Po niedawnej pełni Księżyc wciąż będzie głównym aktorem na nocnym niebie, szczególnie w pierwszych dniach tygodnia, gdy większa część widocznej z Ziemi części Księżyca będzie oświetlona przez Słońce. Do niedzieli 12 sierpnia faza Srebrnego Globu zmniejszy się do 25%, a tego dnia przejdzie on blisko Jowisza (tym razem do zakrycia niestety nie dojdzie), tworząc malowniczą parę. Około 20° na wschód od Jowisza świeci sporo jaśniejsza od niego Wenus, a wieczorem Mars przejdzie między Saturnem a Spiką. Jak co roku pod koniec tygodnia spodziewane jest maksimum Perseidów.

Pierwsze trzy dni drugiego tygodnia sierpnia naturalny satelita Ziemi spędzi w gwiazdozbiorze Ryb, w którym nie ma gwiazd jaśniejszych od 3,5 magnitudo. Do środy 8 sierpnia można obserwować wędrujący przez Ryby Księżyc, którego faza zmniejszy się od 84% w poniedziałek do 67% w środę, dzięki czemu jego blask będzie coraz mniej przeszkadzał w obserwacjach. Codziennie też Księżyc będzie wschodził pół godziny później niż poprzednim razem.

W czwartek 9 sierpnia Księżyc wejdzie do gwiazdozbioru Barana, a o godzinie 20:55 naszego czasu przejdzie przez III kwadrę i będzie wtedy oświetlony dokładnie w połowie. W chwili pokazanej na mapce (czyli o godzinie 1:12) Srebrny Glob będzie świecił prawie dokładnie na południe od najjaśniejszych gwiazd konstelacji Barana: prawie 9° od Hamala, 8,5 stopnia od gwiazdy Sheratan oraz 8° na południe od gwiazdy Mesarthim. Ta ostatnia gwiazda jest znanym układem podwójnym, w którym gwiazdy o jasności ok. +4,8 wielkości gwiazdowej są oddalone od siebie o mniej więcej 8″.

W nocy z 10 na 11 sierpnia Księżyc przetnie ekliptykę, oznaczoną zieloną linią, czyli przejdzie przez węzeł swojej orbity (zstępujący, ponieważ przemieści się na południe od płaszczyzny naszej orbity). Gdyby tego dnia Księżyc był w pełni, to doszłoby do zaćmienia Księżyca, gdyby zaś był w nowiu – doszłoby do zaćmienia Słońca. Tym razem, jak widać na mapce, przejście przez węzeł nastąpi prawie w połowie drogi między pełnią a nowiem, a więc do zaćmienia nie dojdzie. Weekend Księżyc spędzi w gwiazdozbiorze Byka, ale więcej o tym napiszę pod następną mapką.

Na koniec tej części wypada wspomnieć o corocznym roju meteorów Perseidów, które promieniują już od końca trzeciej dekady lipca, ale swoje maksimum mają zawsze około 12 sierpnia. W tym roku maksimum spodziewane jest 12 sierpnia między 14 a 16:30 naszego czasu, czyli w trakcie dnia, kiedy można będzie spodziewać się ponad 100 meteorów na godzinę. Już teraz obserwuje się ponad 15 meteorów na godzinę, czyli 1 co mniej więcej 4-5 minut.

Ale pomimo tego warto obserwować ten rój, ponieważ Perseidy należą do meteorów szybkich (prędkość zderzenia z atmosferą Ziemi wynosi 59 km/s) i jasnych. Często po przelocie zostają smugi dymu rozwiewanego przez wiatry. Wykonując kilkunastosekundowe zdjęcia tego samego obszaru nieba przez dłuższy czas przy odrobinie szczęścia da się zarejestrować taką właśnie sytuację (przykład, akurat nie Perseid, opis w języku angielskim).

Animacja pokazuje położenie Wenus, Jowisza i Księżyca w drugim tygodniu sierpnia 2012 roku.

