Aparat HRSC na pokładzie Mars Express sfotografował w wysokiej rozdzielczości pozostałości formacji rzecznych w rejonie Mangala Valles na Marsie. Szczegóły na zdjęciach dostarczają nowego wyobrażenia na temat wodnej przeszłości Marsa – chaotyczne ukształtowanie terenu wskazuje na procesy powodziowe charakterystyczne dla topnienia lodu podpowierzchniowego, a małe kanały boczne głównych koryt mówią o prawdopodobnych opadach.
Cześć powierzchni widocznej na powyższym zdjęciu znajduje się na południowy-zachód od wybrzuszenia o nazwie Tharsis. Na tym obszarze znajdują się ujście dawnej rzeki Mangala Valles oraz jej wypływy Minio Vallis.
Źródłem wypływów Minio Vallis jest szczelina o nazwie Mangala Fossa, biegnąca od wschodu na zachód przez kilkaset kilometrów.
Jedna teoria powstania tej charakterystycznej powierzchni opiera się na procesach obserwowanych na Ziemi. Mają one miejsce wtedy, gdy stopiona skała przepływa przez taką szczelinę, topiąc lód pod powierzchnią i uwalniając w ten sposób duze ilości wody. Nierzadko takie topnienia mają miejsce na Islandii, powodując katastrofalne powodzie.
Nie jest jednak pewne do jakiego stopnia i przez jak długo woda, muł, czy nawet masy lodowe i wiatr kształtowały sfotografowany obszar i czy właśnie te czynniki doprowadziły do powstania obserwowanych formacji.
Obszary z tak zwanym “chaotycznym terenem” wzdłuż kanałów przemawiają za istnieniem lodu podpowierzchniowego. Na chaotyczność tych terenów w małej skali przestrzennej składają się przede wszystkim odosobione klocki na powierzchni. Byłyby zostały rozmieszczone w nieregularny sposób podczas uwolnienia wody podpowierzchniowej i zapaści gruntu w niektórych miejscach.
Olbrzymie obszary takiego charotycznego terenu można znaleźć u źródeł wypływów koło Chryse Planitia – takich jak Kasei, Maja oraz Ares Valles.
Obok dużych kanałów wypływowych widać też mniejsze sieci dolin “dendrytycznych”. Ich obecność wskazuje na możliwość występowania w przeszłości opadów, które okresowo mogły spływać do większych, stałych koryt.
JEDREK
Sprawdzcie wspolrzedne srodka Mangala Valles — Wg.Atlasu Ukladu Slonecznego NASA wspolrzedne srodka to ok. 12 SZER,153 DL.Ewentualnie skorygujcie.
Karol Langner
hmm — Według artykułu,
‘The image centre is located at 209? E longitude and 5? S latitude.’
Może w NASA się mpomylili. Jeszcze będę sprawdzał.