Astronomowie uważają, że gwiazda ro Kasjopei może w niedługim czasie wybuchnąć jako supernowa.

Latem 2000 roku amatorzy i profesjonalni astronomowie zaczęli zauważać zmiany widocznej gołym okiem zmiennej gwiazdy ro Kasjopei (ro Cas). Przez jesień gwiazda pociemniała ponad jedną wielkość gwiazdową i z żółtawo-białej stała się pomarańczowa.

Międzynarodowa grupa badawcza kierowana przez Alexa Lobela z Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics monitorowała zachowanie gwiazdy od 1993 roku i wiedziała, że dzieje się coś niezwykłego. Po przeanalizowaniu obserwacji astronomowie zdali sobie sprawę, że gwiazda znacznie się ochłodziła i wyrzuciła więcej materii ze swojej atmosfery niż wyrzucono w czasie jakiejkolwiek podobnej erupcji dotąd obserwowanej. Odkrycia zostały opublikowane 1 lutego w piśmie Astrophysical Journal.

Pierwszy sygnał problemów ro Kasjopei pojawił się, gdy gwiazda na krótko pojaśniała. Astronomowie uważają, że było to spowodowane opadającym gazem, który sprężał się i jednocześnie ogrzewał. Później w zewnętrznych warstwach atmosfery gwiazdy zaczęła rozchodzić się fala uderzeniowa. Warstwy te mają zwykle promień 400 do 500 razy większy niż promień Słońca. Po pojawieniu się fali uderzeniowej – promień ten podwoił się. Gwiazda pociemniała kiedy fala uderzeniowa zabrała gwieździe i uniosła w przestrzeń kosmiczną masę równoważną 10 tysiącom mas Ziemi. W ciągu kilku miesięcy ekspandująca warstwa gazu ochłodziła się od 7000 do 4000 kelwinów.

Znajdująca się około 10 tysięcy lat świetlnych od nas ro Kasjopei jest jedną z zaledwie siedmiu znanych gwiazd „hiperolbrzymów”, które świecą wyjątkowo jasno. Uważa się, że znajdują się na końcu swojego gwiezdnego życia. Dodatkowe obserwacje przeprowadzone w ciągu ostatnich dwóch lat pokazują, że atmosfera gwiazdy pozostaje niestabilna, a Lobel i jego koledzy uważają, że zdarzenie podobne jak obserwowane w 2000 roku, może doprowadzić następnym razem do wybuchu supernowej.

„Ro Kasjopei może w każdej chwili zakończyć życie w wybuchu supernowej, gdyż skonsumowała już prawie całe paliwo nuklearne znajdujące się w jej jądrze” – powiedział Garik Israelian z Hiszpanii, członek zespołu badawczego. „To prawdopodobnie najlepszy kandydat na supernową w naszej Galaktyce„.

Podobne zachowanie ro Kasjopei obserwowano poprzednio w 1946 i 1893 roku. Daty te wskazują, że epizody utraty masy zdarzają się mniej więcej raz na 50 lat.

„W związku z wielką odległością gwiazdy możliwe jest, że ro Kasjopei wybuchła już i stała się czarną dziurą lub gwiazdą neutronową” – sugeruje Israelian. Jeśli okres 50 lat jest typowy dla tej gwiazdy, to w ciągu ostatnich 10 tysięcy lat doświadczyła ona 200 takich okresów utraty masy. „Za każdym razem traci ona około jednej dziesiątej masy Słońca, w takim razie straciła 20 mas słonecznych w ciągu 10 tysięcy lat! Jest prawdopodobne, że ro Kasjopei już nie istnieje„.