Animację wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

W drugiej części nocy nad wschodnim widnokręgiem świecą jasny Jowisz oraz jeszcze jaśniejsza Wenus. Pierwsza z planet przebywa w gwiazdozbiorze Byka, natomiast druga – w gwiazdozbiorze Oriona, w najbardziej na północy wysuniętej jego części. Dystans między planetami stopniowo się zwiększa i pod koniec tygodnia przekroczy 20°. W weekend do planet dołączy Księżyc w fazie cienkiego sierpa, ale do niedzieli zdąży dotrzeć jedynie do Jowisza.

Jowisz świeci obecnie z jasnością -2,2 wielkości gwiazdowej, zaś jego tarcza ma średnicę 37″ i przez cały tydzień będzie przebywał mniej więcej 5° na północ od Aldebarana, najjaśniejszej gwiazdy Byka oraz tuż nad Hiadami. W układzie księżyców galileuszowych będzie można zaobserwować następujące zjawiska:

  • 8 sierpnia, godz. 4:00 – wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
  • 8 sierpnia, godz. 4:32 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza (2 cienie księżyców galileuszowych na Jowiszu jednocześnie!),
  • 9 sierpnia, godz. 1:46 – wejście Io w cień Jowisza (początek zaćmienia),
  • 10 sierpnia, godz. 0:18 – wejście Io na tarczę Jowisza,
  • 10 sierpnia, godz. 0:32 – wyjście Ganimedesa z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
  • 10 sierpnia, godz. 1:10 – wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
  • 10 sierpnia, godz. 1:12 – jednoczesne zejście cienia Io z tarczy Jowisza oraz wejście Europy za tarczę planety (początek zakrycia),
  • 10 sierpnia, godz. 2:26 – zejście Io z tarczy Jowisza,
  • 10 sierpnia, godz. 3:38 – wyjście Europy zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
  • 10 sierpnia, godz. 3:40 – Ganimedes chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia).

Jak widać bardzo dużo będzie się działo rankiem 10 sierpnia, kiedy to jedne księżyce będą się pojawiać, a inne znikać. Np. Europa wyjdzie z cienia planety tuż przy jej tarczy i 2 minuty później schowa się za nią na prawie 3,5 godziny.

W sobotę 11 sierpnia do gwiazdozbioru Byka wkroczy Księżyc w fazie 38%. O godzinie podanej na animacji Srebrny Glob będzie znajdował się między Plejadami a Aldebaranem, około 5,5 stopnia od M45 i 8,5 stopnia od α Tauri. Jednocześnie 9° na wschód od Księżyca będzie świecił jasny Jowisz.

Dobę później faza Księżyca zmniejszy się do 29%, a o godzinie podanej na mapce odnajdziemy go między Aldebaranem a El Nath, mniej niż 3° od Jowisza oraz 6° od Aldebarana. Do drugiej pod względem jasności gwiazdy Byka będzie Księżycowi brakowało 10,5 stopnia.

Wenus aktualnie odwiedza północne rubieże gwiazdozbioru Oriona. Planeta wciąż oddala się od Ziemi i do końca tygodnia jej jasność zmniejszy się do -4,3 magnitudo, średnica tarczy Wenus zmniejszy się do 25″, natomiast faza urośnie do 48%. W piątek 9 sierpnia Wenus przejdzie mniej niż 5° na południe od gromady otwartej M35.

Mapka pokazuje położenie Marsa i Saturna w drugim tygodniu sierpnia 2012 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Wieczorem tuż po zachodzie Słońca coraz gorzej widoczne są Mars z Saturnem. W tym tygodniu Czerwona Planeta prawie dogoni już Saturna, jednak z naszych szerokości geograficznych widoczne to będzie słabo, ponieważ o godzinie podanej na mapce wszystkie 3 ciała niebiańskie będą świecić zaledwie około 10° nad widnokręgiem. Mars świeci z jasnością +1,1 magnitudo, a jego tarcza ma średnicę 5,5 sekundy kątowej i fazę 90%. Saturn natomiast świeci o 0,3 magnitudo mocniej, a przez teleskopy można obserwować jego tarczę o średnicy 16″. W niedzielę 12 sierpnia Saturn znajdował się będzie 4,5 stopnia od Spiki (jasność +0,9 wielkości gwiazdowej), natomiast Mars – mniej niż 2° od najjaśniejszej gwiazdy w Pannie oraz nieco ponad 3° od Saturna.

Autor

Avatar photo
Ariel Majcher