Pięć lat temu, 11 sierpnia 1999 roku, około 11:30 obserwatorzy w Polsce dostrzegli delikatne nadgryzienie tarczy słonecznej, rozpoczęło się zaćmienie Słońca. Maksymalna faza (gdy przeszło 85 procent średnicy tarczy gwiazdy skryło się za Księżycem) wypadła około 12:49. Zjawisko zakończyło się o 14:08. W tym czasie cień Srebrnego Globu przemierzał Europę i Azję.

Szczęście oglądania całkowitego zaćmienia Słońca bez konieczności wyjeżdżania z domu mieli mieszkańcy wąskiego pasa przecinającego (lub zahaczającego) kolejno: Anglię, Francję, Belgię, Luksemburg, Niemcy, Austrię, Węgry, Chorwację, Rumunię, Bułgarię, Turcję, Syrię, Irak, Iran, Pakistan i Indie. Większość naszego globu zajmują oceany, tym razem jednak Urania była dla nas łaskawa i zaćmienie widoczne było głównie na lądzie.

Rysunek przedstawia obszar świata, w którym widoczne było całkowite zaćmienie Słońca 11 sierpnia 1999 roku. Niebieski pasek to obszar widoczności fazy całkowitej. Czerwone linie ograniczają obszary, gdzie zaćmienie widoczne było jako częściowe.

Wielu miłośników astronomii podjęło dalekie wyprawy aby móc zobaczyć to zjawisko. Polacy kierowali się głównie na południe, gdyż tam panują najlepsze warunki pogodowe przy stosunkowo niskich kosztach pobytu.

Korona słoneczna w całej okazałości

Zdjęcie wykonano w czasie całkowitego zaćmienia Słońca 11 sierpnia 1999 roku nad Balatonem. Jego autorką jest Agnieszka Kondrat, uczestniczka wyprawy zorganizowanej przez Klub Astronomiczny „Almukantarat”.

Zaćmione Słońce widziane przez chmury

Zdjęcie wykonała Katarzyna Mazur w czasie wyprawy „zaćmieniowej” na Węgry w sierpniu 1999 roku.

Przyroda na ogół nie zawiodła, tysiące ludzi zgromadzonych nad Balatonem zobaczyło zjawisko na częściowo tylko zachmurzonym niebie. Warto wspomnieć, że zaledwie 40 kilometrów na wschód (w Sarbogardzie) zaćmienie obserwować dało się przy zupełnie bezchmurnym niebie i w kompletnej ciszy (przerywanej jedynie okrzykami nielicznych astronomów).

Zaćmienie Słońca znad Balatonu (VI)

Zdjęcie fazy częściowej całkowitego zaćmienia Słońca wykonane 11 sierpnia 1999 roku znad południowego brzegu Balatonu przez Ariela Majchera. Użyto obiektywu MTO 11 CA 10/100 i telekonwertera 2x z filtrem przeciwsłonecznym na kliszy Fuji Superia 200. Czas ekspozycji wynosił 1/4 sekundy. Zdjęcie wykonano krótko przez fazą całkowitą. Publikacja za zgodą autora.

Korona słoneczna

Zdjęcie zrobione na Węgrzech nad Balatonem w pobliżu miasta Balatonfured 11 sierpnia 1999 roku przez Rafała Kosturka.

Częściowa część całkowitego zaćmienia Słońca

Zdjęcie zostało wykonane przez Agnieszkę Kondrat w czasie częściowej fazy całkowitego zaćmienia Słońca. Obserwacje prowadzono w Siofoku nad Balatonem 11 sierpnia 1999 roku.

Na koniec kilka słów o całkowitych i obrączkowych zaćmieniach, które widoczne będą w Europie w przyszłości.

3 października 2005 roku pas zaćmienia obrączkowego przetnie Hiszpanię. 29 marca 2006 – całkowite zaćmienie widoczne będzie w Turcji. 20 marca 2015 roku pas całkowitego zaćmienia przejdzie pomiędzy Islandią a Wielką Brytanią i Norwegią. 12 sierpnia 2026 roku cień padnie na Islandię i Hiszpanię, a 2 sierpnia 2027 roku warto być w Gibraltarze. Wszystkie wymienione zaćmienia będą widoczne w Polsce jako częściowe. Oprócz nich nastąpi w naszym kraju kilka zjawisk, które nigdzie w Europie nie będą ani całkowite ani obrączkowe: 1 sierpnia 2008, 15 stycznia 2010, 4 stycznia 2011, 10 czerwca 2021, 25 października 2022 i 29 marca 2025.

Autor

Michał Matraszek

Komentarze

  1. Artur    

    powspominac milo — eh… to juz tyle czasu minelo…
    bylem wtedy w Rumunii, w Timiszoarze. Pol godziny przez zacmieniem przeszla nawalnica. juz myslalem, ze nic nie zobaczymy. i fakt, ze procesu „zaćmiwania” nie widzialem. ale jak juz bylo ciemno chmurki ustapily i wszystko bylo widac. „rozćmianie” bylo juz dobrze widoczne. 🙂

    1. LukiW    

      oj tak — To była moja pierwsza obserwacja, to było jedyne zjawisko transmitowane przez TVP. Uczucie jak by to było wczoraj…
      A po drodze było zaćmienie z 31 maja 2003 roku, przed nami kolejne..

      1. Michał M.    

        Szczypta złośliwości

        > To była moja pierwsza obserwacja, to było jedyne zjawisko
        > transmitowane przez TVP. Uczucie jak by to było wczoraj…
        > A po drodze było zaćmienie z 31 maja 2003 roku, przed nami kolejne..

        Na następne całkowite zaćmienie Słońca widoczne w okolicy trzeba będzie czekać bardzo długo. Do tego czasu:
        – albo telewizja tzw. publiczna już w ogóle nie będzie się zajmować astronomią i innymi naukami
        – albo telewizja tzw. publiczna nie będzie już istnieć.

        Wszystkim z okazji 13-ego dnia miesiąca wypadającego w piątek życzę aby zaistniała ta druga możliwość.

Komentarze są zablokowane.