W Gdańsku, 28 stycznia 1611 r. na świat przyszedł Jan Heweliusz. Zmarł tego samego dnia, ale 76 lat później. Jeśli przyszłoby komuś wymienić polskich astronomów, to Heweliusz stałby zaraz za Kopernikiem, choć i w jego przypadku trudno pisać o przynależności do danej narodowości.
Na kartach historii astronomii Jan Heweliusz zapisał się głównie dzięki wyznaczeniu nowych gwiazdozbiorów: Jaszczurki, Małego Lwa, Psów Gończych, Liska, Rysia, Sekstansu oraz Tarczy, która została poświęcona królowi Janowi III Sobieskiemu po wygranej bitwie pod Wiedniem. Do jego najbardziej znanych dzieł zaliczają się Selenographia, która zawiera m.in. mapy księżyca i opis peryskopu, oraz Prodromus Astronomiae – katalog gwiazd, który został dedykowany Sobieskiemu. Warto dodać, że polski król nie był jedynym, który objął Gdańszczanina mecenatem. Wcześniej, Heweliusz znalazł się w łaskach Jana Kazimierza, a także Ludwika XIV, któremu dedykował dwa dzieła.
Praca Heweliusza – Machinae coelestis pars prior (Machina nieba część pierwsza), w której uczony zawarł opisy swoich przyrządów, doprowadziła do podważenia przez Johna Flamsteeda dokładności obserwacji przeprowadzonych przez Heweliusza. Uważał, że lunety z mikrometrem, które wtedy weszły do użytku, są dużo dokładniejsze. W celu porównania wyników, do Gdańska przybył Edmond Halley. Okazało się, że pomiary Jana Heweliusza przy użyciu przyrządów bez lunety celowniczej były tak samo dokładne, jak te przeprowadzone przez Halleya.
Jan Heweliusz, oprócz astronomii, zajmował się też browarnictwem. Pierwszy browar wraz z dwoma kamienicami wniosła w posagu jego żona Katarzyna Rebeschke, drugi, Heweliusz odziedziczył po śmierci ojca. Astronom został członkiem cechu browarników w 1636 r. i uzyskał prawo do samodzielnego warzenia piwa oraz sprzedaży. Jego browar stał się jednym z najbardziej znanych w Gdańsku.
zwoje-scrolls.comPortret Jana Heweliusza autorstwa Daniela Schultza. Obraz znajduje się w gmachu Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku.
