Za rok ESA planuje umieszczenie na orbicie obserwatorium promieniowania gamma INTEGRAL, które będzie się skupiało na ciałach niebieskich o największych energiach. Obecnie aparatura jest testowana na Ziemi, w wyniku czego możemy obejrzeć zdjęcia pewnych przedmiotów w promieniach gamma.

Wchodzące w skład INTEGRALa urządzenie IBIS będzie dziesięć razy bardziej czułe od dotychczasowych instrumentów badających promienie gamma. Korzysta z dwóch kamer: PICsIT i ISGRI. Obecnie IBIS jest testowany w laboratorium LABEN w Mediolanie, skąd ma być dostarczony do centrum badań i technologii ESA – ESTEC w Holandii i zainstalowany na satelicie INTEGRAL.

ISGRI to pierwsza kamera, która może pracować w temperaturze atmosfery. Do jej testowania użyto wykonanej z brązu figurki – kopii słynnego Dyskobola. Umieszczono ją między ISGRI a źródłem promieniowania – radioaktywnego izotopu kobalt 57, emitującego fotony o energiach 122 keV (tysięcy elektronowoltów). Brąz absorbuje promieniowanie, stąd widoczny jest cień statuetki. Jednak w miejscach, gdzie grubość przeszkody była mniejsza (np. przy krawędzi konturu), niektórym fotonom udało się przedostać. Gdzieniegdzie widoczne są ciemne punkty – to szum, stanowiący jednak tylko 5% wyniku, co świadczy o świetnej sprawności detektorów kadmowo-tellurowych. Tych ostatnich, o wywiarach 4 × 4 × 2 mm jest w ISGRI ponad 16 tysięcy. Widoczne na zdjęciu przerwy są tymczasowe, podczas ostatecznego montażu panele detektorów zostaną zainstalowane bliżej siebie.

Podobną techniką wykonano zdjęcie butelki szampana.

Choć w tym przypadku wartość badawcza była nikła, szampan zdecydowanie poprawił morale zapracowanego nad projektem zespołu.

Urządzenie ISGRI (INTEGRAL Soft Gamma-Ray Imager) będzie rejestrowało promieniowanie o energii z zakresu 20 keV – 1 MeV, czyli tzw. miękkie promieniowanie gamma. Fotonami o jeszcze wyższych energiach będzie się zajmował drugi instrument – PICsIT.

Autor

Wojciech Rutkowski