Telesopy radiowe Very Long Baseline Array posłużyły naukowcom do zbadania przemieszczania się burzliwego regionu, w którym zderzają się wiatry pochodzące od dwóch masywnych gwiazd. Region kolizji przesuwa się wraz z gwiazdami, obiektami układu podwójnego, a dokładne zmierzenie tego ruchu może być kluczem do pozyskania nowych informacji o gwiazdach i wietrze gwiazdowym.

Obie gwiazdy wchodzące w skład układu są znacznie masywniejsze niż Słońce, jedna 20 a druga 50 razy. Pierwsza gwiazda jest typu Wolfa-Rayeta, który charakteryzuje się silnym wiatrem cząstek wiejącymi od powierzchni gwiazdy. Masywniejsza gwiazda również generuje silny wiatr, jednak nie aż tak intensywny jak w przypadku poprzedniczki. Układ, który tworzą, nazwany WR 140, jest z grubsza rozmiarów Układu Słonecznego.

Gwiazdy typu Wolfa-Rayeta to olbrzymy, zbliżające się do momentu, gdy wybuchną jako supernowe.

„Ciekawą cecha układu jest fakt, że region kolizji wiatrów gwiazdowych jest źródłem silnego promieniowania radiowego. Byliśmy w stanie śledzić jego poruszanie się wraz z ruchem gwiazd” – powiedział Sean Dougherty z Instytutu Herzberg w Kanadzie. Wyniki badań zostaną opublikowane 10 kwietnia 2005 roku w „Astrophysical Journal„.

Teleskop VLBA rozciąga się na cały glob, dzięki czemu obraz uzyskany za jego pomocą pozwolił zbadać przemieszczanie się obszaru kolizji, a co za tym idzie również zidentyfikować szczegóły ruchu układu oraz dokładną odległość do niego.

„Nasze wyliczenia szczegółów orbity oraz odległości są bardzo istotne do zrozumienia natury gwiazd typu Wolfa-Rayeta oraz natury obszarów kolizji” – mówi Dougherty.

Obiekty w układzie WR 140 okrążają się co 7,9 lat. Naukowcy obserwowali gwiazdy przez półtora roku, notując drastyczną zmianę w wyglądzie obszaru kolizji.

„Opracowano już teoretyczne modele obszarów kolizji, ale wydaje się, że nie pasują one do naszych obserwacji” – powiedział Mark Claussen z National Radio Astronomy Observatory w Socorro w Nowym Meksyku. – „Nowe dane o układzie dostarczają teoretykom o wiele lepszych informacji, do których będą mogli odnieść swoje modele ewolucji gwiazd Wolfa-Rayeta oraz obszarów kolizji” – dodaje.

Naukowcy obserwowali zmiany w układzie gwiezdnym w momencie, kiedy wzajemna odległość obiektów zmieniała się od odległości Mars-Słońce do odległości Słońce-Neptun. Dokładna analiza danych dostarczyła ciekawych informacji o silnym wietrze gwiazdy WR. W pewnych punktach orbity emisja fal radiowych przez obszar kolizji była bardzo silna, w innych nie można było w ogóle wykryć obszaru.

„Żaden inny teleskop na świecie nie mógłby odsłonić szczegółów, które pokazał nam VLBA” – „Jego unikalne możliwości pozwoliły nam określić masę i inne właściwości gwiazd oraz pomogą nam odpowiedzieć na podstawowe pytania dotyczące natury gwiazd typu Wolfa-Rayeta i ich rozwoju” – dodaje Claussen.

Astronomowie planują dalsze obserwacje układu, podczas których prześledzą zmiany w systemie podczas dalszej wędrówki obu gwiazd.