Europejska Agencja Kosmiczna wprowadza aktualizację The Space Weather Portal – portalu, który pomaga zmniejszyć straty spowodowane przez pogodę kosmiczną. Portal nie jest w stanie wpłynąć na wybuchy na Słońcu, lecz zapewnia prognozy i aktualne informacje naukowcom, firmom, czy instytucjom. Setki bezpłatnych zasobów portalu pozwalają analizować zachowanie Słońca i przewidywać jego skutki.

Dlaczego badanie pogody kosmicznej jest istotne?

Na rysunku przedstawiono przewidywane konsekwencje nagłych zmian pogody kosmicznej.

W 2016 r. w ramach Programu Space Safety ESA oszacowano koszty, jakie poniosłaby Europa w przypadku nagłego wybuch na Słońcu lub innego zdarzenia w pogodzie kosmicznej. Badanie wykazało, że pojedyncze, ekstremalne zdarzenie słoneczne mogłoby kosztować nawet 15 miliardów euro, sumując straty w operacjach statków kosmicznych, lotnictwie, sieciach dystrybucji energii, transporcie drogowym i logistyce. Ta cena może wzrosnąć, aż do 20 miliardów euro w 2024 r. Dlatego projekt Space Weather Service Network jest tak istotny. Portal zrzesza ponad 40 różnych instytutów i organizacji, uczestniczących w opracowywaniu i świadczeniu usług. Jest centralnym punktem dostępu do specjalistycznej wiedzy dotyczącej pogody kosmicznej, najnowszych danych, prognoz i prognoz z całej Europy.

Jakie korzyści zapewnia portal?

Na stronie głównej portalu można zobaczyć wykresy, grafiki, mapy i obserwacje Słońca, przedstawiające aktualne warunki w kosmosie. Dostępne są zarówno dane o ośrodku międzyplanetarnym i wietrze słonecznym, jak i o warunkach w atmosferze ziemskiej i środowisku geomagnetycznym. Witryna koncentruje się na 12 obszarach gospodarki, na które ma wpływ Słońce, włączając w to operacje statków kosmicznych, loty kosmiczne, operacje rurociągów, naziemnej łączności radiowej, systemy energetyczne, lotnictwo, czy nawet łowców zorzy polarnej. W każdym obszarze domeny odwiedzający mogą znaleźć prognozy, jak pogoda kosmiczna może wpłynąć na ich działalność teraz i w przyszłości.

Na przykład w lotnictwie szereg kosmicznych zjawisk pogodowych może wpłynąć na załogi i infrastrukturę techniczną. Na zdrowie załogi może wpłynąć zwiększona ekspozycja na promieniowanie. Pogoda kosmiczna może również powodować degradację infrastruktury lotniczej lub prowadzić do utraty łączności i sygnałów nawigacyjnych. Zakłócenia mogą być spowodowane zarówno promieniowaniem elektromagnetycznym, jak i promieniowaniem cząstkami naładowanymi, a także zmianami warunków jonosferycznych. Portal ESA dla lotnictwa zapewnia dostęp do globalnych informacji, danych, modeli, aby pomóc pilotom i dyspozytorom linii lotniczych w planowaniu lotów.

Wiele innych dziedzin może znaleźć podobne informacje zaspokajające ich potrzeby, w tym te dotyczące sieci energetycznych, rurociągów, statków kosmicznych, monitorowania śmieci kosmicznych i eksploracji Układu Słonecznego. Wiele produktów i narzędzi, do których można uzyskać dostęp za pośrednictwem portalu, może być używanych niezależnie, ale połączenie ich razem i pogrupowanie w usługi ukierunkowane na użytkowników zapewnia pełny obraz bieżących i nadchodzących kosmicznych warunków pogodowych istotnych dla określonej grupy użytkowników. Użytkownicy portalu mogą również personalizować go według własnego uznania, łącząc jego elementy w elastyczny sposób. Oprócz modeli, prognoz i zbiorów danych portal zapewnia również dostęp do ekspertów od pogody kosmicznej w całej Europie, a także szkolenia za pośrednictwem specjalnych kursów i seminariów internetowych.

Jak zbierane są informacje?

Wizja artystyczna sond kosmicznych zbierających informacje o pogodzie słonecznej.

Informacje, które tworzą portal ESA, pochodzą zarówno ze źródeł kosmicznych jak i naziemnych. Misje takie jak ESA/NASA Obserwatorium SOHO, czy Misja Proba-2 ESA, dostarczają danych o aktywności Słońca i ostrzeń o rozpoczęciu potencjalnie niebezpiecznych zdarzeń. Zbierane są także dane ze źródeł naziemnych m.in. magnetometrów mierzących gwałtowne wahania w polu magnetycznym Ziemi oraz jonosond, badających jonosferę.

W przyszłości Misja Lagrange ESA ma znacznie poprawić zdolności prognostyczne portalu, zbierając dane z piątego punktu Lagrange’a. Jest to idealne miejsce na kosmiczną misję pogodową. Dzięki położeniu w punkcie L5 będzie obserwowała Słońce z boku i da nam czas na przygotowanie się, zanim jakiekolwiek niebezpieczeństwo dotrze na Ziemię. Połączenie tych danych ze zbliżająca się misją NASA SWFO-1 (Space Weather Follow On-Lagrange 1), zlokalizowaną w pierwszym punkcie Lagrange, będzie dużym krokiem naprzód w naszych umiejętnościach dokładnego prognozowania poważnych zakłóceń pogody kosmicznej.

Zarejestruj się na portalu

Rejestracja na portalu jest bezpłatna i zajmuje tylko kilka minut.

Autor

Avatar photo
Natalia Kowalczyk

Redaktork Naczelna Portalu Astronomicznego AstroNET. Studentka pierwszego roku Computer Physics na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.