Wygenerowany komputerowo model wyjaśnia zagadkę przedwczesnych wybuchów pewnej grupy supernowych typu Ia.

Wybuchy supernowych typu Ia mają miejsce w układach podwójnych, których jeden składnik – biały karzeł – ściąga materię ze swojego towarzysza. Kiedy osiągnie krytyczną masę 1,4 mas Słońca (tzw. granica Chandrasekhara), przestaje być stabilny i rozpoczyna się proces dalszego zapadania się gwiazdy. Towarzyszy temu gwałtowna reakcja jądrowa, którą obserwujemy jako supernową. Wybuchy typu Ia zawsze mają podobną jasność absolutną, co pozwala na precyzyjne określenie odległości do galaktyk, w których się zdarzają.

Jednak inne parametry, własności i charakterystyki supernowych tego typu nie są dobrze znane i sklasyfikowane. Wbrew przewidywaniom tradycyjnych modeli, zgodnie z którymi wybuchy typu Ia zachodzą w gwiazdach starszych niż 100 milionów lat, około połowa tych zdarzeń ma miejsce w galaktykach, w których większość gwiazd nie osiągnęła jeszcze takiego wieku.

Naukowcy z Chińskiej Akademii Nauk przeprowadzili obliczenia numeryczne dla danych z 2600 układów podwójnych składających się z białego karła i niebieskiej gwiazdy helowej, czyli prawie pozbawionej swej warstwy wodorowej i spalającej hel. Okazuje się, że we właśnie takich układach możliwe są wczesne eksplozje supernowych Ia.

Kolejny etap badań stojących przed Chińczykami to wymodelowanie własności helowych towarzyszy białych karłów. Weryfikacja wyników będzie możliwa dzięki danym z chińskiego teleskopu LAMOST.

Autor

Paweł Laskoś-Grabowski