12 marca, 68 sol pobytu na Marsie, łazik Spirit stanął na szczycie krateru Bonneville, w stronę którego zmierzał przez większą część swej misji. Naukowcy mieli nadzieję, że w tym kraterze uderzeniowym odsłonięte zostały starszych skały, które będą zawierały informacje o historii wody w tym rejonie. Niestety okazało się, że nie znajduje się tu nic, poza znanymi już skałami pochodzącymi z warstwy wulkanicznej, więc łazik ograniczył się do zbadania wydmy piaskowej i ciekawej skały i rusza dalej.

Przez pierwsze dni po dotarciu na brzeg krateru, łazik wykonywał zdjęcia panoramiczne i inne okolicy oraz przeprowadzał badania gleby. 71 sol łazik dostrzegł ruch trąby piaskowej. Tego samego dnia, 16 marca, nadszedł czas na pierwszy spacer. Łazik przejechał w sumie 18 metrów i zbliżył się do piaskowego naniosu, nazwanego Serpent.

Nanios po lewej został nazwany Serpent, a 17 marca łazik rozkopał jego zbocze. Samo zdjęcie zostało wykonane 15 marca przez kamerę panoramiczna łazika. Badanie naniosów może być sposobem na poznanie budowy materiału w kraterze. Dane ze spektrometru termalnego wskazują, że ciemna materia na przeciwnej ścianie krateru ma skład zbliżony do dotychczas badanych skał, a nie dotychczas badanej gleby. Gdyby pod warstwą pyłu w naniosach znajdował się ten sam materiał, być może pomogło by to odpowiedzieć na to pytanie.

Następnego dnia przyszedł czas na specjalne zadanie – w wyniku skoplikowanego tańca, Spirit rozkopał lewym przednim kołem zbocze naniosu. Naukowcy liczyli, że pod zewnętrzną warstwą pyłu będzie znajdować się materiał przypominający ten znajdujący się we wnętrzu krateru. Okazało się jednak, że struktura gruntu jest podobna do obserwowanej dotychczas.

Rozkopane zbocze naniosu Serpent. Wykopanie tego wgłębienie wymagało ułożenia dla łazika prawdziwego układu choreograficznego. Pod względem skład dołek okazał się jednak podobny do gleby badanej wcześniej przez łazika, a więc inny niż materia w kraterze. pojawiło się więc nowe pytanie – jak na tak małym obszarze pojawiły się różne złoża gleby ciemnego koloru. Zdjecie wykonała kamera nawigacyjna łazika Spirit.

Wykopana dziura ma 30-35 centymatrów szerokości i 40-45 centymetrów wysokości. instrumenty łazika zbadały zarówno nietknieta jak i skopaną powierzchnię Serpenta (Węża).

Do 74 sol instrumenty łazika badały dwa miejsca w obrębie wykopu, nazwane Polar i Panda, a następnie łazik przesunął sie o 6 metrów i w innym rejonie Węża, nazwanym Stub Toe również rozkopał nanios.

Zdjęcie mikroskopowe granicy pomiędzy zaburzonym i nienaruszonym fragmentem wydmy Serpent. W niezaburzony fragmencie znajdują się ziarna o średnicy 1-2 milimetrów, podobne do ziaren obserwowanych już wczesniej przez łazika. W zaburzonym fragmencie ziarna są dużo mniejsze, małe w porównaniu z ziarnami piasku znajdowanymi w ziemskich wydmach.

Zdjęcie mikroskopowe ze środka wykopu w nanosie. Duże ziarna dostały się w to miejsce w wyniku kopania dołka. Zmiana w wyglądzie tych ziaren w porównaniu z ziarnami z nienaruszonego fragmenty Serpenta może dostarczyć wiadomości na temat powiązań pyłu i ziaren piasku. Drobne ziarna, o wymiarach 50 do 60 mikrometrów stanowią dla naukowców pewne zaskoczenie, jako że dotychczasowe modele komputerowe wiatrów, atmosfery i grawitacji marsjańskiej mają trudność, żeby wyjaśnić, w jaki sposób tak małe ziarna mogły się znajeźć wewnątrz nanosu, a nie osiąść na jego powierzchni w postaci pyłu.

Mazatzal to szeroka na 6 metrów skała, największa jaką naukowcy zauważyli na brzegu krateru Bonneville. Wyróżnia się jaśniejszym kolorem niż wcześniej badane skały i ciekawą strukturą powierzchni, która jest prawdopodobnie efektem długiego wystawienia na działalność wiatru. Na Ziemi Mazatzal to pasmo górskie i skalne znajdujące się w Arizonie.

Kolejnym celem łazika stała się skała Mazatzal, do której łazik przybył 22 marca. Łazik sfotografował skałę cel i okoliczne interesujące miejsca nazwane Sandbox i Saber (gdzie następnego sol przeprowadził badania gleby) czy Darksands, Skull i Orange Beach. Na Mazatzalu wyróżniono trzy lokalizacja, nazwane Arizona, Illinois i New York. 80 sol łazik przeprowadził szczotkowanie dwóch ostatnich miejsc, a następnego dnia wwiercił się w „Nowy Jork”.

Zdjęcie Mazarzal (na górze) ujawniło różnice w odcieniu i strukturze skały, które są szczególnie widoczne przy porównaniu jej z pozostałymi skałami bazaltowymi widocznymi na zdjęciu.

