzchni obejmujące ponad 3 miliony km2.
Łazik Perseverance wyląduje w punkcie około 18° N 77° E. Na zamieszczonych przez Niemiecką Agencję Kosmiczną zajęciach widać obszar znacznie szerszy, obejmujący ponad 1,5 mln km2.
Zdjęcie krateru Jezero (w prawym górnym rogu) i jego okolic, wykonane przez MarsExpress.
Krater Jezero leży między bardzo starymi górami Terra Sabaea i równie wiekowym kraterem uderzeniowym Isidis. Wspomniane góry wypiętrzyły się około 4 mld lat temu i składają się głównie ze skał noachijskich, powstałych około 4 mld lat temu. Natomiast krater Isidis, choć powstał 3,9 mld lat temu, został pokryty osadami młodszymi z okresu hesperyjskiego (od 3,7 do 3,0 mld lat temu) i okresu amazońskiego (od 3,0 mld lat temu do teraz). Na zachód od krateru Jezero znajduje wulkaniczny region Syrtis Major, w którym ostatni wypływ lawy miał miejsce w okresie hesperyjskim. Tak więc w pobliżu miejsca lądowania możemy znaleźć skały pochodzące z niemal wszystkich marsjańskich okresów geologicznych.
Oprócz różnorodnego wieku skał krater Jezero posiada zróżnicowany skład mineralogiczny. Na szczegółowej mapie krateru (mniejsze zdjęcie na górze po prawej) można dostrzec trzy doliny przerywające brzeg. Są to pozostałości po dawnych rzekach: Neretva Vallis, Sava Vallis i Pliva Vallis. Dwie pierwsze były dopływami dawnego jeziora i utworzyły dwie delty na zachodnim i północno-zachodnim obrzeżu krateru. Perseverance zbada większą z nich.
Mapa hipsometryczna krateru Jezero i jego okolic wykonana na podstawie zdjęć MarsExpress. Kolory odzwierciedlają wysokość bezwzględną poszczególnych obszarów (legenda zamieszczona w prawym dolnym rogu).
Pliva Vallis była kiedyś odpływem jeziora, znajdującego się wewnątrz krateru Jezero. Tego typu otwarte zbiorniki były kiedyś dość powszechne na Marsie. W przeciwieństwie do jezior zamkniętych (nieposiadających odpływu) nie zamieniły się one z czasem w zbiorniki słonowodne, dlatego z większym prawdopodobieństwem można znaleźć w nich ślady dawnego życia.
Podczas obserwacji z orbity delt Neretva Vallis i Sava Vallis udało się określić ich prawdopodobny skład geologiczny. Zbudowane są głównie z krzemianów z grup oliwinu i piroksenu, czyli minerałów pochodzących z magmy marsjańskiej, i osadów bazaltowych. Natomiast w wewnętrznej granicy krateru zidentyfikowano węglany, w tym węglany wapnia, które do tej pory rzadko znajdywano na Czerwonej Planecie. W delcie znaleziono ponadto minerały ilaste.
Taki skład mineralny określono nie tylko dla delt, ale także wewnątrz dla całego krateru. Obecność tego typu skał daje nadzieję na znalezienie śladów życia z przeszłości. Niestety zaobserwowano również ślady siarczanów zawierających tlenek żelaza oraz bezpostaciowych tlenków i wodorotlenków krzemu, które często tworzą się w stopniowo wysychających kwaśnych wodach. W związku z tym prawdopodobnie w końcowym etapie istnienia jezioro Jezero było niezdatne do życia. Jednak nawet w tych minerałach mogły zachować się biosygnatury.
Łazik Perseverance pobierze próbki marsjańskiej gleby, które później zostaną szczegółowo przebadane na Ziemi. Mamy nadzieję, że dzięki jego misji powiększy się nasza znajomość przeszłości geologicznej i biologicznej Marsa. Pozostaje tylko czekać na pierwsze dane przesłane przez łazika.
