25 lutego 2014 około 49 minut po północy czasu uniwersalnego, zarejestrowano na Słońcu rozbłysk klasy X4.9, wygenerowany przez obszar aktywny AR11990. Jest to pierwsze tak silne zjawisko od kilku miesięcy. Podczas rozbłysku doszło do koronalnego wyrzutu materii (CME), jednak prawdopodobnie ominie on Ziemię.

Rozbłyski słoneczne obserwujemy jako bardzo gwałtowne pojaśnienia niewielkiego obszaru atmosfery Słońca. Te niezwykle dynamiczne i energetyczne zjawiska zachodzą, gdy w wyniku przełączania linii pól magnetycznych w rejonach obszarów aktywnych, cząsteczki plazmy są rozpędzane do ogromnych prędkości i uderzają w niższe, gęstsze regiony atmosfery.

Strumień GOES podczas rozbłysku 25.02.2014

Wykres strumienia miękkiego promieniowania Roentgenowskiego (SXR) rejestrowanego przez satelity GOES podczas rozbłysku klasy X4.9 z dnia 25.02.2014

Rozbłyski są klasyfikowane na podstawie rejestrowanego nateżęnia promieniowania Roentgenowskiego przez satelity z serii GOES – poczynając od najsłabszego, otrzymują litery: A, B, C, M, X. Zjawiska klasy X to zjawiska najsilniejsze, rejestrowane prawie wyłącznie w maksimum aktywności.

Umieściliśmy film w serwisie YouTube, pokazujący to zjawisko. Obrazy zostały pobrane z Solar Dynamics Observatory (SDO) za pomocą darmowego programu JHelioViewer.

Słońce znajduje się w maksimum swojej aktywności. Obecny, dwudziesty czwarty cykl słoneczny, jest o wiele słabszy niż poprzednie cykle i poprzedzony był długim minimum o rekordowo niskiej aktywności. Daje to niepokojące przypuszczenia, że aktywność Słońca ulegnie w przeciągu następnych kilkudziesięciu lat znacznemu obniżeniu.

SDO to obserwatorium kosmiczne o masie samochodu dostawczego, umieszczone na orbicie geosynchronicznej w 2010 roku, jako następca zasłużonej misji SOHO (Solar and Heliospheric Observatory). SDO wyposażone jest w przyrządy umożliwiające obrazowanie atmosfery słonecznej w wąskich liniach widmowych (AIA), pomiar wektora pola magnetycznego na powierzchni Słońca oraz badania heliosejsmologiczne (HMI) oraz dokładny pomiar strumienia promieniowania w ekstremalnym ultrafiolecie (EVE). Od początku działania dostarcza na Ziemię nieprzerwany strumień nieprzerwanych obserwacji o wysokiej rozdzielczości. Każdy może zobaczyć „Słońce na żywo” na stronie internetowej misji: sdo.gsfc.nasa.gov.

Autor

Avatar photo
Dominik Gronkiewicz

Doktorant astronomii w CAMK PAN, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, zapalony astronom amator i popularyzator astronomii. Współtwórca nowej wersji portalu :)