Jądro stanowi wewnętrzną, najgłębszą strefę naszej planety. Ma promień około 3470 km. Dzieli się na dwie odrębne warstwy: płynne jądro zewnętrzne oraz jądro wewnętrzne, zachowujące się jak ciało stałe, o promieniu około 1230 km. Składa się ono głównie z niklu i żelaza. Według badań, opublikowanych w ostatnim numerze Proceedings of the National Academy of Sciences, jądro wewnętrzne ma warstwową budowę – zawiera mniejszą strukturę o odmiennych właściwościach.

Promień tego jeszcze bardziej wewnętrznego jądra wynosi około 300 km. Uczeni z Harwardu: profesor Adam Dziewoński oraz jego student Butwhen Miaki Ishii, wykorzystali pomiary wykonane przy okazji ponad 300 000 trzęsień ziemi w latach 1964-94.

Trzęsienia ziemi stanowią doskonałą okazję do badania wnętrza naszej planety. Podczas drgań skorupy ziemskiej powstają fale sejsmiczne. Zarejestrowanie takiej fali po przeciwnej stronie globu niż nastąpiło trzęsienie, pozwala na obliczenie, przez jakie rodzaje skał musiała się ona przedzierać. Przez różne ośrodki fale przechodzą bowiem z różną prędkością. Dzięki tej właśnie metodzie uczeni stwierdzili, że wewnątrz wewnętrznego jądra Ziemi znajduje się obszar o odmiennych własnościach.

Odkrycie, jeśli zostanie potwierdzone przez dalsze badania, stanowi ważny przyczynek do naszej wiedzy o naszej własnej planecie. Zdaniem prof. Dziewońskiego, taka wewnętrzna struktura w jądrze Ziemi mogła powstać tylko w bardzo wczesnych etapach ewolucji naszego globu – tak więc jej badania mogą wiele powiedzieć o warunkach, w jakich formują się planety typu ziemskiego.

Profesor Adam Dziewoński jest jednym z najznamienitszych polskich geofizyków. Mimo iż pracuje w USA, wywodzi się z Instytutu Geofizyki PAN, z którym do dziś utrzymuje ścisłe kontakty. Prof. Dziewoński stworzył podwaliny metody tzw. tomografii sejsmicznej, która dziś wykorzystywana jest szeroko na całym świecie do trójwymiarowego obrazowania głębokich struktur.

Tomografia sejsmiczna umożliwiła naukowcom badanie niejednorodności w obrębie jądra i dolnego płaszcza Ziemi – wcześniej nie było to możliwe. Za te osiągnięcia w 1998 roku prof. Dziewoński został laureatem niezwykle prestiżowej nagrody Crafoorda, która w dziedzinie nauk o Ziemi ma rangę porównywalną z nagrodą Nobla.

Autor

Marcin Marszałek