Podobnie jak na Ziemi, na Marsie również znajdują się głębokie kaniony. Te pokrywające powierzchnię Czerwonej Planety zostały wyżłobione około 3,8 miliarda lat temu. Jak one powstały? Nowe badania mogą zawierać odpowiedź na to nurtujące naukowców pytanie.
Artykuł napisała Karolina Wilk.
Valles Marineris: Wielki Kanion na Marsie
Wielka dolina nazwana Valles Marineris ciągnie się ponad 3 000 kilometrów, osiąga 600 kilometrów szerokości i zagłębia się na 8 kilometrów.
Zgodnie z wynikami badań przeprowadzonych w Penn State University opublikowanymi w Earth and Planetary Science Letters Mars mógł w przeszłości przejść przez cykl zmian klimatycznych, analogiczny do zachodzącego na Ziemi w wyniku działalności człowieka. Zmiany te były spowodowane nagromadzeniem się gazów cieplarnianych, co w przypadku Czerwonej Planety działo się naturalnie.
Wcześniejsze obserwacje sugerowały, że ocieplenia klimatu mogły być rezultatem uderzenia asteroidy. Jednak gdyby to było przyczyną, trwałyby znacznie krócej i nie powstałaby tak duża ilość wody. Tym samym niemożliwe byłoby wyżłobienie ogromnych kanionów, które udało się zaobserwować. Jak twierdzi Jim Kasting, profesor nauk geologicznych i współautor najnowszych badań, asteroida mogłaby zapewnić jedynie setki metrów opadów deszczu, podczas gdy potrzebne były miliony.
Zmiany klimatyczne musiały mieć zatem inną genezę. Gazy cieplarniane zgromadziły się w atmosferze najprawdopodobniej na skutek takich procesów jak erupcja wulkanów czy wydostawanie się gazów ze skał pokrywających planetę. Stosunkowo niska temperatura na Marsie we wczesnych okresach jego istnienia skutkowała niewielkimi opadami, co uniemożliwiło oczyszczenie atmosfery z gazów cieplarnianych przez deszcz.
Mars znajduje się na obrzeżach ekosfery – obszaru wokół gwiazdy, gdzie mogą panować warunki umożliwiające rozwinięcie się życia. Ponieważ jest tam zimniej niż na Ziemi, na powierzchni planety nie osadza się taka sama ilość węgla. Zamiast tego gromadzi się on w atmosferze i na planecie powoli zaczyna wzrastać temperatura.
Kolorowy obraz Valles Marineris (łac. Doliny Marinera), złożonego systemu kanionów na Marsie znajdującego się nieco na południe od równika, na wschód od Tharsis.
Następnym celem naukowców jest zbadanie, czy na powierzchni Czerwonej Planety mogła powstać wystarczająca ilość dwutlenku węgla i wodoru. Pozwoli to zweryfikować wnioski, które zostały wyciągnięte z ostatnich badań. Aby dotrzeć do takich informacji konieczne jest zanalizowanie struktury marsjańskiego gruntu i poszukanie śladów skał węglanowych głęboko pod powierzchnią. Ich znalezienie sugerowałoby występowanie na tych obszarach kwaśnych deszczy, wynikających z obecności dużej ilości dwutlenku węgla w atmosferze. Jeśli więc następne misje marsjańskie będą w stanie dokopać się do głębszych warstw gruntu, być może będziemy w stanie znaleźć dowody potwierdzające przypuszczenia naukowców z Penn State.
