Dr Geoffrey Marcy – profesor astronomii na University of California w Berkeley i dr Paul Butler – astronom z Carnegie Institution of Washington, ogłosili dziś (czwartek, 13 czerwca 2002) odkrycie planety podobnej do Jowisza, która obiega podobną do Słońca gwiazdę w odległości niemalże odpowiadającej odległości Jowisz – Słońce.

Odkrycie zostało dokonane po 15 latach obserwacji i wymagało znacznej dozy cierpliwości.

Wszystkie inne planety pozasłoneczne odkryte dotąd orbitują bliżej swych gwiazd i większość z nich posiada wydłużone orbity. Ta nowa planeta orbituje wokół swojej gwiazdy w takiej odległości, w jakiej nasz Jowisz wokół Słońca” – powiedział Marcy.

O tym że wokół gwiazdy 55 Cancri (w gwiazdozbiorze Raka) orbituje planeta, wiedziałno już od 1996 roku, kiedy Butler i Marcy ogłosili jej odkrycie. Ta planeta to gazowy gigant nieco mniej masywny od Jowisza, obiegający gwiazdę w ciągu 14,6 dnia w odległości 1/10 j.a.

Na fotografii porównany został system planetarny 55 Cancri z naszym Układem Słonecznym. W systemie 55 Cancri w odległości porównywalnej do odległości Jowisz – Słońce znajduje się planeta, której masa jest bardzo podobna do masy Jowisza. Dwie inne planety znajdują się bardzo blisko gwiazdy, w odległości mniejszej niż odległość Ziemia – Słońce.

Nowo odkryta planeta obiega 55 Cancri po lekko wydłużonej orbicie w odległości 5,5 j.a. (Jowisz obiega Słońce w odległości 5,2 j.a.) w ciągu 13 lat (Jowisz w ciągu 11,86 roku). Planeta ma masę pomiędzy 3,5 i 5 masami Jowisza.

Nie znaleźliśmy jeszcze analoga Układu Słonecznego” – zaznaczył Butler. – „Ale to [odkrycie] pokazuje, że jesteśmy się coraz bliżej„. „Sądzę, że znajdziemy więcej planet pośród 1 200 gwiazd które obecnie monitorujemy” – dodał.

Dodatkowe obliczenia przeprowadzone przez dra. Grega Laughlina pokazują, że pomiędzy dwoma gazowymi gigantami mogła by przetrwać planeta wielkości Ziemi poruszająca się po stabilnej orbicie. Jednak na temat istnienia takiej planety jak na razie można tylko spekulować.

Marcy, Butler i dr Debra A. Fischer z University of California w Berkeley ogłosili dziś odkrycie w sumie 15 nowych planet, w tym najmniejszej dotąd. Wokół gwiazdy HD49674 w odległości 0,05 j.a. krąży planeta o masie 15% masy Jowisza, czyli 40 masach Ziemi.

Tym samym znamy już 90 planet pozasłonecznych.

Odkrycie jest kulminacją 15 lat obserwacji przy pomocy 3-metrowego teleskopu w Lick Observatory. Do zespołu należeli także dr Steve Vogt z University of California w Santa Cruz, dr Greg Henry z Tennessee State University w Nashville oraz dr. Dimitri Pourbaix z Institut d’Astronomie et d’Astrophysique na Universite Libre w Brukseli.

55 Cancri jest odległa o 41 lat świetlnych od Ziemi, liczy sobie około 5 miliardów lat. Obserwacje wskazują, że może wokół niej orbitować jeszcze jedna planeta.

Autor

Marcin Marszałek