Podwójne układy planetoid okazują się być bardzo popularną klasą obiektów. Stają się w ten sposób ważnym przedmiotem badań, które mają poszerzyć naszą wiedzą na temat obiektów mogących zderzyć się z Ziemią.

Gdy dwa ciała okrążają się na wzajem, możemy obliczyć ich wzajemna odległość oraz prędkość obiegu” – mówi dr Lance Benner z Jet Propulsion Laboratory (JPL). – „To pomaga określić ich masę, objętość strukturę wewnętrzną i materiał, z którego są zbudowane„.

Przy pomocy najpotężniejszych teleskopów radarowych na Ziemi, grupa naukowców kierowana przez Jean-Luca Margota z California Institute of Technology oszacowała, że 16 procent bliskich Ziemi asteroidów o średnicy przekraczającej 200 metrów występuje w układach podwójnych. Układy takie mogły powstać w wyniku oddziaływania grawitacyjnego Merkurego, Wenus, Ziemi czy Marsa, kiedy obie planetoidy znalazły się odpowiednio blisko.

Pierwszy bliski podwójny układ planetoid, 2000 DP107, odkrył w sierpniu 2000 roku teleskop radarowy w Goldstone. Kolejnych obserwacji tego układu dokonano w obserwatorium National Science Foundation’s Arecibo Observatory w Puerto Rico.

Okazało się, że mniejsza planetoida, o średnicy 300 metrów, okrąża większą (o średnicy 800 metrów) zwracając się zawsze tą samą stroną w jej kierunku (podobnie jak zawsze widzimy tą samą stronę Księżyca).

Jak na razie odkryto pięć innych układów podwójnych. Żaden z nich nie znajduje się na kursie kolizyjnym z Ziemią i, przynajmniej w tym stuleciu, nie stanowi zagrożenia.

Układy podwójne tworzą się, kiedy obiekt o znacznie większej masie (planeta) wpłynie grawitacyjnie na ruch asteroidów. Modele obliczeniowe wykazały, że do powstania takiego układu najczęściej dochodzi w pobliżu planet wewnętrznych, w odległości 16 000 kilometrów od powierzchni planety.

Pierwszą rzeczą, którą chcemy wiedzieć o asteroidzie to, czy jest to jeden obiekt czy dwa. Ccemy obserwować układy podwójne, kiedy tylko jest to możliwe” – mówi dr Steve Ostro z JPL. – „Interesujące i potencjalnie groźne planetoidy najlepiej obserwować za pomocą radaru. Uzyskane w ten sposób informacje mogą zostać tanim kosztem poszerzone przez obserwacje przez sondy kosmiczne„.

Naukowcy podejrzewali już wcześniej, że układy podwójne planetoid występują powszechnie na podstawie badania kraterów na Marsie czy księżycu. Na ich powierzchni wiele kraterów występuje parami. Astronomowie zauważyli również zmiany jasności niektórych bliskich Ziemi planetoid, które mogły być spowodowanie zasłonięciem jednej planetoidy przez drugą.

Autor

Anna Marszałek