Jednym z podstawowych zadań Mars Orbiter Camera (MOC) w misji Mars Global Surveyor (MGS) jest odnalezienie i monitorowanie zmian zachodzących na powierzchni Marsa podczas drugiego i prawdopodobnie trzeciego marsjańskiego roku. Jeden z takich właśnie obiektów został znaleziony w Terra Meridiani.

MGS rozpoczyna obecnie drugi marsjański rok orbitowania wokół naszego czerwonego sąsiada, który dobiegnie końca w grudniu 2002 roku. Pośród zaobserwowanych przez MOC zmian znajdują się smugi uważane za pozostałość po przejściu burz pyłowych. Tysiące zdjęć wykonanych przez MOC ukazują je, na nielicznych z nich można dostrzec ślady zmian, a znacznie mniej zdjęć zdołało uchwycić sam proces kreacji smugi.

Zdjęcie zamieszczone razem z newsem przedstawia burzę pyłową, która została dostrzeżona 21 maja 2002 roku podczas wspinaczki na ścianę krateru w miejscu o marsjańskich współrzędnych geograficznych 4.1 stopnia szerokości geograficznej południowej i 9.5 stopnia długości geograficznej zachodniej. Krater (powyżej, po prawej) znajduje się w zachodniej części Terra Meridiani. Burza pyłowa przemieszczała się w kierunku północno-wschodnim (wyżej po prawej), pozostawiając za sobą ciemny ślad w miejscu, gdzie cienka warstwa powierzchniowego pyłu została usunięta lub naruszona podczas przechodzenia burzy.

Burze pyłowe najpowszechniej formują się po południu w dniach, kiedy marsjańskie powietrze w zasadzie stoi (co zachodzi, kiedy nie ma nawet lekkiego powiewu). W takie właśnie dni, ziemia jest szczególnie predysponowana do podgrzania znajdującego się nad jej powierzchnią powietrza. Równocześnie z unoszeniem się podgrzanego powietrza rozpoczyna się jego rotacja powodując tym samym powstanie słupa. Wirująca kolumna przesuwa się nad powierzchnią porywając przy tym luźny pył. Pył powoduje, że słup staje się widzialny przyjmując kształt odpowiadający tornadu. Burza pyłowa widoczna na powyższym zdjęciu ma bardzo krótki, ciemny cień na prawo od jasnej kolumny. Krótki cień mona wytłumaczyć położeniem Słońca.

Malin Space Science Systems i California Institute of Technology zbudowały MOC z zapasowego sprzętu misji Mars Observer. MSSS kieruje kamerą z laboratorium w San Diego w Kalifornii. Jet Propulsion Laboratory’s Mars Surveyor Operations Project kieruje satelitąMars Global Surveyor wraaz z przemysłowym paartnerem, Lockheed Martin Astronautics, z laboratoriów w Pasadenie i Denver.

Autor

Łukasz Wiśniewski