Europejska Agencja Kosmiczna podpisała z Rosyjską Agencją Kosmiczną Rosawiakosmos umowę na wysłanie dwóch bezzałogowych rosyjskich kapsuł Foton-M2 i Foton-M3, które wyniosą na orbitę 660 kilogramowy ładunek instrumentów naukowych ESA. Pierwszy lot planowany jest na maj 2005 a drugi na jesień 2006 roku.
Misje te są kolejną możliwością wdrożenia programu eksperymentów naukowych, które miały być wykonane podczas misji Foton-M1, straconej podczas startu Sojuz-U eksplodował„>15 października 2002 roku oraz podczas tragicznie zakończonej misji STS-107.
Pierwsza kapsuła Foton poleciała w Kosmos w 1985 roku. Projekt kapsuły opiera się na projekcie kapsuły Wostok, którą w 1961 roku poleciał Blask historii: Jurij Aleksiejewicz Gagarin – pierwszy człowiek w kosmosie„>Jurij Gagarin. Jednak podczas gdy kapsuły Wostok były używane do lotów załogowych, kapsuły Foton przeznaczone są do misji bezzałogowych, w szczególności eksperymentów fizycznych i związanych z wytrzymałością materiałów. Zazwyczaj misja kapsuły Foton trwa 15 dni. Kapsułę wynosi na orbitę rakieta Sojuz-U, a po zakończeniu misji kapsuła wyląduje przy użyciu spadochronów, tak że będzie można odzyskać wyniki eksperymentów.
Na Fotonie-M2 ma znaleźć się eksperyment dotyczące fizyki płynów (FluidPac, SCCO), biologii (Biopan), pięć eksperymentów fizyki materiałowej, które zostaną wykonane z wykorzystaniem rosyjskich instrumentów Polizon i Agat, eksperyment technologiczny Favorite, autonomiczny eksperyment Photo-Ii i Biofilter. Dodatkowo dwa eksperymenty zostaną zamontowane w powłoce termalnej kapsuły. Jeden, Keramik, będzie badał warunki panujące podczas wejścia w atmosferę a drugi, Stone, będzie dotyczył badań nad meteorytami. Eksperymentami będzie kierowało biuro Education Office znajdujące się przy ESA.
Podczas misji Fotona-M3 planowane są eksperymenty w dziedzinie biologii (Biopan oraz Biobox, Kubik i Eristo/Osteo), fizyki płynów (SCCO, Gradflex), krystalizacji białek, fizyki materiałowej (Polizon) oraz testowana ma być technologia wchodzenia w atmosferę YES-2,jak również inne niezależne eksperymenty.
Zanim misje Foton wystartują, przejdą szereg testów. Standardowe procedury zostały rozszerzone, aby jeszcze bardzie zmniejszyć ryzyko niepowodzenia i aby nie powtórzyła się katastrofa Fotona-M1. Przeglądy mają objąć również trzystopniową rakietę Sojuz-U.
