Satelitarne obserwatorium rentgenowskie Chandra odkryło obszary bogate w neon, magnez i krzem wewnątrz pary zderzających się galaktyk znanych jako Czułki (Antennae). Kiedy obłoki zawierające te pierwiastki ochłodzą się, narodzi się wiele nowych gwiazd wokół których powstać będą mogły planety.
„Ilość pierwiastków w Czułkach jest wyjątkowo wysoka” – stwierdziła Giuseppina Fabbiano z Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics w czasie konferencji prasowej zorganizowanej w ramach spotkania Amerykańskiego Towarzystwa Naukowego w Atlancie. „Muszą one pochodzić z bardzo dużego tempa wybuchów gwiazd supernowych w tych zderzających się galaktykach„.
Kiedy zderzają się galaktyki rzadko dochodzi do kolizji pomiędzy pojedynczymi gwiazdami. Jednak zderzenia wielkich obłoków gazowych mogą zapoczątkować proces gwałtownego formowania się nowych gwiazd. Najmasywniejsze z nich przechodzą swoją ewolucję w ciągu milionów lat i wybuchają jako supernowe. Wybuchy wyrzucają w międzygwiezdną przestrzeń ciężkie pierwiastki, które wzbogacają przestrzeń w obrębie tysięcy lat świetlnych. W Czułkach tempo wybuchania supernowych jest trzydzieści razy większe niż w naszej Galaktyce.
Gwałtowność wybuchu gwiazdy supernowej do milionów stopni ogrzewa otaczający ją gaz. Dzięki temu materia w obłoku staje się widoczna jedynie za pomocą teleskopów obserwujących w promieniowaniu rentgenowskim. Chandra po raz pierwszy obserwowała obszar pomiędzy dwoma galaktykami, w którym nastąpiło takie wzbogacenie. Ilość magnezu i krzemu w jednym z obłoków była odpowiednio 16 i 24 razy większa niż w Słońcu. Astronomowie są podekscytowani tym odkryciem, gdyż znalezione pierwiastki są cegiełkami, z których powstają planety podobne do Ziemi. Powstawanie planet jest w galaktykach powolnym procesem, ale przyspiesza gdy galaktyki zderzają się. Kiedy wzbogacony w ciężkie pierwiastki gaz ochładza się, mogą powstawać gwiazdy a wokół nich planety. W przyszłości w Czułkach powstanie prawdopodobnie wiele takich obiektów.
Po lewej: Uzyskany z powierzchni Ziemi obraz Czułków. Po prawej: Zdjęcie tego samego rejonu nieba wykonane przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a. Spiralny wzór obrazuje wynik rozpoczęcia gwałtownego powstawania gwiazd wywołanego przez zderzenie galaktyk.
Czułki znajdują się około 60 milionów lat świetlnych od Ziemi w konstelacji Kruka i są najbliższym nam przykładem zderzających się galaktyk. Kolizja, która rozpoczęła się kilkaset milionów lat temu była tak gwałtowna, że z obu galaktyk został wyrzucone gwiazdy i gaz. Utworzyły one dwa długie łuki, którym obiekt zawdzięcza nazwę. Zdjęcia wykonane przez Chandrę ukazują pętle gazu o temperaturze 3 milionów kelwinów znajdującego się na południe od Czułków.
Astronomowie uważają, że takie zderzenia, jakie mają miejsce w Czułkach były częste we wczesnych Wszechświecie i doprowadziły do powstania gwiazd, które istnieją obecnie. To że takie zderzenie obserwujemy teraz i w tak niewielkiej odległości jest zbiegiem okoliczności.
