Łazik Perseverance robi postępy w swojej drugiej wyprawie naukowej, gdzie zbiera próbki rdzeni skalnych z obiektów znajdujących się na obszarze od dawna uważanym przez naukowców za najlepiej nadający się do znalezienia śladów pradawnego, mikrobiologicznego życia na Marsie. Perseverance zebrał już cztery takie próbki ze starożytnej delty rzeki znajdującej się Kraterze Jezero, którą eksploruje od 7 lipca tego roku. To podniosło liczbę obiecujących próbek zebranych przez łazika do 12. Naukowcy wybrali Krater Jezero, ponieważ uważali, że tam mają największe szanse na znalezienie ciekawych skał i okazuje się, że mieli racje. Jego dwie misje naukowe przyniosły niesamowitą różnorodność próbek, które można będzie sprowadzić na Ziemię za pomocą Mars Sample Return.

Perseverance wjeżdża do delty rzeki, która kiedyś wpływała do krateru Jezero.

W szerokim na 45 kilometrów Kraterze Jezero jest delta rzeki, czyli starożytne zjawisko o kształcie wachlarza, które uformowało się 3.5 miliarda lat temu u ujścia marsjańskiej rzeki do jeziora. Perseverance aktualnie bada skały osadowe znajdujące się w delcie, powstałe w wyniku osadzania się cząsteczek różnej wielkości w niegdyś wodnym środowisku. Podczas swojej pierwszej misji naukowej łazik analizował skały magmowe, które powstają z magmy głęboko pod powierzchnią lub podczas aktywności wulkanicznej na powierzchni.

Delta, ze swoimi różnorodnymi skałami osadowymi doskonale kontrastuje ze skałami magmowymi i pozwala naukowcom dobrze zrozumieć historię geologiczną po uformowaniu się krateru. Na przykład, łazik znalazł piaskowiec, który ma w sobie pył i fragmenty skał powstałe daleko od krateru oraz mułowiec zawierający intrygujące związki organiczne.

Pozostałości starożytnej delty w kraterze Jezero na Marsie.

„Wildcat Ridge” to nazwa formacji skalnej wysokiej na około 1 metr, która prawdopodobnie powstała miliardy lat temu, kiedy muł i drobny piasek osiadały w słonym jeziorze. 20 lipca łazik starł część powierzchni skały, żeby przeanalizować ją za pomocą o nazwie SHERLOC (Scanning Habitable Environments with Raman and Luminescence for Organics and Chemicals).

Analiza SHERLOC’a wykazuje, że skały zawierają klasę cząsteczek organicznych, które są przestrzennie skorelowane z cząsteczkami minerałów siarczanych. Te minerały znalezione w warstwach skał osadowych mogą dostarczyć istotnych informacji o środowiskach wodnych, w których powstały.

Najbardziej detaliczna panorama delty, składająca się z 1 118 zdjęć, z znaczonymi dwoma formacjami, które badał łazik.

Co to jest materia organiczna?

Cząsteczki organiczne składają się z szerokiej gamy związków zbudowanych głównie z węgla. Zwykle zawierają także atomy wodoru i tlenu. Mogą również zawierać inne pierwiastki, takie jak azot, fosfor i siarka. Chociaż istnieją procesy chemiczne produkujące takie związki, które nie wymagają istnienia życia, niektóre z tych cząsteczek są chemicznymi cegiełkami życia. Obecność ich jest uważana jako potencjalna biosygnatura. Jest to zespół substancji, które mogą świadczyć o przeszłym życiu, ale mogą również zostać wytworzone bez obecności życia.

W 2013 łazik Curiosity znalazł dowody na obecność materii organicznej w próbkach proszku skalnego, a teraz Perseverance wykrył substancje organiczne w Kraterze Jezero. W przeciwieństwie do poprzednich odkryć, najnowszego odkrycia dokonano na obszarze, gdzie w odległej przeszłości potencjalnie mogło istnieć życie. W swojej analizie „Wildcat Ridge” instrument SHERLOC wykrył najliczniejsze dotąd ślady istnienia materii organicznej. Odkrycie substancji organicznych w takiej skale osadowej, która jest znana z zachowania skamieniałości pradawnego życia na Ziemi, jest niezwykle ważne. Jednak dalsze wnioski na temat „Wildcat Ridge”, będą mogły być sformułowane dopiero po głębszej analizie na Ziemi dzięki Mars Sample Return.

Perseverance bada formacje skalną Skinners Ridge.

Pierwsze kroki w kampanii Mars Sample Return NASA-ESA łazik zrobił, kiedy schował swoje pierwsze próbki skalne i atmosferyczne w schowku na brzuchu we wrześniu 2021 roku. Różnorodność geologiczna tych próbek jest tak dobra, że zespół łazika rozważa umieszczenie wybranych próbek w delcie rzeki za około dwa miesiące. Po odłożeniu skrytki Perseverance będzie kontynuował eksplorację delty.

Autor

Hanna Witomska