Zdjęcie w tle: Łukasz Łukasiewicz via Wikimedia Commons

Lód wodny na Księżycu jest najcenniejszym zasobem dla przyszłych misji załogowych. Może on zostać użyty do produkcji wody, tlenu czy paliwa, co byłoby ogromnym ułatwieniem dla długotrwałego przebywania człowieka na powierzchni naszego satelity i eksplorowania dalszego kosmosu. Poszukiwanie substancji lotnych na Księżycu będzie możliwe dzięki pakietowi ESA Prospect, który poleci do południowego regionu Księżyca w ramach programu NASA Commercial Lunar Payload Services.

Lądownik Księżycowy Nova-C wyprodukowany przez firmę Intuitive Machines.

W 2027 roku planowany jest lot lądownika firmy Intuitive Machines na Księżyc wraz z pakietem ESA Prospect, który obejmuje europejskie wiertło (wiercące na głębokość co najmniej jednego metra) oraz miniaturowe laboratorium. Połączenie tych instrumentów pozwoli na analizowanie substancji ukrytych głęboko pod powierzchnią księżyca w bardzo niskich temperaturach.

Prospect to skrót pochodzącej z języka angielskiego nazwy Package for Resource Observation and In-Situ Prospecting for Exploration, Characterisation and Testing, czyli Pakiet Obserwacji Zasobów i Poszukiwań na Miejscu w celu Eksploracji, Charakterystyki i Testowania.

Po co nam pozyskiwanie substancji lotnych?

Substancje lotne to związki organiczne, które z łatwością zmieniają się w gaz. Mogą być one niezwykle przydatne do planowania przyszłych załogowych misji kosmicznych. Należy do nich między innymi wodny lód. Jego złoża, jak udało się ustalić z ostatnich pomiarów z orbity, znajdują się głównie w pobliżu biegunów Księżyca, w szczególności bieguna południowego.

Prospect oprócz szukania lodu może nam otworzyć wiele innych możliwości. Jak mówi kierownik projektu, zasoby Księżycowe można by jeszcze wykorzystać na przykład w celu uzyskania tlenu z pyłu i rozdrobnionych skał. Pozyskiwanie tlenu umożliwiłoby dostarczanie go ludziom przebywających dłuższy czas na Księżycu lub użycie go do zasilania statków kosmicznych. Badania przeprowadzone przez Prospect przyczynią się również do lepszego zrozumienia Księżyca i jego otoczenia.

Potencjalne miejsca występowania lodu na Księżycu.

Złoża lodu na Księżycu i pod jego powierzchnią zostały potencjalnie zlokalizowane w mocno zacienionych kraterach w okolicach bieguna południowego, gdzie pod powierzchnią temperatura może osiągać nawet -150°C.

Wiercenie i analizowanie próbek

Wiertło wchodzące w skład pakietu Prospect to ProSEED. Jest ono wyposażone w kamerę multispektralną i czujnik przenikalności elektrycznej, które będą wspierać znajdywanie substancji lotnych i analizę regolitu Księżyca. Wiertło będzie wchodziło na głębokość jednego metra, gdzie oczekuje się, że temperatura wynosi poniżej -100°C, co tworzy idealne warunki do gromadzenia się tam lodu.

Natomiast zminiaturyzowane laboratorium nosi nazwę ProSPA. Będzie ono zbierało próbki z wiertła za pomocą karuzeli oraz je podgrzewało, aby uwolnić uwięzione w niskich temperaturach substancje lotne. Następnie urządzenie zmierzy ilość i naturę substancji lotnych na Księżycu. Podczas swoich badań przetestuje różne sposoby na wydobywanie surowców księżycowych, które mogą być przydatne również w przyszłości.

Wiertło przeszło testy we Włoszech, które wykazały, że jest ono w stanie przebić się przez bardzo twardą powierzchnię i zebrać próbki.

Powstanie pakietu Prospect

Pakiet Prospect powstał dla ESA poprzez współpracę włoskiej firmy Leonardo i brytyjskiego uniwersytetu The Open University.

Francesco Rizzi, starszy wiceprezes ds. przestrzeni kosmicznej w Leonardo, zapewnia nas, że doskonałe wykonanie projektu ProSEED jest potwierdzeniem doświadczenia firmy w zakresie robotyki zdobytego podczas opracowywania wierteł dla innych znaczących misji.

Simeon Barber, kierownik projektu ProSPA na OU w Wielkiej Brytanii, nie kryje podekscytowania swojego oraz całego zespołu, pracującego już dekadę nad tym projektem. Według jego słów z niecierpliwością czekają na pierwsze próbki, które mogą być wielkim krokiem w poznawaniu i przyszłym wykorzystaniu niesamowitego środowiska Księżyca.

Wiertło kosmiczne w akcji.

Korekta – Matylda Kołomyjec

Autor

Kinga Wiśniewska