Rozpoczął się okres wzajemnych zakryć w układzie księżyców galileuszowych Jowisza. Pierwsze z długiej serii takich zakryć obserwować będziemy mogli 28 października około godziny 2:07.

Płaszczyzny orbit Ziemi i Jowisza oraz płaszczyzny wyznaczone przez krążące wokół Jowisza księżyce Io, Europa, Ganimedes i Kalisto nie pokrywają się. W związku z tym przez większą część trwającego ponad 11 lat ziemskich roku jowiszowego dochodzi tylko do zakryć czterech księżyców przez planetę, ich przejść przed tarczą planety, rzucania przez nie cienia na chmury planety oraz przejść księżyców przez cień Jowisza.

Zdjęcie przedstawia cztery największe księżyce Jowisza odkryte w 1610 roku przez Galileusza: Ganimedesa, Callisto, Io i Europę. Wszystkie dostrzegalne są (jako świecące punkty) już przez lornetkę. Misje Voyager i obecnie realizowana Galileo rozszerzyły naszą wiedzę o tych obiektach.

Są jednak takie okresy, gdy dodatkowo dochodzi jeszcze do wzajemnych zakryć księżyców oraz do wzajemnych zaćmień (zaćmienie to rzucenie cienia, czyli nie to samo co zakrycie). Jeden z takich okresów właśnie się rozpoczął.

Zdjęcie przedstawia przejście Io, najbardziej wulkanicznego księżyca Jowisza, na tle tarczy planety. Średnica księżyca to około 3600 kilometrów (mniej więcej tyle samo, ile średnica ziemskiego Księżyca). Zdjęcie zostało wykonane przez statek kosmiczny Cassini z odległości około 10 milionów kilometrów w czasie przelotu sondy w pobliżu największej z planet. Io obiega Jowisza raz na około 42 godziny znajdując się około 350 tysięcy kilometrów ponad chmurami planety (jest to wielkość zbliżona do odległości Ziemia-Księżyc). Na tym jednak podobieństwa kończą się. Średnica Jowisza to około 142 tysiące kilometrów, podczas gdy Ziemi – jedynie 12700 kilometrów.

28 października około 2:07 czasu zimowego, wulkaniczny księżyc Io zostanie zakryty przez Europę, pod skorupą której być może kryje się ciekły wodny ocean. Obserwatorzy posiadający teleskopy mogą to zjawisko bez problemów obserwować. Zakrycie potrwa około 6 minut, potem Io wynurzy się po drugiej stronie Europy.

Zachęcamy do obserwacji. Jowisz przebywa obecnie w gwiazdozbiorze Raka i wschodzi około godziny 23:00. Trzy godziny później będzie już przebywał dość wysoko ponad wschodnim horyzontem.

Autor

Michał Matraszek