Zbliżenie na ścianę Mazatzal. Warstwy skały mogą zdradzić informacje o jej pochodzeniu i historii planety. Naukowcy podejrzewają, że powierzchnia skały został poważnie zmieniona w wyniku procesów erozyjnych i osadzania się materii (być może również soli) z drugiej strony.Zdjęcie obejmuje obszar w którym wykonano szczokowanie i nawiercenie powierzchni skały (fragmenty Arizona, Illinois i Nowy Jork).

Nowy Jork (po lewej) i Arizona (po prawej) wyszczotkowane na Mazatzal przez RAT.

Ślady wiercenia w Nowym Jorku wykonane przez RAT 82 sol (28 marca 2004 roku).

Skała Mazatzal z wyRATowaną dziurką w Nowym Jorku.

Mozaika zdjęć mikroskopwoych przedstawiająca pierwszą dziurę wykonanom w skale Mazatzal w miejscu nazwanym Nowy Jork. Borowanie trwało 3 godziny 45 minut. Powstała dziura o średnicy 4,5 centymetra i głębokości 3,8 milimetra. Ponieważ powierzchnia skały nie była równa, lewa połowa dziury znajduje się głębiej niż prawa. Z tego powodu łazik wykonał drugie wiercenie, które miało na celu wyrównanie i pogłębienie dziury. Mazatzal był bardzo ciekawym celem, gdyż odróżniał się od swojego otoczenia i wcześniej badanych skał jaśniejszym kolorem oraz był pokrywy zwietrzałym materiałem.

83 sol dziura w Nowym Jorku została pogłębiona w wyniku kolejnego, tym razem trwajacego 3 godziny i 23 minuty borowania. Tym samym uzysakno 8 milimetrowe wgłębienie – najgłębsze z wykonanych do tej pory. Kolejnym etapem badania Mazatzal było wyszczotkowanie na powierzchni skały „stokrotki”, która została wykorzystana do wykonania zdjęć spektrometrem temperaturowym.

Wynik kolejnego, trwającego 3 godziny i 23 minuty borowania w Nowym Jorku. Wiercenie zostało wykonane w tym samym miejscu lecz pod innym kątem, co pozwoliło uzyskać głębsze i pełniejsze koło. Ciemna inkluzja może być śladem po penetrującej w przeszłości skałę cieczy, z której osadziły się minerały.

By uzyskać niezanieczyszczony obszar dla spektrometru termalnego, Spirit wyszczotkował na powierzchni Mazatzal „stokrotkę”.

31 marca Spirit spędził po 3 minuty na szczotkowaniu każdego z 6 kółek, które złożyły się na oczyszczony obszar w kształcie kwiatka. Obszar ten pokrywa 92 do 95 procent powierzchni, której odpowiada jeden piksel na zdjęciu ze spektrometru termalnego (w tej odległości od skały). Zdjęcie zostało wykonane przez kamerę przednią łazika.

Mazatzal należy do popularnego typu skał w kraterze Gusev. Jak się wydaje, na jej wygląd duży wpływ miała erozja wietrzna. Na szczycie krateru wiatry wieją zazwyczaj z północnego zachodu.

Naukowcy planują już od dawna następną fazę podróży Spirita. Lada dzień łazik ma rozpocząć 2,3 kilometrową podróż w stronę podnóża gór Columbia Hills. Podczas przewidywanej na 60 do 90 dni podróży łazik ma zwiedzić interesujące miejsca – kratery i ślady trąb pyłowych.

Mapa z naniesioną trasą łazika Spirit. Linią przerywaną zaznaczono przewidywaną trasę łazika do podnóża Columbia Hills, a jednorodną linią – pokonaną dotychczas trasę. Podczas podróży planowanej na 60-90 dni, łazik będzie badał okoliczne kratery i formacje. Zdjęcie powierzchni Marsa zostało wykonane przez sondę MGS.

Po przeciwnej stronie Marsja drugi łazik, Opportunity, również rozpoczyna dłuższą wycieczkę, zdążając do odległego o około 750 metrów krateru Endurance.

Autor

Anna Marszałek

Komentarze

  1. desther    

    drobiazgowy… — Chyba, bodajrze w 9 akapicie „w jaki sposób tak małe ziarna mogły się znajeźć wewnątrz nanosu”, chodzi o wyraz znaleźć, a nie „znajeźć”. Taki mały aczkolwiek ważny szczególik:) Acha i jeszcze w 12 zamiast „Mazarzal” to Mazatzal. No chyba, że na odwrót:P. I jeszcze na koniec czy ktoś może mi wyjaśnić co oznaczato całe sol?? sol 80, sol 78… o co w tym chodzi?? Mógłby mi to ktoś wyjaśnić?? Proszę.

    1. Jarek    

      proszę — czy ktoś może mi wyjaśnić co oznaczato całe
      > sol?? sol 80, sol 78… o co w tym chodzi?? Mógłby mi to ktoś
      > wyjaśnić?? Proszę.

      Sol – określenie doby marsjańskiej.

      http://chapters.marssociety.org/polska/

  2. Jarek    

    Wierzchołki jakiejś konstrukcji? — Nowy Jork i Arizona mają taki kształt i tak są usytuowane jak gdyby w tym miejscu nie znalazły się przypadkiem. Zupełnie jakby wierzchołki jakiejś konstrukcji wyglądały na wierzch… Wiem, wiem to tylko moje złudzenie a geolodzy z pewnością od razu stwierdzili, że to kamyki… ale fajnie tak pogdybać 😉

Komentarze są zablokowane.